Składki preferencyjne i ryczałt – jak wypełnić deklarację DRA?

Przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzać składki ZUS. Dla prawidłowego ich rozliczania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazuje się deklaracje rozliczeniowe DRA. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, w jaki sposób osoba opłacająca składki preferencyjne powinna wypełnić omawianą deklarację.

Przekazanie deklaracji DRA

Osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie powinny przekazywać deklarację rozliczeniową DRA do ZUS-u co miesiąc, a dokładnie do 20. dnia następnego miesiąca.

Składki preferencyjne

Niektóre firmy mogą skorzystać z ulgi nazywanej „składkami preferencyjnymi” i dzięki temu opłacać przez 2 lata obniżone składki na ZUS. Preferencyjnego ZUS-u nie mogą zastosować:

• osoby, które w przeciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia aktualnej działalności gospodarczej prowadziły inną działalność;
• osoby, które w ramach swojej działalności będą świadczyć usługi na rzecz byłego pracodawcy, u którego pracowali na etacie, a zakres świadczonych usług będzie taki sam jak zakres obowiązków w umowie o pracę;
• wspólnicy spółek: jawnej, komandytowej, partnerskiej, jak również wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., twórcy oraz artyści, którzy uprzednio nie założyli działalności gospodarczej.

Preferencyjne składki ZUS obowiązują przez 24 pełne miesiące.

Przykład 1.

Pan Witold rozpoczął działalność gospodarczą 1 lutego 2022 roku, rejestrując się do 2-letniej ulgi dla nowych firm. Preferencyjne składki ZUS obowiązują przez okres 24 pełnych miesięcy, a więc do 31 stycznia 2024 roku.

Przykład 2.

Pani Karolina rozpoczęła działalność gospodarczą 20 lutego 2022 roku i od razu skorzystała ze składek preferencyjnych. W przypadku gdy rozpoczęto działalność w trakcie miesiąca, preferencja będzie obowiązywała do końca lutego 2024 roku.

Przykład 3.

Pan Kamil rozpoczął działalność 1 września 2022 roku. Przez pierwsze 6 miesięcy korzystał z ulgi na start. 1 marca 2023 roku zarejestrował się do składek preferencyjnych. Preferencyjne składki ZUS obowiązują do 28 lutego 2025 roku.

Przykład 4.

Pan Jan rozpoczął działalność 3 września 2022 roku. Korzystał z ulgi na start. 1 kwietnia 2023 roku zarejestrował się do składek preferencyjnych. Preferencyjne składki ZUS obowiązują do 31 marca 2025 roku.

Składki preferencyjne w 2022 roku wynoszą:

• składki społeczne (podstawa wymiaru składki w 2022 roku: 903 zł):
• emerytalna 19,52%: 176,27 zł zł;
• rentowa 8%: 72,24 zł zł;
• chorobowa 2,45%: 22,12 zł;
• wypadkowa 1,67%: 15,08 zł;
• Fundusz Pracy: przedsiębiorca opłacający minimalne preferencyjne składki ZUS nie opłaca za siebie FP.

Składka zdrowotna na ryczałcie

Od 2022 roku zmienił się sposób ustalania składki zdrowotnej i obecnie zależy on od formy opodatkowania, o czym szczegółowo można przeczytać Polski Ład – składka zdrowotna osób prowadzących działalność od 2022 roku.

Osoby, które jako formę opodatkowania wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, uiszczają składkę zdrowotną zależnie od wysokości przychodu osiągniętego w danym roku kalendarzowym (przychód może zostać pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem, że te nie zostały odliczone od dochodu lub zaliczone do kosztów). W tym przypadku podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi odpowiednia stawka procentowa przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego (włącznie z wypłatami z zysku), która jest uzależniona od wysokości osiągniętego przychodu. Natomiast składka wynosi 9% tej podstawy.

Co istotne, w tej sytuacji przychód należy śledzić na bieżąco, a w razie przekroczenia danego progu przychodu opłaca się składkę zdrowotną w wyższej wysokości. Po zakończeniu roku konieczne będzie natomiast uiszczenie wyrównania według stawki obowiązującej za ostatni miesiąc w roku.

Osoby, które prowadziły działalności cały poprzedni rok kalendarzowy, mogą opłacać tzw. składkę uproszczoną. Dotyczy to sytuacji, kiedy w poprzednim roku korzystało się z opodatkowania: według skali podatkowej; podatkiem liniowym; podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W przypadku metody uproszczonej przy określaniu miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przyjmuje się kwotę przychodów uzyskanych we wcześniejszym roku kalendarzowym pomniejszoną o kwotę opłaconych wówczas składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu. Tak ustaloną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaca się przez cały rok kalendarzowy. Natomiast po jego zakończeniu weryfikuje się rzeczywiście uzyskany przychód i dokonuje się wyrównania.

Składki preferencyjne a deklaracja DRA

Wypełnienie deklaracji DRA u osób korzystających z preferencji może przysporzyć więcej problemów niż u osób stosujących ulgę na start. Osoby zgłoszone do składek preferencyjnych muszą wypełnić znacznie więcej pól niż w przypadku ulgi na start.

Przykład 5.

Kwiecień 2022 roku jest pierwszym miesiącem, w którym pan Jan z przykładu 4. będzie opłacać preferencyjne składki. Po zakończeniu ulgi na start zgłosił się w ZUS-ie z kodem 05 70 0 0 na druku ZUS ZUA do ubezpieczeń społecznych (także do chorobowego) i ubezpieczenia zdrowotnego. Pan Jan jest na ryczałcie i opłaca standardową składkę zdrowotną, a jego przychód brany do jej wyliczenia, osiągnięty od stycznia do kwietnia, to 40 250 zł.

W deklaracji za kwiecień, którą składa się do 20 maja:

• w części I w polu:
• 01 – wpisuje się 6, ponieważ deklarację DRA składa do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni;
• 02 – wpisuje się identyfikator deklaracji za miesiąc rozliczeniowy, za który rozliczamy należne składki, tu: 01 04 2022.

Pozostałych pól tej części nie uzupełnia się.

W części II jest miejsce na dane przedsiębiorcy (jakie podano w zgłoszeniu płatnika składek ZUS ZPA/ ZUS ZFA/ ZUS ZIPA lub we wpisie do CEIDG). Pola 04 i 05 wypełnia się, gdy nie nadano numerów NIP, REGON lub PESEL.

W części III w polu:

• 01 – wpisuje się 1 (poza przedsiębiorcą nie ma innych ubezpieczonych w firmie);
• 02 – pozostaje puste;
• 03 – wpisuje się wysokość składki wypadkowej, w tym przypadku 1,67%.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, czyli od 1 kwietnia 2018 roku jest to 1,67%.

W części IV należy w pola:

• 01 – wpisać 176,27 zł, jest to suma pól 04, 07, 10, 13, 16;
• 02 – wpisać 72,24 zł, jest to suma pól 05, 08, 11, 14, 17;
• 03 – wpisać 248,51 zł, jest to suma pól 01 i 02;
• 04 – wpisać 176,27 zł (19,52% x 903,00 zł) – kwotę składki na ubezpieczenie emerytalne finansowanej przez ubezpieczonego;
• 05 – wpisać 72,24 zł (8% x 903,00 zł) – kwotę składki na ubezpieczenia rentowe finansowanej przez ubezpieczonego;
• 06 – wpisać 248,51 zł – sumę wartości pól 04 i 05;
• 07–12 – wpisać 0;
• 19 – wpisać 22,12 zł, jest to suma pól 22, 25, 28, 31, 34;
• 20 – wpisać 15,08 zł, jest to suma pól 23, 26, 29, 32, 35;
• 21 – wpisać 37,20 zł, jest to suma pól 19 i 20;
• 22 – wpisać 22,12 zł (2,45% x 903 zł) – kwotę składek na ubezpieczenie chorobowe finansowanych przez ubezpieczonego;
• 23 – wpisać 15,08 zł (1,67% x 903 zł) – kwotę składek na ubezpieczenie wypadkowe finansowanych przez ubezpieczonego;
• 24 – wpisać 37,20 zł, jest to suma pól 22 i 23;
• 25–30 – wpisuje się 0;
• 37 – 285,71 zł, jest to suma pól 06, 09, 24, 27.

Natomiast pola 13–18 oraz 31–36 pozostawia się puste.

Sekcję V pozostawia się pustą.

W części VI wypełnia się pola 02, 05 i 07 i wpisuje się 335,94 zł (9% x 3732,62 zł).

W polach 01 i 04 wpisuje się 0, pozostałe pola pozostaną puste.

W polach sekcji VII i VIII wpisuje się zera.

Sekcja IX to podsumowanie składek – w przypadku osoby opłacającej składki preferencyjne w polu 01 wpisywane jest 0, natomiast w polu 02 wprowadza się kwotę 621,65 zł (285,71 zł + 335,94 zł).

Część X to deklaracja dochodu, gdzie w polu:

• 01 – to kod tytułu ubezpieczenia 05 70 0 0;
• 02, 03, 04 – wpisuje się 903,00 zł, ponieważ pan Jan korzysta ze składek preferencyjnych;
• 05 – wpisuje się 3732,62 zł (podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne) w przypadku pana Jana, ponieważ przychód brany do wyliczenia tej składki osiągnięty od stycznia do kwietnia to 40 250 zł, czyli jest mniejszy niż 60 000 zł;
• 06 – w tym przypadku nie wypełniamy (wypełnia się, gdy przekroczona została roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).

Część XI to nowa sekcja w DRA, w przypadku osób na ryczałcie nie wypełnia się tam pół 01–11 oraz 18–20.

Natomiast w związku z tym, że pan Jan opłaca składkę zdrowotną na podstawie przychodu z bieżącego roku (standardową):

• pole 12 zaznaczymy X;
• w polu 13 wpisujemy osiągnięty przychód w danym roku kalendarzowym, tu: 40 250 zł;
• pole 14 oraz 15 pozostawiamy puste;
• w polu 16 wpisujemy podstawę składki zdrowotnej odpowiadającą osiagniętemu przychodowi, tu: 3732,62 zł;
• w polu 17 wpisuje się składkę zdrowotną, tu: 335,94 zł.

 Sekcji XII nie wypełniamy – będzie ona uzupełniana dopiero w kolejnym roku kalendarzowym w celu rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Przykład 6.

Pan Jan z poprzedniego przykładu jednak zdecydował się, aby opłacać składkę zdrowotną uproszczoną i jego przychód osiągnięty w 2021 ustalony na potrzeby wyliczenia składki zdrowotnej to 127 000 zł. W takiej sytuacji zmieni się kilka informacji.

W sekcji VI wypełnia się pola 02, 05 i 07 i wpisuje się 559,89 zł zł (9% x 6221,04 zł).

W polach 01 i 04 wpisuje się 0, pozostałe pola pozostaną puste.

W sekcji IX w polu 02 wprowadza się kwotę 545,60 zł (285,71 zł + 559,89 zł).

Część X w polu 05 – wpisuje się 6221,04 zł. W przypadku pana Jana przychód brany do wyliczenia tej składki osiągnięty w 2021 roku to 127 000 zł, czyli jest większy niż 60 000 zł, a mniejszy niż 300 000 zł.

W sekcji XI w związku z tym, że pan Jan opłaca składkę zdrowotną na podstawie przychodu z bieżącego roku (uproszczoną):

• pole 12 zaznaczymy X;
• pole 13 zostawiamy puste;
• pole 14 zaznaczymy X;
• w polu 15 wpisujemy przychód osiągnięty w 2021 roku, tu: 120 000 zł;
• w polu 16 wpisujemy podstawę składki zdrowotnej odpowiadającą osiagniętemu przychodowi, tu: 6221,04 zł;
• w polu 17 wpisuje się składkę zdrowotną, tu: 559,89 zł.

Składki preferencyjne w systemie wFirma

W systemie wFirma przedsiębiorca w prosty sposób wprowadza informacje na temat ulgi, jaką opłaca w zakładce USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE.

 Dzięki temu w wygenerowanej z poziomu START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ deklaracji DRA zostanie uwzględniona ulga.

Po zakończeniu ulgi na start przedsiębiorcy mogą korzystać z kolejnej – składek preferencyjnych. Co ważne, konieczne jest przekazanie do ZUS-u deklaracji, dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób wypełnić taki dokument.