Niemal każde przedsiębiorstwo posiada w swoim majątku środki trwałe. W sytuacji gdy ulegną zużyciu (zostaną w pełni zamortyzowane) lub staną się niesprawne, przedsiębiorcy decydują się na ich odnowienie bądź sprzedaż. Najwięcej jednak wątpliwości budzi sprzedaż środków trwałych na złom. Wielu przedsiębiorców ma bowiem wątpliwości, czy nie podlega ona mechanizmowi odwrotnego obciążenia oraz czy w przypadku nie w pełni zamortyzowanego środka trwałego pozostałe odpisy amortyzacyjne mogą stanowić koszt podatkowy?
Sprzedaż środków trwałych na złom a VAT
W sytuacji gdy przedsiębiorca zdecyduje się na sprzedaż środka trwałego na złom, który kwalifikuje się do uznania go za jeden z towarów wymienionych w załączniku 11 ustawy o VAT oraz jeżeli zostaną spełnione 3 dodatkowe warunki:
-
dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 12,
-
nabywca jest czynnym podatnikiem VAT,
-
sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT,
to należałoby wobec tej transakcji zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia. Czyli obowiązek rozliczenia podatku VAT spoczywać będzie na nabywcy środka trwałego.
Na wystawianej przez sprzedawcę fakturze nie powinna się więc znaleźć ani stawka, ani kwota podatku VAT, lecz sama wartość do zapłaty wraz z adnotacją „odwrotne obciążenie”. Wówczas sprzedaż środka trwałego na złom zostanie wykazana w deklaracji VAT w części C w pozycji 31 „Dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy (wypełnia dostawca)”. Dodatkowo w sytuacji gdy ma miejsce sprzedaż objęta odwrotnym obciążeniem, należy złożyć druk VAT-27. Sprzedawca poprzez jego złożenie informuje urząd skarbowy, wykazując dane sprzedawcy (nazwę i NIP) oraz wartość sprzedaży, o obowiązku wykazania przez niego podatku VAT należnego.
Przykład 1.
Podatnik VAT na dniach planuje dokonać sprzedaży samochodu osobowego, który stanowi jego środek trwały, na złom. Nabywcą będzie firma zajmująca się złomowaniem samochodów, która jest czynnym podatnikiem VAT. W związku z tym, czy podatnik powinien wystawić na tę sprzedaż fakturę z procedurą odwrotnego obciążenia?
Owszem. W przypadku sprzedaży samochodu na złom transakcja ta, o ile obydwie strony są czynnymi podatnikami VAT, podlegać będzie odwrotnemu obciążeniu. W związku z tym do rozliczenia podatku VAT od tejże sprzedaży będzie zobowiązany nabywca, a sprzedawca będzie musiał dodatkowo do urzędu złożyć druk VAT-27.
Jak ująć w KPiR sprzedaż środków trwałych na złom?
Według ogólnej zasady za datę powstania przychodu ze sprzedaży środków trwałych uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi (albo częściowego jej wykonania), nie później niż dzień uregulowania należności albo wystawienia faktury.
Uzyskanie przychodu w ramach działalności w przypadku sprzedaży środków trwałych możliwe jest również w odniesieniu do składników majątku, które niegdyś były środkiem trwałym, a następnie zostały wycofane z firmy na cele prywatne przedsiębiorcy, jeśli między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności a dniem ich odpłatnego zbycia nie upłynęło 6 lat.
Reasumując, sprzedaż takiego środka trwałego co do zasady należy udokumentować fakturą VAT i wykazać w kolumnie 8 Pozostałe przychody księgi przychodów i rozchodów.
Odpisy amortyzacyjne a sprzedaż środków trwałych na złom
W przypadku odpłatnego zbycia środka trwałego wydatki na jego nabycie, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, stanowią koszt uzyskania przychodu. Czyli pozostałe do zamortyzowania odpisy amortyzacyjne danego środka trwałego ujmowane są w kosztach podatkowych w kolumnie 13 Pozostałe wydatki KPiR w momencie, gdy miała miejsce jego sprzedaż – w dacie sprzedaży.
Przykład 2.
Przedsiębiorca Jacek sprzedał nie w pełni zamortyzowany komputer firmowy na złom. Pozostało mu 600 złotych odpisów amortyzacyjnych. Czy może je ująć w dacie sprzedaży w koszty podatkowe?
Owszem, w sytuacji gdy ma miejsce odpłatne zbycie środka trwałego, pozostałe odpisy amortyzacyjne, czyli w tym wypadku 600 złotych, wprowadza się bezpośrednio w koszty – do kolumny 13 Pozostałe wydatki KPiR.
