0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Sprzedaż spółki jawnej na gruncie PIT i VAT

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Mówiąc o sprzedaży spółki jawnej, mamy na myśli sytuację, w której dochodzi do zbycia posiadanych przez wspólnika udziałów w niej. W takim przypadku dochodzi do odpłatnego zbycia ogółu praw i obowiązków posiadanych przez wspólnika. Z uwagi na odpłatny charakter tego rodzaju czynności należy zastanowić się nad potencjalnymi obowiązkami podatkowymi w kontekście podatku PIT oraz VAT. Jak rozliczyć sprzedaż spółki jawnej?

Sprzedaż praw i obowiązków przysługujących wspólnikowi

Jak już wskazaliśmy, w przypadku sprzedaży spółki jawnej tak naprawdę dochodzi do odpłatnego zbycia ogółu praw i obowiązków.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu spółek handlowych ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.

Natomiast na podstawie art. 10 § 2 ksh ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Powyższe regulacje dopuszczają zatem możliwość przeniesienia udziału rozumianego jako ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce osobowej na osoby trzecie lub pozostałych wspólników, gdy umowa spółki tak stanowi.

Pamiętajmy, że przedmiotem zbycia może być tylko ogół praw i obowiązków. Nie można więc dokonać sprzedaży samych praw albo też samych obowiązków. Nie jest także możliwe zbycie pojedynczych praw w spółkach osobowych.

Wspólnik może sprzedać jedynie ogół praw i obowiązków rozumianych jako jedna całość. Nie jest prawnie dopuszczalne zbycie poszczególnych elementów udziału w spółce.

Sprzedaż spółki jawnej a podatek PIT

Intuicyjne mogłoby się wydawać, że sprzedaż udziałów w spółce jawnej powinna zostać rozliczona w ramach działalności gospodarczej z uwagi na transparentność spółek osobowych.

Tymczasem organy podatkowe konsekwentnie uznają, że w takim przypadku występuje przychód z praw majątkowych.

Z treści art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a–c.

Stosownie do art. 18 tej ustawy za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Do katalogu praw majątkowych objętych zakresem regulacji art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można zaliczyć także inne prawa niewymienione w tym przepisie. Ponadto prawa majątkowe charakteryzującą się dwoma podstawowymi elementami, tj.:

  • zbywalnością (mogą być przedmiotem obrotu),
  • posiadaniem określonej wartości majątkowej.

W kontekście tak ukształtowanych definicji ogół praw i obowiązków w spółce jawnej stanowi prawo majątkowe. W rezultacie uzyskany ze sprzedaży przychód należy traktować jako odpłatne zbycie prawa majątkowego, a nie jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Tytułem przykładu wskażmy na treść interpretacji Dyrektora KIS z 7 maja 2018 roku (nr 0112-KDIL3-3.4011.105.2018.1.DS), gdzie podano, że podatnik nie może zakwalifikować przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia praw i obowiązków wynikających z udziałów w spółce jawnej do przychodów z działalności gospodarczej. Sprzedaż ogółu praw i obowiązków wspólnika w osobowej spółce handlowej nie jest przychodem ze źródła „pozarolnicza działalność gospodarcza” zgodnie z art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a stanowi przychód ze źródła „prawa majątkowe” stosownie do art. 18 tej ustawy.

Dochodem z tego tytułu będzie natomiast różnica pomiędzy przychodem osiągniętym z tej sprzedaży a kosztami uzyskania przychodów ustalonymi zgodnie z ww. przepisami. Do opodatkowania należy zastosować skalę podatkową wynikającą z art. 27 ust. 1 ustawy PIT. Rozliczenia podatku dokonuje się w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Termin złożenia deklaracji jest jednocześnie terminem zapłaty podatku. Zauważmy, że w tym przypadku nie ma konieczności odprowadzania miesięcznej zaliczki na podatek w trakcie roku podatkowego.

Podkreślenia wymaga, że opodatkowaniu podlega dochód, czyli różnica pomiędzy przychodem, a kosztem. W tym wypadku kosztem podatkowym będą wszystkie udokumentowane wydatki poniesione na wniesienie przez wspólnika udziału do spółki.

Przykład 1.

Osoba fizyczna stała się wspólnikiem spółki jawnej. Celem wejścia do spółki wniosła wkład pieniężny w kwocie 10 000 zł. Po 3 latach działalności postanowiła sprzedać posiadane udziały w spółce osobie trzeciej za kwotę 40 000 zł. To oznacza, że do dochodu w wysokości 30 000 zł zastosowanie znajdzie skala podatkowa, a podatnik będzie zobligowany do złożenia deklaracji PIT-36 (w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym) i rozliczenia podatku od dochodu z praw majątkowych.

Sprzedaż spółki jawnej rodzi dla wspólnika przychód z praw majątkowych określony w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT. Tego rodzaju przysporzenie majątkowe nie stanowi źródła przychodu, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Sprzedaż spółki jawnej na gruncie podatku VAT

Podatek VAT występuje wyłącznie w tych przypadkach, w których czynności dokonuje przedsiębiorca, czyli osoba wykonująca działalność gospodarczą. Tutaj trzeba zatem podkreślić, że podatnikiem podatku VAT jest spółka jawna, a nie jej wspólnicy. To oznacza, że należy przeanalizować, czy w momencie sprzedaży udziałów wspólnik spółki jawnej działa jako podatnik podatku VAT.

Jedynie obrót udziałami rozumiany jako sprzedaż praw i obowiązków może być uznany za usługę w rozumieniu ustawy VAT, jeżeli jest prowadzony w sposób ciągły i zorganizowany.

Innymi słowy, tylko w sytuacji, gdy osoba fizyczna profesjonalnie zajmuje się kupowaniem i sprzedażą udziałów czy też praw i obowiązków w spółkach, to możemy mówić o działalności gospodarczej. 

Aby taki obrót podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w ramach jego profesjonalnej aktywności. Jeśli natomiast sprzedaż ogółu praw i obowiązków ma miejsce w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym osoby fizycznej, to nie jest to czynność objęta regulacjami podatku od towarów i usług.

Osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki jawnej i dokonująca odpłatnego zbycia ogółu praw i obowiązków w tejże spółce nie działa w charakterze podatnika podatku VAT, ponieważ nie prowadzi w tym zakresie zorganizowanej działalności gospodarczej. Tego rodzaju sprzedaż nie podlega w ogóle pod regulacje podatku VAT.

Sprzedaż spółki jawnej wywołuje całkiem odmienne skutki podatkowe, jeżeli chodzi o podatek PIT oraz VAT. W tym pierwszym przypadku mamy do czynienia z przychodami ze sprzedaży praw majątkowych, które rozliczane są poza działalnością gospodarczą. W drugim przypadku co do zasady podatek od towarów i usług nie wystąpi w ogóle.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów