Ryczałt dla branży IT – czy samozatrudnieni mogą z niego skorzystać?

Branża IT prężnie rozwija się na rynku, a zapotrzebowanie na specjalistów jest coraz większe. W tej specjalności dominującym modelem współpracy jest relacja business-to-business (znana pod skrótem B2B), która obliguje do prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Jedną z pierwszych decyzji, jaką należy podjąć, rozpoczynając biznes, jest wybór formy opodatkowania. W artykule przeanalizujemy, czy ryczałt dla branży IT jest możliwy, oraz jaka stawka ryczałtu jest właściwa dla świadczenia usług w tym zakresie.

Czym jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Zryczałtowany podatek dochodowy jest jedną z form opodatkowania działalności gospodarczej prowadzonej w formie indywidualnej oraz spółek osobowych. W jej przypadku podstawę opodatkowania stanowi przychód.

Wysokość zaliczki na podatek obliczana jest zgodnie z właściwą stawką ryczałtu, która zależy od rodzaju wykonywanej działalności. Stawki zostały określone w art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych. 

Składka na ubezpieczenie zdrowotne dla ryczałtowców wynosi 9% podstawy wymiaru, przy czym podstawa wymiaru jest uzależniona od przychodów osiąganych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a mianowicie:

• 60% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach nieprzekraczających 60 000 zł;
• 100% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach w przedziale od 60 000 zł do 300 000 zł;
• 180% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach przekraczających 300 000 zł.

Ryczałt dla branży IT – czy samozatrudnieni mogą z niego skorzystać?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest możliwy do wyboru przez samozatrudnionych. Należy jednak pamiętać, że aby móc z niego skorzystać, trzeba spełnić wymogi formalne wskazane w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Należą do nich m.in.:

1. nieprzekroczenie limitu uprawniającego do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;
2. przedsiębiorca nie może świadczyć usług na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, chyba że upłynie okres 2 lat od momentu podjęcia współpracy i nie jest w dalszym ciągu zatrudniony u niego na umowę o pracę;
3. przedsiębiorca w danym roku nie zmienił prowadzonej działalności:
• z formy indywidualnej na spółkę, która prowadzona jest wraz z małżonkiem,
• z formy indywidualnej przez małżonka na działalność prowadzoną w formie indywidualnej przez drugiego małżonka,
• ze spółki na działalność prowadzoną w formie indywidualnej przez jednego z małżonków bądź obydwoje małżonków.

Na mocy art. 6 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne podatnicy mogą stosować w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych pod warunkiem, że:

1. w roku poprzedzającym rok podatkowy:
• uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro, lub
• uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro;
2. rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość przychodów.

W kontekście samozatrudnionych bardzo ważny jest przepis art. 8 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zgodnie z którym jeżeli podatnik prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

1. wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub
2. wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym

– w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Ryczałt dla branży IT – jaka stawka ryczałtu?

Co do zasady ryczałt dla branży IT wynosi 12%. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 pkt 2b ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12% przychodów ze świadczenia usług:

1. związanych z wydawaniem:
• pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online,
• pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
• pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
• oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie online;
2. związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).

Poza 12% stawką ryczałtu w szczególnych przypadkach zastosowanie może mieć również 8,5% ryczałt dla branży IT dla podatników, którzy uzyskują przychody z działalności usługowej (nieobjętej stawką 12%). Przy czym zastosowanie 8,5% stawki ryczałtu jest możliwe, jeśli PKWiU świadczonych usług nie podlega opodatkowaniu stawką ryczałtu w wysokości 12%.

Przykładowo zasadność zastosowania 8,5% stawki ryczałtu dla działalności usługowej w zakresie projektowania i rozwoju technologii informatycznych klasyfikowane zgodnie z PKWiU 62.01.12.0. projektowanie i rozwój technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych została potwierdzona przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 19 listopada 2021 roku (0113-KDIPT2-1.4011.808.2021.2.MGR), w której możemy przeczytać, że: „[…] przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę ze świadczenia w ramach działalności gospodarczej usług sklasyfikowanych według PKWiU pod symbolem 62.01.12.0 mogą być opodatkowane 8,5% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, określoną w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – pod warunkiem spełnienia pozostałych ustawowych warunków opodatkowania w tej formie”.

Interpretacja indywidualna (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.730.2020.3.MJ) z 12 lutego 2021 roku wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej potwierdza natomiast zasadność 8,5% stawki ryczałtu w zakresie wykonywania manualnych testów oprogramowania, które są klasyfikowane zgodnie z PKWiU 62.02.30.0 Usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego. W uzasadnieniu możemy przeczytać, że: „[…] przychody uzyskiwane przez Wnioskodawczynię ze świadczenia w ramach działalności gospodarczej – usług sklasyfikowanych pod numerem PKWiU 62.02.30.0, tj. usług pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego – stanowią przychody z działalności usługowej, które zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne mogą być opodatkowane 8,5% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.

Przy ustalaniu stawki ryczałtu należy ustalić w pierwszej kolejności PKWiU usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W razie wątpliwości można skontaktować się bezpłatnie z Krajową Informacją Skarbową bądź udać się na konsultację do wybranego doradcy podatkowego. Przy czym konsultacja z KIS nie jest wykładnią prawa i nie jest wiążąca dla organu podatkowego w przypadku kontroli podatkowej. W celu ustalenia właściwej stawki ryczałtu, która będzie pełnić funkcję ochronną dla przedsiębiorcy, należy złożyć wniosek do Głównego Urzędu Statystycznego celem sklasyfikowania świadczonych usług zgodnie z PKWiU. Dodatkowo można się zabezpieczyć za pomocą interpretacji indywidualnej. Stosując 8,5% stawkę ryczałtu dla usług z branży IT (innych niż określone w art. 12 ust. 1 pkt 2b ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych), warto zadbać także o to, aby w umowie z kontrahentem zakres wykonywanych usług został wprost określony, tak aby zastosowanie wspomnianej stawki ryczałtu nie zostało zakwestionowane przez urząd skarbowy w razie ewentualnej kontroli.

Przykład 1.

Pani Marzena w ramach prowadzonej działalności świadczy usługi związane z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1) opodatkowanym według 12% stawki ryczałtu. Miesięczny przychód z tytułu wykonywanej działalności wynosi 35 000 zł netto. Kobieta opłaca duży ZUS z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (suma składek 1646,47 zł), składkę na Fundusz Pracy (127,49 zł) i składkę na ubezpieczenie zdrowotne (1384,97 zł). Ile będzie wynosił miesięczny ryczałt w 2025 roku, do którego zapłaty zobligowana będzie pani Marzena?

W celu ustalenia wysokości ryczałtu do zapłaty za dany miesiąc ryczałtowiec ustala podstawę opodatkowania, odliczając od przychodu sumę składek na ubezpieczenie społeczne i 50% składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w danym miesiącu. Należy pamiętać, że zapłacona składka na Fundusz Pracy nie podlega odliczeniu. Ustaloną w ten sposób podstawę opodatkowania mnoży się przez odpowiednią stawkę ryczałtu przyporządkowaną dla rodzaju wykonywanych czynności. W przypadku pani Marzeny stawka ryczałtu wynosi 12%.

Przychód: 35 000 zł

Suma zapłaconych składek społecznych do odliczenia: 1646,47 zł

50% zapłaconej składki zdrowotnej do odliczenia: 692,49 zł

Obliczenia wyglądają następująco:

35 000 zł − 1646,47 zł − 692,49 zł = 32 661,04

Podstawa opodatkowania: 32 661 zł

32 661 zł × 12% = 3919,32

Ryczałt do zapłaty: 3919 zł

Różne stawki ryczałtu dla branży IT w ramach jednej działalności gospodarczej

Stosując ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formę opodatkowania, ze względu na możliwość wykonywania różnych czynności w ramach jednej działalności gospodarczej, możliwe jest także stosowanie różnych stawek ryczałtu. Dotyczy to również przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie IT.

Jeżeli podatnik obowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów prowadzi działalność, z której przychody są opodatkowane różnymi stawkami, to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności pod warunkiem, że ewidencja przychodów jest prowadzona w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności. W przypadku natomiast, gdy podatnik obowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów nie prowadzi ewidencji w sposób zapewniający ustalenie przychodów dla każdego rodzaju działalności, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, z tym że w przypadku osiągania również przychodów opodatkowanych według stawek 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12%, 10%, podatnik zobligowany jest wówczas do opodatkowania wszystkich przychodów odpowiednio tymi stawkami.

Jeżeli zatem przedsiębiorca świadczy różnego rodzaju usługi z zakresu IT, musi zwrócić szczególną uwagę, aby ewidencja przychodów była prowadzona rzetelnie i umożliwiała ustalenie wysokości osiąganych przychodów dla każdego rodzaju wykonywanych czynności według odpowiednich stawek ryczałtu. Należy również zadbać o to, by faktury dokumentujące wykonane usługi były wystawiane w sposób pozwalający bezsprzecznie określić rodzaj wykonanych czynności z zakresu IT, a tym samym odpowiednią stawkę ryczałtu.

Przykład 2.

Pan Marcin prowadzi działalność z zakresu IT opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W głównej mierze zajmuje się on programowaniem zaklasyfikowanym według PKWiU pod symbolem 62.01.11.0, tj. usługi związane z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania opodatkowanym według 12% stawki ryczałtu, jednak sporadycznie świadczy również usługi manualnego testowania oprogramowania zaklasyfikowane według PKWiU pod symbolem 62.02.30.0, tj. usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego opodatkowane według 8,5% stawki ryczałtu. Czy pan Marcin może stosować 2 różne stawki ryczałtu w ramach 1 działalności gospodarczej?

Tak, obowiązujące przepisy dopuszczają stosowanie różnych stawek ryczałtu, jeżeli przedsiębiorca wykonuje różne czynności, dla których określono różne stawki ryczałtu. Należy jednak pamiętać, że ewidencja przychodów powinna być prowadzona w sposób zapewniający ustalenie przychodów dla każdego rodzaju działalności.