Przedsiębiorcy otwierając działalność gospodarczą wielokrotnie zadają sobie pytanie, czy rejestrować się jako czynny podatnik VAT, czy tez nie. Pomijając aspekt opłacalności, przedsiębiorcy często w okresach pomiędzy rozpoczęciem działalności a rejestracją do VAT dokonują różnych, niezbędnych zakupów do swojej firmy. Kiedy następuje ten właściwy moment, w którym przedsiębiorca po rejestracji staje się czynnym podatnikiem VAT i czy w takim przypadku może odliczyć podatek VAT po rejestracji do VAT?
Czynny podatnik VAT - podstawowe zasady rejestracji
Przedsiębiorcy, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł albo sami chcą zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego z VAT bądź zamierzają dokonywać czynności, dla których obligatoryjnie muszą stać się czynnymi podatnikami VAT są zobowiązani dokonać rejestracji do VAT składając zgłoszenie formularza VAT-R do właściwego urzędu skarbowego.
Ponadto poza podmiotami, które od razu są zobligowane do rejestracji do VAT lub dobrowolnie przystępują do rejestracji, pozostałe podmioty, u których wartość sprzedaży zwolnionej od podatku przekroczy kwotę 200.000 zł, tracą dane zwolnienie z VAT począwszy od pierwszej czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Nie wszystkie transakcje należy uwzględnić ustalając, czy limit zwolnienia z VAT został przekroczony
Przystępując do czynności ustalania wielkości obrotu w zakresie analizy, czy podatnik przekroczył limit wartości sprzedaży w kwocie 200.000zł należy pamiętać, że do wartości sprzedaży nie wlicza się:
-
wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,
-
odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z VAT z wyjątkiem:
-
transakcji związanych z nieruchomościami,
-
transakcji, łącznie z pośrednictwem, dotyczących walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi,
-
usług zarządzania funduszami i portfelami inwestycyjnymi, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, otwartymi funduszami emerytalnymi, pracowniczymi programami emerytalnymi i obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi,
-
usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,
-
usług w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,
-
usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług,
-
usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe,
-
usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,
-
odpłatnej dostawy środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Dobrowolna a obowiązkowa rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego z VAT
Podatnicy, którzy chcą dobrowolnie zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego z VAT są zobligowani do przesłania pisemnego zawiadomienia w postaci formularza VAT-R do właściwego według miejsca zamieszkania naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.
Z kolei w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności takich jak:
-
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
-
eksport towarów,
-
import towarów na terytorium kraju,
-
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
-
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
- rezygnacji ze zwolnienia muszą dokonać już od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.
Formalne zgłoszenie do VAT a moment nabycia statusu czynnego podatnika VAT
Podatnik, który dokonuje zgłoszenia do bycia czynnym podatnikiem VAT wysyła do właściwego urzędu skarbowego według swojego miejsca zamieszkania formularz rejestracyjny VAT-R. Należy nadmienić, iż z 1 stycznia 2017r. urząd skarbowy dokonuje analizy podmiotu dokonującego zgłoszenia do VAT i może nie przeprowadzić rejestracji podmiotu jako podatnika VAT. W konsekwencji prześle zawiadamianie do zgłaszającego podmiotu, w przypadku, gdy:
-
dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą lub
-
podmiot ten nie istnieje, lub
-
mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem, lub
-
podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego.
Widać zatem wyraźnie, że moment, w którym przedsiębiorca staje się czynnym podatnikiem VAT może ulec przesunięciu. Należy przy tym zaznaczyć, że sam fakt wysłania zgłoszenia formularza rejestracyjnego VAT-R nie powoduje automatycznie nabycia statusu czynnego podatnika VAT. W przepisach ustawy o VAT również próżno szukać określenia dokładnego momentu, w którym przedsiębiorca staje się czynnym podatnikiem VAT. Dlatego najbardziej zbliżonym momentem wydaje się dzień wpisu do ewidencji czynnych podatników VAT, dokonany przez właściwy organ podatkowy.
Brak statusu czynnego podatnika VAT a prawo do odliczenia VAT
Podatnik niebędący czynnym podatnikiem VAT zawarł we wrześniu 2015r. dwie umowy leasingowe. W tym samym miesiącu otrzymał dwie faktury na wstępną opłatę leasingową, po czym dokonał odliczenia podatku VAT z przedmiotowych faktur. Podatnik 1 października 2015r. uzyskał status czynnego podatnika VAT.
Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że należy obowiązkowo rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa.
Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną, natomiast warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego.
Realizacja prawa do odliczenia następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć - najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa - wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.
Ponadto stwierdził też, że ustawa o VAT nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, pod warunkiem, że nabyte przed rejestracją do VAT towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług), czyli nabycie pojazdów musi być związane wyłącznie z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Natomiast aby móc zrealizować to prawo dane podatnikowi, on sam musi dopełnić obowiązku rejestracji jako czynny podatnik VAT.
Powyższe potwierdzają stanowiska:
-
Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 09.12.2014r. o sygn. ITPP2/443-1221/14/AW,
-
Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 10.07.2014r. o sygn. IPPP2/443-409/14-2/KOM,
-
Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 25.03.2016r. o sygn. IPPP2/4512-1277/15-4/MMa.
