Przedsiębiorcy zajmujący się drukowaniem lub dostawą książek, gazet, magazynów i czasopism w celu prawidłowego rozliczenia transakcji powinni zapoznać się ze sposobem ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT przy tego rodzaju transakcji. Ustawa o VAT przewiduje szereg wyjątków od ogólnej zasady ustalenia obowiązku podatkowego, odnosi się to w szczególności do usługi drukowania i dostawy drukowanych książek, gazet, magazynów i czasopism. Firmy działające w tych branżach są w pewien sposób uprzywilejowane na gruncie podatku VAT, ponieważ zazwyczaj mają dłuższy czas na wystawienie faktury w porównaniu do pozostałych podatników. Wynika to z tego, że płatności za dostarczane książki, gazety, magazyny i czasopisma są często dokonywane znacznie później niż ich dostawa, co z kolei jest następstwem potrzeby sfinansowania ich zakupu u dostawcy przez przychody ze sprzedaży dla ostatecznych odbiorów. Obowiązek podatkowy w VAT przy dostawie prasy - jak ustalić moment jego powstania?
Obowiązek podatkowy w VAT przy dostawie prasy - jak ustalić moment powstania?
Dostawa drukowanych książek, gazet, magazynów i czasopism jest rozliczana na szczególnych zasadach. Moment powstania obowiązku podatkowego ustalamy na podstawie daty wystawienia faktury. Termin wystawienia faktury dla dostawy drukowanych książek, gazet, magazynów i czasopism przypada na 60. dzień, licząc od dnia wydania towarów. W przypadku, gdy umowa, na której podstawie dostawy te są dokonywane, przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw, obowiązującym terminem wystawienia faktury jest 120. dzień od pierwszego dnia wydania towarów. Oczywiście fakturę można wystawić wcześniej, podane odpowiednio 60 i 120 dni to ostateczne terminy, w których przedsiębiorca dokonujący dostawy drukowanych książek, gazet, magazynów i czasopism ma obowiązek wystawić fakturę potwierdzającą przeprowadzenie transakcji.
Może się jednak zdarzyć, że faktura nie została wystawiona terminowo lub nie wystawiono jej wcale. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje odpowiednio 60. dnia lub 120. dnia od dnia wydania książek, gazet, magazynów i czasopism, a więc w ostatni dzień, w którym faktura dokumentująca transakcję powinna zostać wystawiona przez podatnika.
Przykład 1.
Pan Marek w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej zajmuje się drukowaniem i dostawą czasopism wędkarskich. Jest czynnym podatnikiem VAT stosującym miesięczne rozliczenie z tego podatku. 3 października 2020 roku dokonał dostawy czasopism (wydano towar z magazynu i przyjęto w magazynie kontrahenta), a faktura do zamówienia została wystawiona 60. dnia po dokonaniu dostawy. Kontrahent zapłacił za towary następnego dnia po otrzymaniu faktury. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy z tytułu dostawy?
Obowiązek podatkowy powstanie w tym przypadku 60. dnia, licząc od dnia wydania książek, który jest jednocześnie ostatecznym terminem na wystawienie faktury, co pan Marek uczynił.
Ustalając obowiązek podatkowy w VAT przy dostawie drukowanych książek, gazet, magazynów i czasopism, trzeba także wziąć pod uwagę moment otrzymania ewentualnej zapłaty bądź części należności. W razie, gdy podatnik otrzymał całość lub część należności, obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania zapłaty lub jej części.
Przykład 2.
Pan Artur prowadzący wydawnictwo w formie jednoosobowej działalności gospodarczej i będący czynnym podatnikiem VAT otrzymał 30 października 2020 roku zamówienie od swojego kontrahenta na dostarczenie 100 sztuk książek o wartości 6000 zł. Warunkiem realizacji zamówienia jest wpłata połowy wartości zamówienia. Kontrahent pana Artura dokonał zapłaty (3000 zł) tego samego dnia, a więc 30 października 2020 roku. Na tę kwotę wystawiono fakturę zaliczkową. Książki zostały wysłane 2 listopada 2020 roku i w tym samym dniu wystawiono fakturę rozliczeniową. Pozostałą kwotę należności (3000 zł) pan Artur otrzymał 7 grudnia 2020 roku. Kiedy powstanie obowiązek w podatku VAT u pana Artura będącego dostawcą?
Z uwagi na to, że pan Artur otrzymał część należności jeszcze przed dniem zrealizowania dostawy, obowiązek podatkowy w odniesieniu do otrzymanej części należności musi wykazać w dniu otrzymania tej wpłaty, czyli 30 października (kwota 3000 zł). Do pozostałej wartości zamówienia (3000 zł) obowiązek podatkowy powstaje w dniu wystawienia faktury rozliczeniowej, a więc 2 listopada.
Powyższe zasady ustalania obowiązku podatkowego na gruncie VAT dotyczą transakcji zawartych z podatnikami lub osobami prawnymi niebędącymi podatnikami. W razie gdy przedsiębiorca dostarcza książki, gazety, czasopisma lub magazyny na rzecz osób fizycznych, obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, a więc z chwilą dokonania tej dostawy, a jeżeli podatnik otrzymał wcześniej zapłatę (całość lub część) – z chwilą jej otrzymania (w tej części).
Przykład 3.
Pan Piotr zajmujący się dostawą czasopism o tematyce prawnej dokonał dostawy towarów na rzecz osoby fizycznej 18 października 2020 roku. W tym samym dniu sprzedaż została zewidencjonowana na kasie fiskalnej, książki wysłane do nabywcy, który nie dokonał jeszcze zapłaty. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy? Czy pan Piotr ma obowiązek wystawić fakturę, jeżeli sprzedaż została zewidencjonowana na kasie fiskalnej?
Obowiązek podatkowy powstanie w dacie dokonania dostawy, czyli 18 października. Pan Piotr słusznie nabił transakcję na kasę fiskalną i o ile nabywca nie zażyczy sobie wystawienia faktury do paragonu, nie musi on jej wystawiać.
Obowiązek podatkowy w VAT przy dostawie prasy - kiedy powstaje?
Przedsiębiorcy zajmujący się w ramach prowadzonej działalności drukowaniem książek, gazet, czasopism czy magazynów są zobligowani do wystawienia faktury nie później niż 90. dnia, licząc od dnia wykonania czynności. Obowiązek podatkowy w VAT przy dostawie prasy powstaje z chwilą wystawienia tej faktury. W razie gdy faktura nie zostanie wystawiona w ustawowym terminie lub wcale, obowiązek podatkowy powstaje w dniu ostatecznego terminu na jej wystawienie, czyli 90. dnia od wykonania czynności.
Przykład 4.
Pan Sebastian jest czynnym podatnikiem VAT i zajmuje się drukowaniem książek na zamówienie. Usługa została wykonana 15 października 2020 roku, a faktura wystawiona 15 listopada 2020 roku. Kontrahent do 30 listopada 2020 roku jeszcze nie zapłacił za usługę wykonaną przez pana Sebastiana. Kiedy powstał obowiązek podatkowy na gruncie VAT?
Momentem powstania obowiązku podatkowego w tym przypadku jest dzień wystawienia faktury, czyli 15 listopada. Pan Sebastian wystawił fakturę w terminie.
Analogicznie jak przy dostawie książek, gazet, czasopism i magazynów, również i w odniesieniu do ich drukowania otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego.
Przykład 5.
Pan Sebastian z poprzedniego przykładu realizuje kolejną usługę na rzecz tego samego kontrahenta, który długo zwlekał z dokonaniem zapłaty za poprzednią usługę. Druga z nich została wykonana 1 grudnia 2020 roku, natomiast pan Sebastian wstrzymuje się z wystawieniem faktury kontrahentowi, ponieważ obawia się, że tak jak poprzednio będzie musiał odprowadzić do urzędu skarbowego znaczną kwotę VAT, pomimo braku zapłaty za wykonaną usługę. Kiedy najpóźniej może wystawić fakturę, zakładając, że kontrahent nie dokona wcześniej płatności? Kiedy powstanie obowiązek podatkowy?
Zgodnie z przepisami pan Sebastian ma 90 dni na wystawienie faktury, licząc od dnia wykonania czynności, a więc 1 grudnia. 90 dni upływa 28 lutego 2021 roku i wtedy pan Sebastian musi wystawić fakturę, a tym samym wykazać obowiązek podatkowy w VAT, nawet jeżeli nie otrzyma jeszcze zapłaty od kontrahenta za wykonaną usługę. W razie, gdy kontrahent dokona płatności wcześniej, obowiązek podatkowy powstanie w dacie otrzymania środków pieniężnych.
Drukowanie książek, gazet, czasopism i magazynów na rzecz osób fizycznych analogicznie jak w przypadku ich dostawy skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego z chwilą wykonania usługi, a w sytuacji gdy podatnik wcześniej otrzymał całość lub część należności, z chwilą jej otrzymania w całości lub odpowiedniej część.
Obowiązek podatkowy w VAT przy dostawie prasy – podsumowanie
Podsumowując, możemy stwierdzić, że przedsiębiorcy zajmujący się w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dostawą i drukowaniem książek, gazet, magazynów i czasopism są w pewnym stopniu uprzywilejowani na gruncie podatku VAT, ponieważ obowiązek podatkowy w transakcjach między podatnikami powstaje nie w momencie dostawy towarów czy usług, a dopiero w dacie wystawienia faktury, na co mają stosunkowo dużo czasu (od 60 do 120 dni w zależności od rodzaju wykonanej czynności). Trzeba jednak mieć na uwadze, że w razie wcześniejszego otrzymania płatności (całości lub części), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania środków pieniężnych (w odniesieniu do całości lub części należności). Obowiązek podatkowy przy sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej powstaje z chwilą dokonania dostawy (wykonania usługi), a jeżeli wcześniej otrzymano zapłatę (całość lub część), to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania (w określonej części).
