Nieodpłatne przekazanie w ramach WDT – skutki w VAT

Dostawa towarów dla kontrahenta z UE spełniająca odpowiednie kryteria może korzystać z zerowej stawki VAT. Jest ona przewidziana dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Klasycznym przykładem jest tutaj sprzedaż towarów, jednakże mogą pojawić się sytuacje, gdy ze względu na różne relacje biznesowe ma miejsce nieodpłatne przekazanie w ramach WDT. Warto bliżej przyjrzeć się temu zjawisku.

Kiedy mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów?

W pierwszej kolejności zastanówmy się, jakie warunki muszą być spełnione, aby dana transakcja została w świetle przepisów potraktowana jako jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (dalej: WDT).

W tym zakresie musimy sięgnąć do regulacji art. 13 ustawy VAT. W myśl tego przepisu przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

1. podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

2. osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

3. podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;

4. podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Zwróćmy uwagę, że do WDT dochodzi już w momencie przemieszczenia towaru na terytorium innego kraju UE (przy założeniu spełnienia pozostałych warunków). Dla wystąpienia i rozpoznania WDT nie jest zatem konieczne, aby owo przemieszczenie miało charakter odpłatny, tj. za wynagrodzeniem.

Nieodpłatne przekazanie w ramach WDT

Ustawa VAT przewiduje, że nie tylko odpłatna dostawa towarów, lecz także czynności nieodpłatne mogą podlegać opodatkowaniu. Aby tak się jednak stało, konieczne jest, aby zostały spełnione określone przesłanki.

Jak podaje art. 7 ust. 2 ustawy VAT, opodatkowaniu podlega również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Nieodpłatne przekazanie jako WDT korzystające ze stawki 0%

W świetle dotychczas ustalonych faktów możemy wyraźnie stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie towarów dla kontrahenta z innego kraju UE może być kwalifikowane jako WDT.

Zasadniczo nieodpłatne przekazanie podlega opodatkowaniu. Jeżeli jednak mówimy o WDT, to pozostaje do rozważenia, czy nieodpłatne przekazanie w ramach WDT decyduje o możliwości skorzystania z 0% stawki VAT.

Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy VAT WDT podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

1. podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, który nabywca podał podatnikowi;

2. podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;

3. podatnik, składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Dowodami, o których mowa, są następujące dokumenty, jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju:

• dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju – w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi);

• specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Przyjmując zatem założenie, że spełnione są wszystkie powyższe warunki, przyjąć należy, że nieodpłatne przekazanie towaru kontrahentowi z UE, które spełnia warunki WDT, może korzystać z 0% stawki VAT.

Tak też wskazał w interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 2 kwietnia 2019 r., nr 0115-KDIT1-3.4012.79.2019.1.JC, gdzie możemy przeczytać, że istotny jest fakt, że podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia towarów. W dalszej kolejności czynność nieodpłatnego przekazania towarów podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji, udokumentowany wywóz partii towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju na rzecz podmiotów będących podatnikami podatku od wartości dodanej, zidentyfikowanych dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, stanowi i stanowić będzie wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i podlega opodatkowaniu według stawki 0%.

W pierwszym przypadku zastosowanie stawki 0% nie wyklucza możliwości odliczenia podatku naliczonego. De facto oznacza to, że podatnik nie płaci podatku należnego, ponieważ ma zastosowanie stawka 0%, jednakże wciąż zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast prawo do odliczenia nie przysługuje w przypadku, gdy sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Podsumowując, możemy zatem wskazać, że nieodpłatne przekazanie towaru kontrahentowi z innego kraju UE stanowi WDT, która może korzystać z zerowej stawki VAT.