Branża IT prężnie rozwija się na rynku, a zapotrzebowanie na specjalistów jest coraz większe. W tej specjalności dominującym modelem współpracy jest relacja business-to-business (znana pod skrótem B2B), która obliguje do prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Jedną z pierwszych decyzji, jaką należy podjąć, rozpoczynając biznes, jest wybór formy opodatkowania. W ramach zmian wprowadzonych poprzez Polski Ład ustawodawca zwrócił się ku przedsiębiorcom z branży IT, obniżając stawkę ryczałtu dla usług świadczonych m.in. przez programistów i testerów. Od 2022 roku ryczałt dla programisty może być korzystnym rozwiązaniem z uwagi na niższą niż dotychczas stawkę, która wynosi 12%. W artykule przedstawiamy, kto zyska na obniżonej stawce ryczałtu dla branży IT.
Ryczałt dla programisty – obniżenie stawki ryczałtu
Programiści w branży IT, jako że uzyskują wysokie przychody, a niskie koszty uzyskania przychodów, dotychczas w głównej mierze decydowali się na opodatkowanie swojej działalności podatkiem liniowym. Resort finansów wskutek reformy zaproponował ryczałt dla programisty w niższej niż dotąd stawce, obniżając ją z 15% na 12%. Dzięki temu ryczałt dla programisty zyskał na atrakcyjności ze względu na różnicę w wysokości stawki podatku w dostępnych formach opodatkowania:
skala podatkowa – 12% i 32%;
podatek liniowy – 19%;
ryczałt – 12%.
Jak widać, ryczałt dla programisty oferuje najniższą stawkę stosowaną dla podatku dochodowego.
Jakie czynności objęte są ryczałtem 12%?
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym stawka ryczałtu 12% dotyczy przychodów uzyskanych ze świadczenia usług:
związanych z wydawaniem:
pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online;
pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1);
pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2);
oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie online;
związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0);
związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1);
objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2);
związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02);
w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0);
związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).
pisanie, modyfikowanie, badanie, dokumentowanie i wspomaganie oprogramowania, włączając pisanie zleceń sterujących programami dla użytkowników;
analizowanie, projektowanie systemów gotowych do użycia, w tym:
rozbudowę, tworzenie, dostarczanie oraz dokumentację oprogramowania wykonanego na zlecenie określonego użytkownika;
pisanie programów na zlecenie użytkownika;
projektowanie stron internetowych.
Natomiast czynności, które nie wchodzą w zakres usług zaliczanych do PKWiU 62.01.1, to:
publikowanie pakietów oprogramowania sklasyfikowanego w PKD 58.29.Z;
tłumaczenie i przystosowanie programów na potrzeby rynku wykonywane na własny rachunek, sklasyfikowanych w PKD 58.29.Z;
planowanie i projektowanie systemów komputerowych, które integrują sprzęt komputerowy, oprogramowanie i technologie komunikacyjne – nawet wtedy, gdy dostarczane oprogramowanie może być ich integralną częścią – sklasyfikowanych w PKD 62.02.Z.
Powyższe usługi mogą być natomiast opodatkowane również ryczałtem w stawce 12% zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym.
W zakresie możliwości wyboru ryczałtu jako formy opodatkowania działalności istnieją pewne ograniczenia, które uniemożliwiają przejście na ryczałt.
Ograniczenia w zastosowaniu 12% stawki ryczałtu
Ryczałt dla programisty nie jest możliwy, jeśli zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym uzyska on w prowadzonej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów bądź ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które:
wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy
lub wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
– w ramach stosunku pracy albo spółdzielczego stosunku pracy.
Przykład 1.
W 2021 roku pan Sebastian świadczył usługi programistyczne na podstawie umowy o pracę na rzecz firmy XYZ. Od 2022 roku chce założyć własną firmę i kontynuować współpracę z obecnym pracodawcą w ramach prowadzonej działalności. Czy pan Sebastian może być opodatkowany ryczałtem?
Nie, pan Sebastian nie będzie mógł wybrać ryczałtu jako formy opodatkowania działalności w 2022 roku. Świadcząc usługi na rzecz byłego pracodawcy, musi odczekać rok od ustania zatrudnienia. Zatem w 2022 roku może opodatkować swoją działalność na zasadach skali podatkowej, a od 2023 roku przekształcić formę opodatkowania na ryczałt.
Sytuacja zmienia się, jeśli przedsiębiorca nawiążę współpracę z innym podmiotem aniżeli były pracodawca – wówczas ma on prawo przejść na ryczałt i skorzystać z nowej preferencyjnej stawki.
Przykład 2.
Pani Milena jest zatrudniona na umowę o pracę w firmie ABC. Jednocześnie w 2022 roku założyła działalność opodatkowaną 12% stawką ryczałtu i nawiązała współpracę z firmą DEF. Czy pani Milena ma prawo do opodatkowania przychodów z działalności ryczałtem?
Tak, ponieważ pani Milena w ramach prowadzonej działalności nie świadczy usług na rzecz obecnego pracodawcy.
Przykład 3.
Pan Aleksander jest programistą zatrudnionym na umowę zlecenie w firmie pana Jana. Czy zakładając działalność gospodarczą w 2022 roku, może wybrać ryczałt dla programisty i stosować stawkę 12%, jeżeli chce nawiązać współpracę z panem Janem w ramach działalności?
Tak, pan Jan nie był pracodawcą pana Aleksandra, tylko jego zleceniodawcą. Obu panów nie łączył stosunek pracy w formie umowy o pracę, a jedynie w ramach umowy cywilnoprawnej, co nie wyklucza możliwości skorzystania z opodatkowania ryczałtem.
Utrata prawa do ryczałtu dla programisty
Dodatkowo należy mieć na uwadze, że ryczałt dla programisty będzie wykluczony w sytuacji, gdy w poprzednim roku lub w trakcie bieżącego roku uzyska on przychody przekraczające kwotę 2 000 000 euro (w 2022 roku limit wynosi 9 188 200 zł).
Natomiast w sytuacji gdy podatnik przekroczy limit przychodów w poprzednim roku, musi odczekać cały rok podatkowy, by móc powrócić do ryczałtu (jeśli limit przychodu nie zostanie przekroczony).
Podatnik może utracić prawo do ryczałtu również wtedy, gdy w trakcie roku dokona sprzedaży, która bezwzględnie wyklucza stosowanie tej formy opodatkowania. Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o ryczałcie forma ta nie jest możliwa w przypadku podatników osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
prowadzenia aptek;
działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych;
działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.
Jeżeli zatem programista, który opodatkowuje swoje przychody stawką 12% (w związku ze sprzedażą usług związanych z oprogramowaniem), dokona sprzedaży części samochodu będącego jego środkiem trwałym, wówczas utraci prawo do skorzystania z ryczałtu. W takiej sytuacji zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od momentu dokonania powyższej transakcji podatnik ma obowiązek zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne, czyli skalę podatkową, a tym samym – założenia KPiR.
Jak zmienić formę opodatkowania na ryczałt dla programisty?
Termin umożliwiający zmianę obecnej formy opodatkowania upływa 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik uzyskał w danym roku pierwszy przychód. W celu zmiany formy opodatkowania należy dokonać aktualizacji formularza CEIDG-1, który można złożyć:
w formie papierowej w urzędzie miasta lub gminy,
w formie elektronicznej poprzez stronę biznes.gov.pl.
Przykład 4.
Pan Łukasz w 2021 roku prowadził firmę, w ramach której świadczył usługi programistyczne. W 2022 chce zmienić formę opodatkowania, jednak pierwszy przychód uzyskał dopiero 22 lutego. W jakim terminie pan Łukasz powinien dokonać zmiany formy opodatkowania?
W celu zmiany formy opodatkowania na ryczałt 12% właściwy dla programisty świadczącego usługi związane z oprogramowaniem pan Łukasz powinien zaktualizować formularz CEIDG-1 najpóźniej 20 marca. Natomiast ryczałt będzie obowiązującą formą opodatkowania już od stycznia 2022 roku.
Ryczałt dla programisty w systemie wFirma.pl
W systemie wFirma.pl możliwe jest rozliczanie podatku dochodowego w formie ryczałtu oraz prowadzenie ewidencji przychodów, która jest podstawą do ustalenia podstawy opodatkowania. W tym celu trzeba przejść do zakładki: USTAWIENIA » PODATKI » PODATEK DOCHODOWY. W polu RODZAJ EWIDENCJI należy wybrać opcję EWIDENCJA PRZYCHODÓW (RYCZAŁT) i wskazać DOMYŚLNĄ STAWKĘ RYCZAŁTU.
Dzięki temu w momencie wystawiania faktury poprzez zakładkę: PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ system automatycznie uzupełni domyślną stawkę ryczałtu. Stawka ta może zostać dowolnie zmieniona przez sprzedawcę bezpośrednio na formularzu wystawiania faktury.
Tak wystawiona faktura zostanie ujęta w ewidencji przychodów oraz w rejestrze VAT sprzedaży (w przypadku czynnych podatników VAT).
