Usługi cyfrowe, w tym usługi informatyczne, elektroniczne i nadawcze zostały zdefiniowane w ustawie o podatku od towarów i usług w art. 25a-26, jak również w rozporządzeniu wykonawczym Rady Unii Europejskiej nr 282/2011, które uściśla i prezentuje otwarty katalog usług cyfrowych. Procedura MOSS, obowiązki podatkowe związane z ich świadczeniem na obszarze Unii Europejskiej na rzecz konsumentów, są szczególnie uciążliwe dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), a także dla rozpoczynających działalność gospodarczą (startup). Chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców, UE zliberalizowała nieco obowiązujące przepisy. Z dniem 1 stycznia 2019 roku wprowadzone zostały pewne uproszczenia, z myślą o MŚP osiągających niski pułap obrotów rocznych.
Spróbujemy przybliżyć i usystematyzować omawianą problematykę, w możliwie zrozumiałej formule, a więc po kolei.
Od 2015 roku w zakresie usług cyfrowych świadczonych na rzecz konsumentów mieszkających w Unii Europejskiej, nastąpiła zmiana miejsca opodatkowania podatkiem VAT. Do końca 2014 roku był to kraj usługodawcy, natomiast od 2015 roku jest to kraj usługobiorcy. Zmiana przepisów wprowadziła niemałe zamieszanie i utrudnienia dla podatników świadczących tego typu usługi, na rzecz odbiorców nieprowadzących działalności gospodarczej. Była to jednak zmiana nieunikniona, ponieważ Polska musiała zaimplementować przepisy unijne do uregulowań krajowych.
Procedura MOSS co to takiego?
W przypadku świadczenia usług cyfrowych na rzecz konsumenta mieszkającego w Unii Europejskiej, podatnik krajowy hipotetycznie musiałby się zarejestrować w każdym kraju UE i tam odprowadzać VAT według właściwych dla danego kraju stawek. Procedura MOSS, została wprowadzona w celu usprawnienia całego procesu rozliczania podatkowego.
MOSS - tzw. mały punkt obsługi kompleksowej (ang. Mini One Stop Shop) jest miejscem, do którego można złożyć kwartalną deklarację VAT i zapłacić podatek według stawek obowiązujących w państwach przeznaczenia właściwych dla odbiorcy usługi. Przystąpienie do procedury MOSS ma charakter fakultatywny, ale jeśli już podejmiemy taką decyzję, trzeba ją stosować w stosunku do wszystkich krajów UE, nie można jej stosować wybiórczo.
Rejestracji należy dokonać w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście na formularzu VIU-R przy stosowaniu procedury unijnej, a więc dla podatników posiadających siedzibę działalności gospodarczej, bądź stałe miejsce prowadzenia działalności w Polsce. Nie ma znaczenia, w jakim urzędzie podatnik jest zarejestrowany na potrzeby podatku VAT krajowego. Procedura MOSS jest zautomatyzowana na linii podatnik – urząd i urząd-podatnik. Dlatego istotne jest podawanie w zgłoszeniu aktualnych danych, szczególnie adresu e-mail. Do rejestracji zostanie wykorzystany posiadany numer NIP, formularze są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
Obowiązki ewidencyjne i proceduralne - przegląd zmian
Niezwykle ważne jest, żeby zapamiętać, że wprowadzone zmiany od 2019 roku obejmują jedynie opodatkowanie usług do określonych limitów obrotu po przekroczeniu, których wiążące są uregulowania dotychczasowe. Dlatego tak istotna jest informacja ogólna na temat rozliczania usług cyfrowych, która może być pomocna na różnych etapach rozwoju firmy.
| Obowiązki proceduralne | 2015-2018 | 2019 |
| Fakturowanie usług cyfrowych | Faktury spełniające określone kryteria obowiązujące w państwie usługobiorcy | Możliwość wystawiania faktur zgodnie z przepisami VAT obowiązującymi w Polsce |
| Stawki podatku VAT | Opodatkowanie według stawek obowiązujących w kraju UE, z którego pochodzi nasz klient innego niż Polska | Do kwoty 42.000 zł, naliczanie stawki VAT krajowej. Powyżej limitu na dotychczasowych zasadach |
| Przedstawianie dowodów potwierdzających siedzibę usługobiorcy | Przedstawienie dwóch dowodów potwierdzających kraj nabywcy spośród m.in: IP komputera, adresu e-mail, numeru rachunku bankowego, adresu na fakturze, lokalizacji łącza, kraju rejestracji karty SIM | Do kwoty 100.000 euro przedstawienie jednego dowodu potwierdzającego kraj nabywcy. Powyżej limitu na dotychczasowych zasadach |
| Ewidencjonowanie transakcji – prowadzenie dodatkowych rejestrów | Zakres informacji zawartych w elektronicznej ewidencji transakcji wynika z art. 130d ustawy VAT, opisywany został również w broszurach informacyjnych Ministerstwa Finansów | Do kwoty 42.000 zł prowadzenie odrębnej ewidencji dla potrzeb ustalenia limitu j.w.– art. 28k ust. 2, art. 109 ust. 11a ustawy VAT. Powyżej limitu na dotychczasowych zasadach |
Procedura MOSS - rozliczenia podatkowe
Zgłoszenie do rozliczania w systemie MOSS, musi nastąpić do 10-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce sprzedaż usługi.
Przykład 1.
Przedsiębiorca, który dokonał pierwszej sprzedaży usług cyfrowych dnia 15 stycznia powinien dokonać rejestracji do VAT MOSS do 10 lutego.
Rejestracja do VAT MOSS ma charakter fakultatywny, ale na pewno jest to wygodny wariant dla przedsiębiorcy, który unika w ten sposób obowiązku rejestracji w każdym kraju UE, w którym świadczy usługi cyfrowe na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami.
Rozliczenia VAT MOSS w procedurze unijnej, odbywają się kwartalnie na podstawie deklaracji VIU-D z wyszczególnieniem świadczonych usług. Termin składania deklaracji do 20-tego dnia miesiąca, po zakończeniu kwartału za pośrednictwem bramki e-Deklaracje jest nieprzekraczalny. Jeżeli 20-ty przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, termin na jej złożenie nie przechodzi na kolejny dzień roboczy. Płatności dokonuje się w walucie euro na rachunek Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, również w terminie do 20-tego po kwartale. W przypadku płatności termin uznaje się za zachowany, jeżeli płatność jest dokonana następnego dnia roboczego, jeżeli 20-ty przypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny. W tytule płatności musi być podany numer referencyjny VAT z deklaracji, w przeciwnym wypadku taka płatność może okazać się nieskuteczna.
VAT MOSS a VAT krajowy
Podatnicy zwolnieni podmiotowo, a więc do wysokości limitu 200.000 zł, z podatku od towarów i usług krajowego świadczący usługi cyfrowe na rzecz konsumenta z UE, mają obowiązek odprowadzać podatek VAT od pierwszej takiej transakcji. Procedura MOSS nie pozbawia przedsiębiorcy krajowego uprawnień do zwolnienia podmiotowego z VAT, taka informacja znajduje się w broszurze informacyjnej Ministerstwa Finansów.
Czynni podatnicy VAT dokonują odrębnie rozliczania podatku VAT od transakcji krajowych w deklaracji VAT-7 (VAT-7K) i od transakcji unijnych w deklaracji VIU-D. Wydatki na prowadzenie działalności gospodarczej poniesione w Polsce, rozlicza się w krajowej deklaracji VAT, natomiast podatek VAT od wydatków na usługi cyfrowe poniesione w innym kraju UE, rozlicza się za pośrednictwem elektronicznego mechanizmu zwrotu VAT w oparciu o dyrektywę Rady 2008/09/WE.
W związku ze zmianą przepisów od 2019 roku podatnicy, którzy byli zarejestrowani w MOSS, a spełniający warunki do opodatkowania usług cyfrowych w kraju, mogli w terminie do dnia 10 lutego 2019 roku złożyć do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście zawiadomienie, że od 1 stycznia 2019 roku nie będą korzystali z procedury szczególnej.
Zmiana przepisów dopiero zaczęła obowiązywać. Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów nie zostały jeszcze opublikowane wyjaśnienia po zmianach uregulowań, a niewątpliwie omawiane zagadnienie może budzić w pewnych obszarach wątpliwości i rodzić pytania.
