Dokonując rejestracji do VAT, czynni podatnicy VAT muszą liczyć się z dodatkowymi obowiązkami sprawozdawczymi. Do 30 września 2020 roku, czynni podatnicy VAT zobowiązani byli do sporządzania i przekazywania do US i MF deklaracji VAT i pliku JPK_VAT jako odrębne dokumenty. Natomiast rok 2020 jest okresem przełomowym, ponieważ nastąpiła likwidacja deklaracji VAT, a nowy JPK V7 przekazywany do Ministerstwa Finansów zawiera bardzo szczegółowe dane nieograniczające się wyłącznie do sprzedaży i zakupów, co z kolei stanowi duże utrudnienie dla mikro- i małych przedsiębiorców.
Likwidacja deklaracji VAT – kiedy nastąpiła?
Nowy JPK, który zastąpił znane wszystkim czynnym podatnikom VAT deklaracje VAT-7 i VAT-7K, został wprowadzony 1 października 2020 roku. Oznacza to, że likwidacja deklaracji VAT nastąpiła od rozliczenia za października 2020 r.
Nowy JPK zastąpił deklarację VAT oraz plik JPK_VAT
Nowy JPK został wprowadzony wraz z rozporządzeniem Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Na podstawie rozporządzenia został dodatkowo opracowany wzór schematu JPK, który dostępny jest na stronie Ministerstwa Finansów.
- JPK-V7M – w przypadku rozliczania VAT miesięcznie (zastępuje deklarację VAT-7),
- JPK-V7K – w przypadku rozliczania VAT kwartalnie (zastępuje deklarację VAT-7K).
Co więcej, w broszurze udostępnionej przez Ministerstwo Finansów dotyczącej nowej struktury JPK_VAT z deklaracją znajduje się informacja, że likwidacja deklaracji VAT nie dotyczy deklaracji:
- VAT-12 – dotyczących usług taksówek osobowych opodatkowanych ryczałtem,
- VAT-8 i VAT-9M – dotyczących transakcji zagranicznych u nievatowców,
- VAT-10 – dotyczących wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu,
- VAT-14 – dotyczących wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych.
Korekty dotyczące poprzednich miesięcy a likwidacja deklaracji VAT
W toku prowadzonej działalności gospodarczej zdarzają się sytuacje, w których niezbędne jest skorygowanie dokonanych zapisów księgowych. Często korekty te mają wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu VAT lub dotyczą treści formalnych faktury, które wykazywane były w pliku JPK_VAT. Likwidacja deklaracji VAT powoduje jednoczesną likwidację dotychczasowej struktury JPK_VAT, ponieważ zarówno deklaracja, jak i plik JPK zostały zastąpione w pełni od 1 października 2020 r. jednym, nowym plikiem JPK-V7M lub JPK-V7K.
Przykład 1.
Pan Łukasz jest małym przedsiębiorcą rozliczającym podatek VAT za okresy kwartalne. W listopadzie 2020 r. otrzymał fakturę korygującą zmniejszającą wartość zakupionych towarów wystawioną ze względu na błąd rachunkowy. Faktura pierwotna została ujęta w rejestrze VAT zakupów w marcu 2020 r. W jaki sposób pan Łukasz powinien skorygować zapisy, aby wywiązać się z obowiązków sprawozdawczych?
W związku z tym, że przyczyną wystawienia faktury korygującej jest błąd rachunkowy, pan Łukasz ma obowiązek skorygowania zapisów księgowych w okresie faktury pierwotnej. Pomimo likwidacji deklaracji VAT ma on obowiązek złożenia korekty deklaracji VAT-7K za I kwartał 2020 r. oraz sporządzenia korekty pliku JPK_VAT za marzec 2020 r., zgodnie obowiązującą w tym okresie strukturą deklaracji i JPK.
Przykład 2.
Pan Aleksander otrzymał od nabywcy notę korygującą dotyczącą zmiany jego adresu na fakturze wystawionej przez pana Aleksandra. Nota została wystawiona w październiku 2020 r. i dotyczyła faktury sprzedaży z lipca 2020 r. W jaki sposób powinien on ująć notę w ewidencjach?
Zmiana adresu nabywcy powoduje obowiązek skorygowania jego danych wykazanych w pliku JPK_VAT za lipiec 2020 r. Nota korygująca nie wpływa na wysokość zobowiązania podatkowego, dlatego pan Aleksander nie dokonuje korekty deklaracji VAT. Powinien on złożyć korektę pliku JPK_VAT generowanego „na starych zasadach”, czyli zgodnie ze strukturą obowiązującą w okresie wystawienia faktury sprzedaży.
Likwidacja deklaracji VAT a zalety wprowadzenia nowego JPK
Ustawodawca dąży do uszczelnienia systemu podatkowego w Polsce i zapobieganiu oszustwom podatkowym na gruncie podatku VAT. Nowy JPK zawiera wiele szczegółowych informacji związanych z zawieranymi transakcjami oraz wprowadza dodatkowe oznaczenia, m.in. poszczególnych grup towarów i usług będących przedmiotem transakcji. Z jednej strony został nałożony na przedsiębiorców kolejny, nowy obowiązek sprawozdawczy, a z drugiej – dostawcy oprogramowania do prowadzenia księgowości zmuszeni są do ponownego przystosowania systemów, co wiąże się z dużymi nakładami finansowymi.
Ministerstwo Finansów wskazuje jednak na szereg zalet, jakie przyniosła likwidacja deklaracji VAT oraz zastąpienie dotychczasowej struktury JPK_VAT nowym JPK, m.in.:
- połączenie dwóch obowiązków sprawozdawczych – wysyłki deklaracji VAT oraz osobno pliku JPK_VAT – i zastąpienie ich obowiązkiem wysyłki jednego pliku JPK w nowej strukturze;
- automatyczna weryfikacja prawidłowości rozliczeń z tytułu VAT bez angażowania podatnika;
- skrócenie czasu wykonywania czynności kontrolnych;
- uproszczenie rozliczeń z urzędem skarbowym;
- zmniejszenie liczby dokumentów przetwarzanych w systemach informatycznych Krajowej Informacji Skarbowej.
Dodatkowo w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wprowadzającego nową strukturę JPK czytamy, że:
„Dodatkowym uproszczeniem jest rezygnacja z dołączania do deklaracji podatkowych załączników. Nowy JPK_VAT pozwoli na zastąpienie załączników odpowiednimi oznaczeniami (tzw. check boxem)”.
Podsumowując, wprowadzenie nowego JPK oraz likwidacja deklaracji VAT zmniejszyło liczbę obowiązków sprawozdawczych dla podatników. Dodatkowo jest to narzędzie służące do kontrolowania prawidłowości w zakresie rozliczeń podatku VAT, a tym samym przyczyni się do uszczelnienia systemu podatkowego w Polsce. Wprowadzone zmiany stanowią jednak utrudnienie dla przedsiębiorców, którzy musieli przystosować się do kolejnych nowych zmian. Pomocny może okazać się w tym przypadku dobry program do prowadzenia gospodarki magazynowej (pomimo braku obowiązku prowadzenia magazynu wśród przedsiębiorców rozliczających się na KPiR lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych). Ma to związek z wprowadzonymi m.in. dodatkowymi oznaczeniami sprzedaży i zakupów, które są obowiązkowym elementem nowego JPK. Dlatego też aby sprostać nowym wymogom nałożonych przez ustawodawcę, przedsiębiorca powinien wybrać dobry i kompleksowy program do prowadzenia księgowości oraz fakturowania, aby nie narazić się na ewentualne sankcje za błędy w JPK wynikające często z niewiedzy będącej skutkiem dynamicznie zmieniających się przepisów podatkowych.
