Prowadzenie działalności na terenie Polski przez podmiot zagraniczny, pozwala na utworzenia spółki zależnej, czyli tzw. spółki córki. To spółka całkowicie odrębna i niezależna prawnie od spółki matki, która może prowadzić zupełnie inną od niej działalność. To spółka córka odpowiada za zobowiązania spółki. Na ogół odmienne kryteria dotyczą prowadzenia działalności przez oddział spółki zagranicznej otwarty w Polsce. W przeciwieństwie do spółki córki, jest on całkowicie zależny, a jego działalność powinna być tożsama z działalnością zagranicznego przedsiębiorstwa. Jak wynika z art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddział jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą firmy lub głównym miejscem wykonywania działalności.
Oddział spółki zagranicznej – kto jest podatnikiem VAT?
Brak odrębnej podmiotowości prawnej oddziału powoduje, iż to zagraniczny przedsiębiorca prowadzący działalność w Polsce w formie oddziału jest podatnikiem CIT. Będzie on podlegał ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, czyli od dochodów osiągniętych na jej terytorium.
Podatnikiem VAT nie jest oddział, a jego jednostka macierzysta działająca w Polsce w ramach położonego na jej terytorium oddziału. Oznacza to, że czynnym podatnikiem VAT, na którym spoczywa obowiązek złożenia formularza rejestracyjnego VAT-R, jest również zagraniczny przedsiębiorca.
Brak odrębności podatkowej między jednostką główną a oddziałem sprawia, iż działalność gospodarcza prowadzona na terytorium Polski, wymaga zwrócenia szczególnej uwagi odnośnie formalnej poprawności wystawianych faktur.
Rozliczenie oddziału spółki zagranicznej – jakie dane wykazać na fakturze?
Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy o podatku od towarów i usług faktura powinna zawierać:
- datę wystawienia,
- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów, lub usług oraz ich adresy,
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a,
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b,
- datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury,
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
- cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto),
- kwoty wszelkich upustów lub obniżek cen, również w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto,
- wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),
- stawkę podatku,
- sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
- kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,
- kwotę należności ogółem.
Oprócz pewnych danych na fakturze, których status nie ulega zmianie w zależności od tego w jakiej formie prawnej jest prowadzona działalność gospodarcza (np. nazwa towaru, usługi, miara i ilość), poprawne ujęcie takich danych jak nazwa podatnika i NIP, pociąga za sobą określone konsekwencje podatkowe.
Z cytowanych powyżej przepisów wynika, że faktura dokumentująca sprzedaż powinna zawierać:
- dane dotyczące nabywcy i sprzedawcy, czyli imiona i nazwiska lub nazwy podatnika;
- dane nabywcy towarów, czy usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego podatnik jest identyfikowany na potrzeby podatku;
- numer, za pomocą którego nabywca towarów, czy usług jest identyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
Jak ująć nazwę podatnika i NIP na fakturze wystawionej przez oddział spółki zagranicznej?
Odnośnie NIP należy odróżnić dwie sytuacje. Po pierwsze, numer NIP może być nadany oddziałowi spółki zagranicznej na terytorium Polski jako płatnikowi składek, który służy wyłącznie do rozliczeń składek ZUS i PIT. Nie powinien on jednak widnieć na fakturach. Po drugie, w ewidencji księgowej oddziału, na potrzeby podatku CIT i VAT, należy stosować NIP zagranicznego przedsiębiorstwa.
Z uwagi na brzmienie przepisu art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług, jak również mając na względzie, że NIP nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu oraz jego adresu widniejącego w decyzji o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej, należy stwierdzić, że na fakturach VAT dokumentujących sprzedaż towarów i usług, powinna być wskazana nazwa jednostki macierzystej wraz z adresem i NIP, a nie jej oddział ze swoją nazwą i swoim adresem. W przypadku nazwy podatnika prawidłowym postępowaniem jest podanie nazwy jednostki macierzystej z dopiskiem „oddział w Polsce”.
Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 stycznia 2014 r., (znak IPPP2/443-1160/13-2/MM)
(...) na podstawie przytoczonych przepisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz przedstawionego opisu sprawy należy uznać, że podmiotem identyfikowanym na podstawie numeru identyfikacji podatkowej jest jednostka macierzysta. Tym samym jest ona obowiązana do podawania swojej nazwy wraz z numerem identyfikacji podatkowej oraz adresem na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych. (...) mając na względzie, że numer identyfikacji podatkowej nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu oraz jego adresu, który występuje w decyzji o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej, należy stwierdzić, że na fakturach VAT dokumentujących sprzedaż towarów i usług powinna być wskazana nazwa jednostki macierzystej z adresem dla niej właściwym oraz jej numer NIP, a nie jej oddział ze swoją nazwą i swoim adresem.
W sytuacji, kiedy sprzedającym lub nabywającym towary i usługi jest oddział, dane sprzedawcy lub nabywcy na fakturze powinny odpowiadać jednostce macierzystej. Ze względu na obowiązek wystawiania i otrzymywania faktur przez oddział pod adresem innym niż lokalizacja jednostki macierzystej, dane zarówno po stronie sprzedawcy lub nabywcy, oprócz danych identyfikacyjnych jednostki macierzystej, mogą zawierać informacje dodatkowe pozwalające na identyfikację oddziału (np. nazwę jaką posługuje się w obrocie gospodarczym oraz jego adres).
