Osoba prowadząca działalność gospodarczą ma obowiązek odprowadzać składki ZUS w celu prawidłowego ich naliczenia. Ponadto na cele ewidencyjne do ZUS-u powinna zostać przekazana deklaracja DRA. Ulga na start to taka, z której korzystają nowi przedsiębiorcy. W artykule wyjaśniamy, jak wypełnić tę deklarację na przykładzie ulgi na start.
Deklaracja DRA – kiedy przekazać ją do ZUS-u
Deklaracja DRA to dokument rozliczeniowy, który składa się za okresy miesięczne. Są w niej wykazane składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz wypłacone świadczenia. Co ważne, osoby fizyczne powinny ją przekazać do ZUS-u do 20. dnia następnego miesiąca.
Ulga na start
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej, jeżeli:
podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia oraz
nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Zgłoszenia do tej ulgi dokonuje się na formularzu ZUS ZZA z kodem 05 40 – osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym i podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu, zgodnie z art. 18 ust. 1 Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców.
Prawo do korzystania z ulgi na start przysługuje przez pierwsze pełne 6 miesięcy prowadzenia własnego biznesu.
Przykład 1.
Pan Jan rozpoczyna działalność od 1 marca 2022 roku. Prawo do korzystania z ulgi na start przysługuje mu przez 6 miesięcy i zakończy się 31 sierpnia 2022 roku. Gdyby pan Jan rozpoczął działalność 2 marca, wówczas z ulgi mógłby korzystać do 30 września 2022 roku.
Składka zdrowotna na ryczałcie
Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania, o czym szczegółowo można przeczytać…
Osoby, które dopiero co założyły działalność i jako formę opodatkowania wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, opłacają składkę zdrowotną zależnie od wysokości przychodu osiągniętego w danym roku kalendarzowym (przychód może zostać pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem, że te nie zostały odliczone od dochodu lub zaliczone do kosztów). W tym przypadku podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi odpowiednia stawka procentowa przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego (włącznie z wypłatami z zysku) uzależniona od wysokości osiągniętego przychodu. Sama składka wynosi 9% tej podstawy.
W przypadku rozliczania się na ryczałcie podstawa składki zdrowotnej i składka zdrowotna w 2022 roku kształtują się następująco:
Roczny przychód | Podstawa naliczenia stawki zdrowotnej | Wysokość miesięcznej składki zdrowotnej |
Do 60 000 zł | 3732,62 zł (6221,04 zł x 60%) | 335,94 zł (3732,62 zł x 9%) |
Do 300 000 zł | 6221,04 zł (6221,04 zł x 100%) | 559,89 zł (6221,04 zł x 9%) |
Powyżej 300 000 zł | 11 197,87 zł (6221,04 zł x 180%) | 1007,81 zł (11 197,87 zł x 9%) |
Co istotne, przychód należy śledzić na bieżąco, ponieważ w razie przekroczenia danego progu trzeba już uiścić składkę zdrowotną w wyższej wysokości. Natomiast jeżeli przychody w ciągu roku wzrosną do drugiego czy trzeciego progu, wówczas po zakończeniu roku konieczne będzie zapłacenie wyrównania według stawki obowiązującej za ostatni miesiąc w roku.
Ulga na start a deklaracja DRA
W przypadku osób zgłoszonych z kodem 05 40, które korzystają z ulgi w opłacaniu składek i uiszczają jedynie składkę zdrowotną, wypełnianie deklaracji DRA jest stosunkowo proste.
Przykład 2.
Pan Jan w marcu 2022 roku założył działalność i korzysta z ryczałtu. Dokonał zgłoszenia na deklaracji zgłoszeniowej ZUS ZZA z kodem 05 40 00. W związku z tym pierwszą deklaracją, jaką przekazuje do ZUS-u, jest deklaracja DRA za marzec (składana i opłacana do 20 kwietnia).
Gdzie w sekcji I w polu:
- 01 – wpisuje się „6” (deklarację DRA składa do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni);
- 02 – wpisuje się identyfikator deklaracji za miesiąc rozliczeniowy, za który rozliczamy należne składki, tu: 01 03 2022.
Pozostałych pól tej części nie uzupełnia się.
W sekcji II wpisuje się dane przedsiębiorcy zgodnie z tymi, jakie podano w zgłoszeniu płatnika składek ZUS ZPA/ ZUS ZFA/ ZUS ZIPA lub we wpisie do CEIDG. Co ważne, pola 04 i 05 wypełnia się wyłącznie, jeśli nie nadano numerów NIP, REGON lub PESEL.
W części III w polu 01 wpisuje się „1”, skoro poza przedsiębiorcą nie ma w firmie innych ubezpieczonych. Pola 02 i 03 pozostają puste.
Pan Jan opłaca wyłącznie składkę zdrowotną, dlatego w części IV i V w polach 01–12, 19–30, 37 wpisuje się 0,00 a pozostałe pola należy pozostawić puste.
Pan Jan wybrał opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, stąd jego składka zdrowotna zależy od osiągniętego przychodu w danym roku i dlatego w części VI wypełnia pola 02, 05 i 07.
W marcu pan Jan nie osiągnął przychodu, dlatego jego składka będzie wynosić 335,94 zł.
W polach 01 i 04 pan Jan wpisuje 0,00, a pozostałe pola pozostaną puste.
W polach sekcji VII i VIII wpisuje się zera.
Sekcja IX jest podsumowaniem składek, jakie należy zapłacić, dlatego w polu 01 wpisywane jest 0,00, natomiast w polu 02 wprowadza się kwotę 335,94 zł.
Część X to deklaracja dochodu, gdzie w polu:
- 01 – wprowadza się kod tytułu ubezpieczenia 05 40 0 0;
- 02, 03, 04 – wpisuje się 0,00, ponieważ pan Jan nie opłaca składek społecznych;
- 05 – wprowadza się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, w tym przypadku 3732,62 zł;
- 06 – wypełniamy jedynie wówczas, gdy przekroczona została roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe; w tym przypadku nie wypełniamy.
Części XI pola 01–11 pozostają puste.
Pan Jan rozlicza się w formie ryczałtu, dlatego zaznacza się pole 12. W polu 13 wpisuje osiągnięty przychód – w tym przypadku 0,00. W polu 16 wpisuje się podstawę wymiaru składki zgodną z tym, w jakim progu mieści się przychód: tu 3732,62 zł. Pole 17 to kwota składki i tu jest to 335,94 zł.
Pola 14 i 15 pozostają puste (pan Jan nie może korzystać z uproszczonej formy ustalania składki zdrowotnej); tak samo puste będą pola 18–20.
Sekcja XII pozostaje pusta – będzie ona służyła do rozliczania składki zdrowotnej i w przypadku pana Jana wypełni się ją dopiero w DRA za kwiecień 2023 roku.
Ulga na start w systemie wFirma
System wFirma w prosty sposób pozwala na wygenerowanie omawianej deklaracji – wystarczy w zakładce START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » kliknąć w DODAJ DEKLARACJĘ. Dzięki temu zostanie wygenerowana poprawna deklaracja DRA.
Nowi przedsiębiorcy korzystający z ulgi na start powinni pamiętać o przekazaniu do ZUS-u deklaracji DRA z prawidłowym wyliczeniem składki zdrowotnej. Dlatego tak ważna jest wiedza, w jaki sposób ją wypełnić.
