Skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę jest możliwe w świetle prawa. Może się to odbyć na podstawie decyzji pracodawcy, ale tylko w określonych okolicznościach. Skrócenie okresu wypowiedzenia może być również decyzją podjętą w drodze porozumienia stron stosunku pracy.
Skrócenie okresu wypowiedzenia - decyzja pracodawcy
Pracodawca ma możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia, ale tylko w przypadku 3-miesięcznego okresu (dotyczy to więc osób zatrudnionych przez co najmniej 3 lata u danego pracodawcy). Jest on wtedy zobowiązany do wypłacenia pracownikowi odszkodowania. Jego kwota to wartość wynagrodzenia za pozostałą część czasu wypowiedzenia.
W przypadku chęci skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, należy wziąć pod uwagę art. 36(1) Kodeksu pracy. Mówi on, że pracodawca ma możliwość skrócenia trzymiesięcznego okresu do maksymalnie jednego miesiąca, ale jedynie kiedy powodem jest:
- ogłoszenie upadłości pracodawcy,
- likwidacja zakładu pracy bądź
- inna przyczyna niedotycząca pracownika.
Pracodawca, który zamierza skrócić okres wypowiedzenia, musi złożyć oświadczenie razem z wypowiedzeniem umowy - nie można tego zrobić później. Jeśli okres zostanie skrócony, pracownikowi przysługuje prawo do odszkodowania za resztę okresu wypowiedzenia. Dni te wliczane są do okresu zatrudnienia, ale nie do wymiaru urlopu wypoczynkowego.
"Zastosowanie omawianych instytucji prawnych nie oznacza możliwości nabycia przez pracownika prawa do urlopu wypoczynkowego za okres nieprzepracowany, nawet jeżeli pracownik nabył prawo do odszkodowania. W okresie, za który wypłacono odszkodowanie, stron nie wiąże już stosunek pracy, a należne odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem. Tym samym za ten okres pracownik nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego".
Przykład 1.
Pracownik 31.03.2023 r. otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę. 30.04.2023 r. upływa termin trzech lat zatrudnienia u danego pracodawcy, w związku z czym okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. Pracodawca może skrócić ten okres maksymalnie do jednego miesiąca, ale musi wypłacić pracownikowi odszkodowanie za pozostały okres wypowiedzenia.
Odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia
Umowa o pracę ulega rozwiązaniu, gdy minie skrócony okres wypowiedzenia - dlatego ostateczny termin wypłaty odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia to ostatni dzień pracy. Zaniedbanie tej obligacji wiąże się z karą grzywny zgodnie z art. 282 § 1 Kodeksu pracy - od jednego tysiąca do trzydziestu tysięcy złotych.
Obliczając wartość odszkodowania, nie stosuje się współczynnika urlopowego. Odszkodowanie powinno mieć wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia bądź jego wielokrotności, uwzględniając:
- stałe miesięczne składniki wynagrodzenia - w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odszkodowania,
- składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy miesięczne w zmiennej wysokości, wypłacane pracownikowi w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odszkodowania - w przeciętnej wysokości z tego okresu,
- składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odszkodowania - w średniej wysokości z tego okresu.
Odszkodowania nie oskładkowuje się, ale trzeba je opodatkować - z tego powodu pracodawca musi uiścić zaliczkę na podatek dochodowy za pracownika.
Skrócenie okresu wypowiedzenia - porozumienie stron
Pracownik razem z pracodawcą mają prawo do wspólnego ustalenia krótszego okresu wypowiedzenia, niezależnie od długości przysługującego okresu wypowiedzenia. Nie oznacza to jednak, że umowa o pracę będzie rozwiązana za porozumieniem stron - zostaje zachowany tryb rozwiązania za wypowiedzeniem, co reguluje artykuł 36 § 6 Kodeksu pracy.
Wówczas nie obowiązuje ograniczenie dotyczące minimalnego czasu trwania wypowiedzenia - strony mają możliwość umówienia się na dowolny termin jego zakończenia (może potrwać nawet kilka dni). Umowę o skróceniu okresu wypowiedzenia za porozumieniem stron mogą zawrzeć w dowolnie wybranej chwili trwania rzeczonego okresu.
Tryb z art. 36 § 6 Kodeksu pracy oznacza, że nie przyznaje się tu uprawnień takich, jak przy skracaniu okresu z decyzji pracodawcy - dlatego też pracownik nie ma prawa do odszkodowania, a skrócony okres nie zostanie wliczony do stażu.
Przykład 2.
Pracownik 31.03.2023 r. złożył pracodawcy wypowiedzenie umowy o pracę. Jego okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. Od 1.05.2023 r. rozpoczyna pracę u nowego pracodawcy, jednak chciałby, żeby jego stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą zakończył się wcześniej. W takim przypadku pracownik może z pracodawcą podpisać umowę o skróceniu okresu wypowiedzenia za porozumieniem stron.
Skrócenie okresu wypowiedzenia jest możliwe, jednakże zazwyczaj przy wystąpieniu określonych okoliczności. Jego inicjatorem może być zarówno pracodawca jak i pracownik.
