Zagadnienie przekazywania bonów powszechnie kojarzy się z bonami otrzymywanymi przez pracowników. Nieodpłatne przekazanie wywołuje określony skutek podatkowy. Jak opodatkować przekazanie bonów dla pracowników? Wyjaśniamy w artykule!
Przekazanie bonów dla pracowników a przychód ze stosunku pracy
Art. 12 ust. 1 ustawy o PIT podaje, że za przychody ze stosunku pracy uważa się nie tylko otrzymane wynagrodzenie, lecz także wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Nie ulega wątpliwości, że bon ma swoją określoną wartość, ponieważ jest wymienialny na towar lub usługę o pewnej wartości rynkowej. To zatem rodzi pytanie, czy jego przekazanie stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy, co równocześnie oznaczałoby konieczność pobrania podatku przez pracodawcę jako płatnika od przekazanego bonu.
W celu udzielenia odpowiedzi koniecznie należy odnieść się do wyroku TK z 8 lipca 2014 roku (sygn. akt K 7/13), gdzie Trybunał stwierdził, że nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez pracowników od pracodawców można uznać za przychód w rozumieniu ustawy.
W ocenie Trybunału jest oczywiste, że pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać, lecz także postać różnego rodzaju świadczeń, które – nawet nieujęte w umowie o pracę – w praktyce są postrzegane jako jego element.
Gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie o podatku od spadków i darowizn. A zatem to nie zamiar obdarowania stanowi kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają.
Przekazanie bonów dla pracowników a podatek od spadków i darowizn
Jak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Taka regulacja ma zapobiegać sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.
Umowa darowizny zdefiniowana została w art. 888 § 1 kc, w myśl którego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Natomiast w świetle art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W ocenie organów podatkowych, jeżeli przekazanie bonów nie będzie wiązało się z żadnym świadczeniem wzajemnym ze strony pracownika, a przekazanie pracownikom bonów nie będzie wynikało z żadnych obowiązków pracodawcy będących skutkiem obowiązujących regulaminów, to w konsekwencji otrzymywanie przez pracowników ww. bonów podarunkowych podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a nie podatkiem PIT.
Wartość bonów podarunkowych, które nie są elementem wynagrodzenia i nie stanowią dla pracownika dodatkowego świadczenia za wykonaną pracę, jest wyłączona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, z uwagi na wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wartość przekazanych pracownikom bonów podarunkowych nie będzie stanowiła nieodpłatnego świadczenia ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy, a na pracodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika.
Obowiązek ewentualnego rozliczenia podatku od spadków i darowizn będzie spoczywał wyłącznie na pracowników jako na osobie obdarowanej.
Takie podejście należy uznać za ugruntowane, ponieważ liczne interpretacje organów podatkowych potwierdzają to stanowisko.
Przykładowo w interpretacji Dyrektora KIS z 28 czerwca 2022 roku (nr 0115-KDIT2.4011.297.2022.2.ENB), czytamy, że wartość przekazanych pracownikom bonów i zegarków, których otrzymanie nie było uzależnione od wyników w pracy, nie stanowiło dodatkowej formy wynagrodzenia, do którego spółka była zobowiązana na podstawie umowy o pracę bądź innego dokumentu, jak również nie wiązało się z żadnym świadczeniem wzajemnym ze strony pracownika, co do zasady podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Podobnie też Dyrektor KIS w interpretacji z 2 marca 2021 roku (nr 0115-KDIT2.4011.868.2020.1.MD). W piśmie tym organ stwierdził, że obdarowywanie pracowników prezentami stanowiącymi formę gratulacji, uhonorowania ważnych okazji w ich życiu, które nie mają związku z wykonywaną pracą czy jej rezultatami, co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zatem z ww. tytułu na pracodawcy nie ciążą obowiązki płatnika związane z obliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, o których mowa w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Rozliczenie podatku od bonów otrzymanych od pracodawcy
Jak już wskazaliśmy, w przypadku podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy spoczywa na osobie obdarowanej, czyli w tym przypadku na pracowniku.
Powstanie obowiązku podatkowego należy połączyć z datą przekazania darowizny, czyli z dniem wręczenia bonu. W myśl art. 17a ust. 1 ustawy SD podatnik ma obowiązek złożenia zeznania SD-3 w ciągu miesiąca, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego. Na podstawie zeznania podatkowego naczelnik US wymierzy podatek w formie decyzji podatkowej.
Należy jednak mieć na uwadze kwotę wolną od podatku, która w przypadku osób niespokrewnionych zaliczanych do III grupy podatkowej wynosi 4902 zł w okresie 5-letnim.
Jeżeli zatem wartość przekazanych bonów nie przekracza kwoty wolnej od podatku, to obdarowany nie ma obowiązku składania deklaracji SD-3, a obowiązek podatkowy nie powstaje.
Reasumując powyższe rozważania, należy wskazać, że przekazanie pracownikom bonów podarunkowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT, lecz podatkiem od spadków i darowizn. To zaś oznacza, że to pracownik musi mieć na uwadze ewentualną konieczność rozliczenia podatku z tego tytułu, gdyż występuje jako osoba obdarowana.
