Przedsiębiorcy w toku prowadzonej działalności mogą w wyniku podpisanych z kontrahentami umów otrzymać kary umowne oraz odszkodowania. Dzieje się tak w momencie gdy druga strona umowy nie wywiązuje się z ustaleń w niej przewidzianych i w związku z tym zobowiązana jest do wypłaty określonego odszkodowania czy też tak zwanej kary umownej.
Czy kary umowne podlegają opodatkowaniu VAT?
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:
- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
- eksport towarów;
- import towarów na terytorium kraju;
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Wypłacenie odszkodowania czy też kary umownej nie jest w rozumieniu powyższej ustawy odpłatnym świadczeniem usług ani też odpłatną dostawą towarów. Czynność ta bowiem nie ma charakteru świadczenia, w zamian za które świadczący miałby uzyskać jakieś korzyści. Tym samym należy stwierdzić, iż zapłata odszkodowania, bądź kary umownej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, co potwierdza między innymi interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 lutego 2012 r., sygn. ITPP1/443-1593/11/TS, w której stwierdzono, że:
“(...) kara umowna pełniąca funkcję odszkodowawczą (rekompensacyjną) za poniesione straty nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym nie podlega opodatkowaniu.”
Zgodnie z powyższym, skoro zapłata odszkodowania i kary umownej nie podlega opodatkowaniu VAT, zdarzenia takiego nie dokumentuje się fakturą. W sytuacji takiej możliwe jest wystawienie np. noty księgowej.
