Nowe ewidencje JPK miały być znaczącym ułatwieniem dla księgowych oraz podatników. Rzeczywistość jednak pokazała, że nawet praktycy mają z nimi problemy. Powyższe wynika z faktu, iż są to nowe rozwiązania, które znacząco zmieniają sposób ewidencjonowania. Sprawdź jak powinno wyglądać oznaczenie bonów w nowym JPK!
Bony – definicja VAT
Przypomnijmy, że w świetle art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Wprowadzono także definicję bonu jednego przeznaczenia. Charakteryzuje się on tym, że znamy miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których on dotyczy. Ponadto w chwili emisji tego bonu znamy kwotę należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, które możemy otrzymać, wymieniając bon.
Przez bon różnego przeznaczenia rozumie się bon inny niż bon jednego przeznaczenia (patrz art. 2 pkt 44 ustawy o VAT).
Wprowadzenie definicji bonu na towary i usługi było związane z potrzebą harmonizacji opodatkowania podatkiem VAT w odniesieniu do transakcji z wykorzystaniem bonów w całej Unii Europejskiej.
Powyższe jednak miało również na celu unikanie zakłóceń konkurencji. Intencją tej definicji jest bowiem rozróżnienie pomiędzy bonami – które można wymienić na towary i usługi – a instrumentami płatniczymi – które służą wyłącznie do realizacji płatności, gdyż opodatkowanie bonów podatkiem VAT jako specyficznego środka płatniczego i instrumentów płatniczych jest różne.
Emisja bonu
Ustawodawca poza definicją bonu wprowadził także definicję emisji bonu. Jest to pierwsze wprowadzenie go do obrotu. Ustalono także definicję transferu bonu. Rozumie się przez niego emisję bonu oraz każde przekazanie tego bonu po jego emisji (patrz art. 2 pkt 45 ustawy o VAT).
Rozróżnienie bonów – skutki podatkowe
W odniesieniu do rozróżnienia bonu jednego przeznaczenia od bonu różnego przeznaczenia wskazać należy, że związane jest to z odmiennym traktowaniem tych bonów w świetle VAT. Istotą tego rozróżnienia jest to, czy w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług, na które bon ostatecznie zostanie wymieniony, w momencie emisji bonu dostępnych jest wystarczająco dużo informacji, by stwierdzić, gdzie ma nastąpić opodatkowanie podatkiem i w jakiej kwocie. Gdy powyższe dane są więc możliwe do określenia, tj. w momencie emisji bonu można określić jego miejsce opodatkowania oraz wysokość podatku należnego, to mamy do czynienia z bonem jednego przeznaczenia. W pozostałych przypadkach, tj. gdy nie można ustalić miejsca opodatkowania w momencie emisji bonu lub nie jest znana kwota podatku należnego, mamy do czynienia z bonami różnego przeznaczenia.
Powyższe spowodowało, że transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy. W przypadku bonu różnego przeznaczenia jego wydanie nie powoduje powstania obowiązku w podatku VAT.
Oznaczenie bonów w nowym JPK - jakie kody należy stosować?
Ustawodawca od października 2020 roku wprowadził dla niektórych transakcji specjalne oznaczenie z nowym JPK_VAT. W przypadku bonów (transakcji dotyczących ich transferu) zobowiązano podatników, by również dokonywali specjalnych oznaczeń w nowym JPK_VAT. Wprowadzono trzy rodzaje takich kodów:
-
B_SPV,
-
B_SPV_DOSTAWA,
-
B_ MPV_PROWIZJA.
Przykład 1.
Podatnik prowadzi gabinet masażu. Chcąc zareklamować nowy rodzaj masażu, sprzedaje klientom karty prezentowe uprawniające do nabycia usługi nowego masażu relaksacyjnego. Są to bony jednego przeznaczenia. Tym samym już w momencie ich sprzedaży dochodzi do świadczenia usługi W naszym przypadku dochodzi do sprzedaży opodatkowanej według stawki 23%. Karta kosztuje 100 zł. Bon zawiera więc już podatek VAT.
Podatnik w swojej ewidencji rozpoznaje podstawę opodatkowania w wysokości 81,30 zł plus VAT 18,70 zł. Co ważne, taką transakcję w części ewidencyjnej winien oznaczyć kodem B_SPV.
W ustawie VAT zostały określone skutki sytuacji, gdy dostawca towarów lub usługodawca nie jest podatnikiem, który, działając we własnym imieniu, wyemitował dany bon jednego przeznaczenia. W takich przypadkach uznaje się, że ten dostawca lub usługodawca dokonał odpowiednio dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, na rzecz podatnika, który wyemitował ten bon.
W takiej sytuacji podatnik winien oznaczyć transakcję w nowym JPK_VAT jako B_SPV_Dostawa.
Kodem B_MPV_PROWIZJA oznaczane jest świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia. W takim przypadku opodatkowaniu podatkiem podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji lub promocji dotyczące tego bonu.
Przykład 2.
Podatnik prowadzi sklep. Chcąc wzbogacić swoją ofertę, rozpoczął sprzedaż bonów innych podmiotów. Sprzedaje bony różnego przeznaczenia. Ich realizacją zajmuje się już inny podmiot gospodarczy. Podatnik z tytułu dystrybucji (sprzedaży) bonów otrzymuje wynagrodzenie.
W niniejszym przypadku podatnik wykazuje sprzedaż bonu w ewidencji nowego JPK z oznaczeniem B_MPV_PROWIZJA.
Powyższe oznaczenia na pewno mogą stanowić trudność dla podatników. Pośredniczący podatnicy muszą bowiem wiedzieć, z jakim rodzajem bonu mają do czynienia i jak je oznaczyć.
