W czasach rozwoju mobilnej bankowości coraz częściej zdarza się, że podatnicy dokonują płatności za nabywane towary i usługi za pomocą kart płatniczych. Choć jest to powszechna praktyka, wśród podatników powstają liczne wątpliwości co do ustalenia prawidłowego momentu powstania obowiązku podatkowego. Poniższy artykuł przybliża problematykę, jak wygląda płatność kartą w świetle VAT.
Płatność kartą a obowiązek podatkowy
Zgodnie z zasadą ogólną w przypadku podatku VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W przypadku usługi, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się ją za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.
Powyższe zasady stosuje się także do sytuacji, gdy płatność dokonywana jest za pomocą karty płatniczej. Należy bowiem zauważyć, że przepisy ustawy nie przewidują żadnych szczególnych regulacji w tym względzie. Zasadę ogólną stosuje się niezależnie od tego, czy płatność za konkretną transakcję dokonywana jest w formie gotówkowej, przelewem czy też kartą płatniczą.
Przykład 1.
Podatnik dokonał dostawy towaru 30 września. Płatność za dostarczony towar została dokonana za pośrednictwem karty płatniczej 2 października. Obowiązek podatkowy w tym przypadku powstał 30 września. Podatnik powinien zatem wykazać powyższą transakcję w rozliczeniu podatkowym za wrzesień.
Płatność kartą przed dostawą lub usługą
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują również, że gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. W konsekwencji otrzymanie zaliczki przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi powoduje powstanie obowiązku podatkowego.
W świetle przedstawionych regulacji należy zastanowić się, w którym momencie powstanie obowiązek podatkowy przy płatności za pomocą karty jeszcze przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.
Zaznaczyć należy, że w sytuacji zapłaty całości lub części należności kartą płatniczą, obowiązek podatkowy powstaje w dniu wpływu środków na rachunek bankowy sprzedawcy. Dopiero wówczas mówimy o otrzymaniu zapłaty lub zaliczki, powodującym powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT. Podatnik bowiem może dysponować środkami pieniężnymi płatnymi kartą płatniczą dopiero w momencie ich faktycznego uzyskania, tj. w momencie wpływu tych środków na rachunek bankowy.
W przypadku otrzymania zaliczki, obowiązek podatkowy powstaje w chwili wpływu środków na rachunek bankowy sprzedawcy. Otrzymanie zapłaty należy bowiem rozumieć jako wpływ środków pieniężnych na rachunek bankowy, a nie dzień zapłaty przez klienta kartą płatniczą.
Przykład 2.
Kontrahent wpłacił zaliczkę na poczet wykonania usługi 29 września. Środki pieniężne wpłynęły na rachunek bankowy 1 października. Obowiązek podatkowy z tytuły otrzymania zaliczki powstał zatem 1 października. Podatnik ma obowiązek wykazać podatek należny od tej zaliczki w rozliczeniu podatkowym za październik.
Płatność kartą w świetle VAT, czyli jaka jest podstawa opodatkowania?
W myśl art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Uwagę zwraca przede wszystkim sformułowanie, iż podstawą rozliczenia podatku jest kwota, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać. Brak w tym zakresie rozróżnienia, czy płatności dokonano gotówką, czy w formie karty płatniczej. Dodatkowo wskazać należy, że nawet w przypadku braku otrzymania zapłaty powstanie obowiązek zapłaty podatku.
Przykład 3.
Podatnik wykonał usługę 29 września na kwotę 10 000 zł netto, 2300 zł podatku VAT. 2 października podatnik otrzymał od swojego kontrahenta częściową płatność gotówką za wykonaną usługę, w wysokości 2000 zł. Natomiast 7 listopada kontrahent dokonał zapłaty kartą płatniczą na kwotę 6500 zł. Pomimo powyższych częściowych płatności obowiązek podatkowy powstał 29 września co do całej kwoty, tj. 10 000 zł. Późniejsze dokonywanie zapłaty, niezależnie, czy w formie gotówkowej, czy w formie karty płatniczej, nie mają wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Na marginesie można wskazać, że zgodnie z treścią interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14.06.2016 r., znak IPPP2/4512-319/16-4/BH:
(...) płatność kartą płatniczą nie zmienia charakteru transakcji – nadal jest w istocie transakcją gotówkową. Oznacza to, że w sytuacji, gdy nabywca towaru dokona zapłaty posługując się kartą płatniczą, to Wnioskodawca zobowiązany będzie do zaewidencjonowania dokonanej transakcji za pośrednictwem kasy rejestrującej, zgodnie z regulacjami dotyczącymi kas rejestrujących.
