Aby firma dobrze prosperowała musi działać sprawnie, a pracownicy muszą w odpowiedni sposób wykonywać swoje działania. Proces ten może ułatwić odpowiedni styl kierowania przedsiębiorstwem. Każdy szef w zupełnie odmienny sposób nadzoruje pracę zespołu. Jakie style przywództwa wyróżniane są najczęściej? Co cechuje osoby, które z nich korzystają? Przeczytaj w niniejszym artykule.
Trzy style przywództwa
Na początku warto podkreślić, że trudno odnaleźć szefa, który w 100% wpisuje się w konkretny styl, nie czerpiąc tym samym z innego. Jednak przewaga pewnych cech wskazuje na dany wzorzec. Niektórzy liderzy dopasowują sposób kierowania do celów i możliwości firmy, inni zarządzają zgodnie ze swoim wyczuciem. Warto odnaleźć złoty środek, pamiętając, że najważniejszy jest interes przedsiębiorstwa. Jakie style przywództwa są wymieniane jako główne?
- Styl demokratyczny - firma posiada jeden cel, który łączy ze sobą wszystkich współpracowników. Zdanie każdego z nich jest tak samo istotne i brane pod uwagę. Szef wysłuchuje wszystkich racji, podejmując decyzję. Bardzo ważny jest dialog między kadrą zarządzającą a pracownikami. Wiedzą oni, że mają dużo swobody w swoich działaniach, a ich głos w sprawie jest istotny, co sprawia, że są bardziej zmotywowani i zaangażowani. Ten styl przywództwa poprawia atmosferę panującą w miejscu pracy i kontakty szefa z pracownikami. To, że sami decydują oni w jaki sposób pracują i mogą zabierać głos w dyskusji, sprawia, że są kreatywniejsi, nie chowają swoich pomysłów do szuflady i przedstawiają bez problemu propozycje rozwiązania problemu lub różnego rodzaju ułatwień. Szef ocenia obiektywnie pracę zespołu, dzięki czemu dokładnie wiedzą oni, jak powinni pracować czy co powinni poprawić. W przypadku stylu demokratycznego minusem może być czas podejmowania decyzji. Kiedy szef z każdą sprawą zwraca się do pracowników, czas ich rozwiązania w pewnych sytuacjach może się znacznie przedłużyć.
- Styl liberalny- kierownictwo bardzo ogranicza swoją rolę, właściwie zapewnia tylko narzędzia do pracy, a rozwiązania proponuje tylko wtedy, kiedy jest jasno poproszone o zdanie. Eksperci uważają, że styl ten trudno nazwać przywództwem, a jego stosowanie może zaszkodzić przedsiębiorstwu. Szef nie ocenia w żaden sposób zadań wykonywanych przez pracowników. Nie ma tutaj mowy o naganach czy nagrodach. Taki styl może sprawić, że pracownicy staną się całkowicie zdezorientowani, nie będą wiedzieli w jaki sposób powinni pracować, czy dobrze wykonują swoje zadania, czy przynoszą firmie korzyści, czy może straty. Mają co prawda wolną rękę, jednak w związku z tym mogą pracować po prostu źle i nawet nie zdawać sobie z tego sprawy. Oczywiście w takiej sytuacji mogą się jednak znaleźć i tacy pracownicy, którzy dzięki tego rodzaju swobodzie będą o wiele bardziej efektywni i ten rodzaj zarządzania sprawi, że bardziej zaangażują się w swoje zadania, dzięki temu, że nikt nie będzie patrzył im na ręce.
- Styl autokratyczny - szef nie ufa swoim pracownikom i zakłada, że jeżeli nie będą pilnowani oraz nie dostaną dokładnych wytycznych co do wykonywanych zadań, z pewnością zaczną uchylać się od pracy i przestaną wykonywać swoje obowiązki. W związku z tym dostają jasne wytyczne, a wykonywane przez nich zadania są dokładnie weryfikowane. Nie powinien więc dziwić fakt, że praca w firmie zarządzanej w ten sposób jest bardzo efektywna i zawsze na czas. Z drugiej strony jednak cierpi na tym kreatywność pracowników, którzy muszą wykonać swoje zadania od A do Z. Nie ma tam miejsca na własne rozwiązania czy pomysły. Można powiedzieć, że pracownik jest w takiej firmie traktowany przez szefa nieco podmiotowo, przez co trudno mówić do dobrej atmosferze i sprzyjających twórczej pracy warunkach.
Style przywództwa według Daniela Golemana
Daniel Goleman, autor książki “Inteligencja emocjonalna”, wyróżnia natomiast aż 6 stylów przywództwa.
- Styl demokratyczny- jest to jeden ze stylów, który pokrywa się z wymienionymi powyżej.
- Styl trenerski- ma tutaj zastosowanie, tak popularny w dzisiejszych czasach, coaching. Szef, który stawia na ten rodzaj kierowania firmą, chce aby pracownicy jak najbardziej się rozwijali. Kluczem do takiego stylu przywództwa jest poznanie swoich pracowników. Szef rozdziela zadania, sugeruje sposób ich wykonania i próbuje motywować do pracy, znając wszystkie mocne i słabe strony swoich pracowników. Dzięki temu wie, gdzie trzeba kłaść większy nacisk. Pracownicy z kolei czują, że ich kompetencje są ważne, a rozwój potrzebny. Jest to silny czynnik motywacyjny. Minusem tego stylu przywództwa może być zbytnie skupienie się na pracownikach najsłabszych. Energia szefa powinna być rozłożona równomiernie między najsilniejszych i najsłabszych pracowników.
- Styl afiliacyjny - szef chce, aby atmosfera była jak najlepsza, a najważniejszą wartością są dla niego ludzie. Wspiera ich, chwali, docenia pomysły i kreatywność. Zdaje sobie sprawę z tego, że ludzie są fundamentem przedsiębiorstwa i im lepiej będą się czuć, tym efektywniej będą pracować. Istotna w tym stylu jest komunikacja i sprawny przepływ informacji, a szef musi wykazywać się dużą empatią.Jeżeli jednak zespół nie składa się z osób o dużych kompetencjach, taki styl może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Pracownicy mogą poczuć się zbyt ważni i rozleniwić się.
- Styl wizjonerski - szef przedstawia pracownikom wizję firmy i wszyscy dążą do tego, aby dojść do wyznaczonego celu. Dokładne zadania nie są jednak delegowane. Pracownicy znają cel, ale muszą dojść do niego sami. To podnosi ich efektywność i sprawia, że czują się potrzebni. Każdy wie dokładnie, dlaczego wykonuje dane zadanie i jaka jest jego rola w firmie.
- Styl procesowy- szef chce, aby zadania były wykonywane jak najefektywniej. Pokazuje odpowiedni styl pracy i jeżeli coś idzie nie tak, sam zaczyna pracować i nakazuje powtarzanie tego, co robi. Ten styl przywództwa sprawdzi się w firmie, w której pracują osoby o wysokich kompetencjach.
- Styl nakazowy - styl ten jest adekwatny do stylu autokratywnego, o którym wspominaliśmy na początku.
Goleman uważa, że dobry przywódca potrafi czerpać z każdego z tych stylów przywództwa. Musi dopasować go do sytuacji firmy. Dzięki temu przedsiębiorstwo może osiągnąć sukces.