W ramach Nowego Ładu wprowadzono szereg zmian przepisów podatkowych, które wejdą w życie 1 stycznia 2022 roku. Pierwsze zapowiedzi rewolucji w podatkach pojawiły się w drugim kwartale 2021 roku, a proces legislacyjny zakończył się w listopadzie, czyli praktycznie w ostatnim momencie pozwalającym na wprowadzenie przepisów w podatku dochodowym od 2022 roku. W niniejszym artykule omówimy opodatkowanie na zasadach ogólnych, czyli jakie zmiany od nowego roku czekają przedsiębiorców stosujących tą formę rozliczania się z fiskusem!
Opodatkowanie na zasadach ogólnych a kwota wolna od podatku
Kwota wolna od podatku to roczny limit zarobków, do którego przekroczenia nie powstaje zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego do zapłaty. Kwota wolna od podatku przez wiele lat w Polsce utrzymywała się na stałym poziomie 3091 zł, w ciągu ostatnich lat ustawodawcy zdecydowali się na zmiany w tym zakresie, wprowadzono degresywną kwotę wolną od podatku. Osoby zarabiające najmniej mogły liczyć na wyższą kwotę wolną od podatku, ale w zamian dla podatników uzyskujących wyższe zarobki kwota wolna została obniżona, a tym zarabiającym najwięcej – odebrana całkowicie. Dla większości osób kwota wolna pozostała bez zmian.
Od 1 stycznia 2022 roku kwota wolna od podatku zostanie podwyższona do 30 000 zł dla wszystkich podatników, niezależnie od poziomu osiąganych dochodów. Kwota zmniejszająca podatek wyniesie wówczas 5100 zł.
Nie zmienia się natomiast zakres form opodatkowania, przy których podatnicy są uprawnieni do stosowania kwoty wolnej od podatku, w dalszym ciągu kwota wolna jest preferencją dostępną dla podatników osiągających dochody opodatkowane według skali podatkowej.
Podwyższenie drugiego progu podatkowego
Kolejną pozytywną zmianą wprowadzoną w ramach Nowego Ładu jest podwyższenie progu dochodów w skali podatkowej, do którego będzie stosowana niższa stawka podatku. Od 1 stycznia 2022 roku drugi próg podatkowy wyniesie 120 000 zł, dotychczas był ustalony na poziomie 85 528 zł. Nie zmieniają się stawki podatkowe. Do dochodów z pierwszego progu podatkowego w dalszym ciągu stosujemy 17-procentową stawkę, a do dochodów z drugiego progu podatkowego – 32-procentową. Oznacza to, że od nowego roku w przypadku przedsiębiorców, którzy wybrali skalę podatkową jako formę opodatkowania, do podstawy opodatkowania nieprzekraczającej 120 000 zł podatek obliczany będzie według stawki 17%, a do nadwyżki ponad tę kwotę – według stawki 32%.
Jeżeli zatem podstawa obliczenia podatku wynosi do 120 000 zł, obliczamy go według następującego wzoru: 17% - kwota zmniejszająca podatek 5100 zł.
W przypadku, gdy podstawa obliczenia podatku przekracza 120 000 zł, do obliczenia zobowiązania podatkowego stosujemy następujący wzór: 15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.
Składka zdrowotna dla przedsiębiorców – co się zmieni?
Podwyższenie kwoty wolnej od podatku i podniesienie drugiego progu podatkowego są z pewnością korzystne dla podatników, jednak to tylko część reformy systemu podatkowego, jaką wprowadza Nowy Ład. W przypadku osób osiągających stosunkowo wysokie dochody suma strat będzie wyższa niż suma korzyści. Pozytywne dla podatników skutki reformy podatkowej w postaci wyższej kwoty wolnej od podatku i drugiego progu podatkowego zostaną bowiem zniwelowane negatywnymi zmianami w zakresie sposobu ustalania wysokości składki zdrowotnej i całkowitej likwidacji odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podatku.
Dotychczas przedsiębiorcy opłacali zryczałtowaną składkę zdrowotną. Podstawą jej wymiaru było 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. Przedsiębiorcy opłacali składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru tej składki i mieli prawo do odliczenia od podatku 7,75% podstawy wymiaru zapłaconej składki zdrowotnej. Po wprowadzeniu Nowego Ładu całkowicie stracą możliwość odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podatku. W konsekwencji będzie to wyższy podatek do zapłaty.
Stawka składki zdrowotnej pozostaje na poziomie 9%, jednak począwszy od 2022 roku, osoby prowadzące działalność gospodarczą będą zobligowane do comiesięcznego ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Dla przedsiębiorców, którzy wybrali opodatkowanie na zasadach ogólnych, ma być nią dochód osiągany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Dodatkowo podstawa wymiaru składki zdrowotnej za dany miesiąc dla przedsiębiorców nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego 1 stycznia danego roku. Oznacza to, że w miesiącach, w których przedsiębiorca będzie ponosić stratę albo kwota dochodu nie przekroczy kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku podatkowym, będzie zobowiązany do uiszczania minimalnej składki zdrowotnej, której podstawę wymiaru stanowić będzie wartość minimalnego wynagrodzenia. W 2022 roku minimalna składka zdrowotna będzie wynosiła 270,90 zł (9% × 3010 zł - 270,90 zł).
Nowe zasady w zakresie ustalania wysokości składki zdrowotnej przyczyniły się do zmiany terminów rozliczenia składek ZUS. Od nowego roku obowiązują następujące terminy rozliczenia składek ZUS:
do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
do 15. dnia następnego miesiąca – dla płatników składek posiadających osobowość prawną,
do 20. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek.
Ulga podatkowa dla klasy średniej
Ulga dla klasy średniej obejmie przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą rozliczających podatek na zasadach ogólnych, których przychody/dochody uzyskane w danym roku podatkowym mieszczą się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł. Ma ona zniwelować niekorzystne zmiany w zakresie likwidacji odliczenia składki zdrowotnej od podatku.
W ramach ulgi dla klasy średniej od dochodu będzie odliczana pewna kwota. Wysokość ulgi uzależniona będzie od osiągniętych przez przedsiębiorcę rocznych przychodów/dochodów. Jej kwota wyliczana będzie według następującego wzoru:
(A × 6,68% - 4566 zł) / 0,17 – dla A wynoszącego co najmniej 68 412 zł i nieprzekraczającego kwoty 102 588 zł;
(A × (-7,35%) + 9829 zł) / 0,17 – dla A wyższego od 102 588 zł i nieprzekraczającego kwoty 133 692 zł
– gdzie A oznacza sumę uzyskanych przez podatnika przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności z wyłączeniem kosztów składek na ubezpieczenie społeczne.
