Czy wiesz jak motywować pracowników w swojej firmie?

Kluczem do sukcesu i stworzenia prężnie rozwijającego się biznesu z wykwalifikowanymi oraz zadowolonymi pracownikami jest istniejący w przedsiębiorstwie system motywacji. Okazuje się to tak istotne, ponieważ powodzenie przedsiębiorstwa w dużej mierze zależy od zaangażowania zatrudnionych w nim osób w powierzone im obowiązki. Czy wiesz, jak motywować pracowników? Jaką metodę należy przyjąć? Postaramy się odpowiedzieć poniżej.

Jak motywować pracowników? - motywowanie pozytywne

Pracowników możemy motywować pozytywnie bądź też negatywnie. Wielu specjalistów i osób zajmujących się rekrutacją uważa, że najlepszych sposobem jest jednak to pierwsze. Wśród pozytywnych metod można wyróżnić:

• motywowanie finansowe - wszelkiego rodzaju nagrody finansowe, czyli premie uznaniowe lub uzależnione od wyników pracy czy podwyżki,
• motywowanie pozapłacowe - dodatkowe pakiety ubezpieczeniowe, karnety do kin oraz klubów fitness, kursy języków obcych, wyjazdy integracyjne pracowników, zniżki na produkty firmy, bony świąteczne czy obiady firmowe.

Dzięki wykorzystaniu powyższych metod pracodawca zyskuje lojalnych podwładnych, zadowolonych z wykonywanej przez siebie pracy, którzy angażują się w rozwój przedsiębiorstwa. Motywatory powinny być jednak dobrane do indywidualnych potrzeb danego pracownika. Częsty błąd, który jest popełniany, to wybór nietrafionego motywatora pozapłacowego. Po co osobie, która nigdy nie była na siłowni, bo tego nie lubi, dawać karnet na siłownię? - mija się to z celem i w żaden sposób nie motywuje. Stosując pakiety motywatorów w organizacji, można ocieplić wizerunek firmy, a co za tym idzie - przedstawiać ją jako środowisko przyjazne dla pracowników, dbające o ich samopoczucie.

Należy jednak pamiętać, że cały proces motywowania powinien być długotrwały, a także konsekwentny w jego stosowaniu. Starannie zaplanowany system nagród może w dużej mierze wpłynąć na wydajność osób zatrudnionych. Powinno się również zachować pewną proporcjonalność w przyznawaniu świadczeń dodatkowych do efektów wykonywanej pracy. Nadmierne wyolbrzymianie zasług może prowadzić do dalszej demotywacji pracownika, a niedocenianie osiągnięć - do frustracji.

Czy wiesz, jak motywować pracowników? - motywowanie negatywne

Motywowanie negatywne polega na stymulowaniu pracowników do efektywniejszej pracy poprzez stwarzanie sytuacji zagrożenia. Przykładowo może to być groźba utraty pracy, degradacja na niższe stanowisko bądź potrącenie premii. Taki sposób motywowania bywa skuteczny, jeśli wyzwala w pracownikach chęć do mobilizacji i działania. 

Negatywne motywowanie może doprowadzić do sytuacji, w której atmosfera w pracy ulegnie pogorszeniu, a wraz z nią zniknie satysfakcja z wykonywanych obowiązków. Następnym skutkiem może być spadek kreatywności i obniżenie własnej wartości zatrudnionych. Zaczną oni skupiać się na utrzymaniu obecnej pozycji, a nie nabywaniu nowych umiejętności czy dbaniu o dobro firmy.

Motywowanie negatywne ma w tym przypadku pomagać w budowaniu wizerunku firmy  sprawiedliwej w nagradzaniu za ich osiągnięcia. Oznacza to, że osoby, których nie interesuje zaangażowanie w rozwój przedsiębiorstwa, muszą liczyć się z niższym wynagrodzeniem, a nawet z utratą stanowiska pracy.

Warto jednak dodać, że wielu pracodawców w obecnych czasach odchodzi od stosowania zasady kija i marchewki. Uważa się, że gdy przełożony używa gróźb i kar wobec podwładnego, nie jest to tożsame z motywowaniem. Jest to metoda, która przynosi więcej strat niż korzyści zarówno dla pracownika, pracodawcy, jak i całej organizacji. Stosując metodę kija i marchewki, traktujemy pracownika jak niegrzeczne dziecko. U pracownika rodzi się lęk oraz dystans wobec przełożonego. Mobilizuje to także ludzi do rywalizowania ze sobą w zespole. Pamiętajmy więc, że motywowanie negatywne jest to przestarzałe zarządzanie. Bardziej skuteczne jest motywowanie pozytywne, o którym była mowa wcześniej. Dlatego zachęcamy, by przy wyborze rodzaju motywowania mieć na uwadze skutki negatywnego motywowania.

Czy da się motywować pracowników, nie używając żadnych nakładów finansowych?

Oczywiście, że się da! Istnieje kilka znanych sposobów na to, by motywować pracowników i nie wydać na to żadnych pieniędzy. Nie chodzi w tym o to, by podchodzić do tematu motywacji w taki sposób, żeby jak najwięcej zaoszczędzić, lecz w taki, by dać pracownikom coś więcej niż same korzyści materialne. Według Piramidy Potrzeb Abrahama Maslowa ludzie nie odczuwają tylko potrzeb fizjologicznych. Posiadają także potrzebę bezpieczeństwa, szacunku i uznania oraz potrzebę samorealizacji. Oczywiście, aby móc spełniać potrzeby wyższe, muszą być spełnione te niższego rzędu. Nie sugerujemy, żeby zrezygnować ze stosowania motywatorów finansowych, ponieważ są one również skuteczne. Jednak warto zwrócić uwagę na to, że jeśli pracodawca będzie motywował swoich przełożonych wyłącznie pieniędzmi, to nie osiągnie tak dobrego efektu, jak przy włączeniu do systemu motywacyjnego różnorodnych elementów. 

Do motywatorów pozafinansowych możemy zaliczyć:

• publiczną pochwałę pracownika przy zespole - jest to bardzo prosta rzecz, która pracodawcę nic nie kosztuje, a często zapomina się o niej przy zarządzaniu zasobami ludzkimi. Pracownicy dążą do osiągania postawionych celów i są zadowoleni, gdy uda się go osiągnąć. Będą podwójnie zadowoleni, gdy zostanie to zauważone przez przełożonego czy lidera zespołu i dodatkowo wzmocnione pochwałą. Dzięki zastosowaniu takiego motywatora pracownik w przyszłości będzie dążył do tego, by powtarzać działanie, za które został pochwalony przez szefa czy lidera. Dodatkowo wzrasta jego poczucie własnej wartości oraz stawania się ekspertem w danej dziedzinie;
• informację zwrotną - każdy człowiek chce wiedzieć, czy to co robi ma sens, czy robi to w prawidłowy sposób, co wykonuje niepoprawnie. Dzięki takiej informacji pracownik będzie starał się wykonać zadanie z coraz większym zaangażowaniem, wiedząc już nad czym musi popracować, a co jest wykonywane dobrze;
• możliwość uczestniczenia w tworzeniu firmy - jeżeli pracodawca daje swoim pracownikom szansę, by mogli zgłaszać pomysły, które potem będą wykorzystywane do rozwoju firmy - da im to poczucie przynależności do organizacji oraz ich istotności. Dzięki temu będą chętniej zgłaszali nowe pomysły, mając w głowie, że zarząd firmy interesuje ich zdanie;
• możliwość rozwoju kompetencji - chęć rozwoju jest bardzo silnym motywatorem do pracy. Możliwość doskonalenia się można zapewnić, powierzając pracownikom odpowiedzialność za jakiś projekt, nad którym będą mogli pracować sami lub w zespole, dzięki temu ich umiejętności będą wzrastać. Ważne, by nie zapominać, że dzięki pracy w zespole ludzie mają możliwość dzielenia się wiedzą i doświadczeniem. Dodatkowo, by wzmocnić kompetencje pracowników można zorganizować cykl szkoleń wewnętrznych w danym dziale. Każdy przełożony powinien starać się, by ludzie wspólnie budowali dobrą atmosferę w firmie, kulturę, w której pracownicy będą nawzajem darzyli się szacunkiem, pomagali sobie w rozwiązywaniu problemów oraz byli otwarci na potrzeby innych ludzi i umiejętnie się słuchali.

Czy wszystkich pracowników można motywować w ten sam sposób? Jak motywować pracowników różnych branż?

Branża IT

W obecnych czasach pracodawcy zabiegają o specjalistów z branży IT. Wskutek tego kandydaci mają swobodę w wyborze firmy, w której chcą pracować. Ich poziom lęku przed utratą pracy jest niższy niż pracowników z innych branż, ponieważ obecnie zawód programisty jest wysoce opłacalny. Jego przedstawiciele są już przyzwyczajeni do udogodnień i benefitów, które oferują im firmy, dlatego przed pracodawcą stoi duże wyzwanie, jak motywować pracowników branży IT do pracy.

Co jest ważne dla pracownika IT?:

• poczucie sensu pracy,
• jasne reguły pracy i określenie wymagań,
• możliwość wpływania na rozwój firmy,
• potrzeba uznania (od innych i od samego siebie),
• branża, w której pracuje, ma sens,
• możliwość pracy z nowymi technologiami,
• możliwość pracy na dobrym sprzęcie,
• dobra komunikacja,
• możliwość uczestnictwa w ciekawym projekcie,
• poczucie odpowiedzialności za projekt,
• 3F (fun, friends, feedback) - by praca, którą wykonują, była dla nich pasją i zabawą, by tworzyli zgrany zespół, poza tym dla programistów cenna jest informacja zwrotna,
• określenie celów, które są ambitne, można zmierzyć oraz są osiągalne,
• elastyczny czas pracy oraz możliwość pracy zdalnej,
• uczestniczenie w szkoleniach,
• docenianie ich pracy,
• możliwość spędzenia czasu ze współpracownikami poza firmą,
• zainteresowanie potrzebami pracownika,
• ścieżka karier - możliwość awansu.

Jak widać, sposobów na motywowanie pracowników jest wiele. Zadaniem pracodawcy jest wybranie wspólnie z innymi osobami w firmie kompletu motywatorów najlepiej pasujących do specyfiki pracy firmy. Przy wyborze powinien pamiętać, że istnieją różne rodzaje motywatorów i ważne, by korzystać z nich w sposób racjonalny, mając na uwadze, jakie konsekwencje mogą wywoływać.

Branża produkcyjna

Pracownicy na produkcji pracują fizycznie. Praca, którą wykonują, jest powtarzalna, monotonna, ponieważ stoją oni przy maszynie i wykonują konkretne czynności, np. wkładają towar do pudełek, zawijają czy naklejają. Nie wszyscy będą usatysfakcjonowani z takiej pracy, są jednak ludzie, którzy lubią to robić. Gdy zapytamy pracowników fizycznych, co ich motywuje, zazwyczaj uzyskamy odpowiedź, że jest to wyższe wynagrodzenie. Należy jednak pamiętać, że podwyżka na początku cieszy, ale z czasem przyzwyczajamy się do kwoty, którą otrzymujemy i motywacja jest mniejsza. Zatem jak motywować pracowników produkcyjnych?

Co jest ważne dla pracowników fizycznych i liniowych? Oto kilka kwestii:

• podejście bezpośredniego przełożonego - brygadzista/mistrz produkcji ma za zadanie motywować pracowników oraz dbać o atmosferę w pracy,
• “zdrowa” rywalizacja pomiędzy stanowiskami - należy stosować ją z rozwagą,
• sprawiedliwość i szacunek względem podwładnych, współpracowników i przełożonych,
• poczucie bezpieczeństwa w miejscu pracy - dbanie o przepisy bhp,
• zmienność stanowisk - wyeliminuje to żmudność pracy na jednym stanowisku i pobudzi do działania,
• zarządzanie Kaizen - ma na celu zminimalizowanie popełniania błędów oraz unikanie marnotrawienia zasobów; oczekuje się od pracowników samodyscypliny, tego by ich efektywność pracy wzrosła, by ciągle się doskonalili, by móc udoskonalić produkcję,
• traktowanie pracowników personalnie i poznanie ich,
• poczucie wpływu i odpowiedzialności,
• nierozdzielanie pracowników na “wyższego i niższego szczebla”,
• udzielanie informacji zwrotnej - pochwała za dobrą pracę, np. “dobrze się spisałeś”,
• przeprowadzanie oceny pracowniczej,
• badanie satysfakcji pracowników,
• słuchanie tego co mają do powiedzenia - poznanie oczekiwań i potrzeb pracowników, możliwość zgłaszania pomysłów (skrzynka z pomysłami),
• stałość zatrudnienia,
• wysokość wynagrodzenia.

Pracownicy biurowi

Jak motywować pracownikówbiurowych? Jakie narzędzie warto wykorzystywać? W dużej mierze są to te same rzeczy, o których pisaliśmy w niniejszym artykule.

Co jest ważne dla pracowników biurowych? Między innymi są to:

• dobra atmosfera w pracy,
• możliwość rozwoju,
• współpraca,
• informacja zwrotna,
• dobra komunikacja,
• potrzeba uznania,
• robienie ciekawych rzeczy,
• lubienie tego, co się robi - wewnętrzna motywacja,
• ścieżka karier - możliwość awansu,
• możliwość wpływania na rozwój firmy,
• docenienie ich pracy - pochwała,
• zainteresowanie potrzebami pracownika,
• premie.

Temu ostatniemu punktowi chcielibyśmy poświęcić trochę więcej uwagi. Dodatek do podstawy wynagrodzenia sprawia, że ludzie bardziej angażują się w osiąganie celów, przez co firma lepiej prosperuje. Warto ustalić zasady premiowania, by każdy z pracowników wiedział, za jakie działania ma możliwość uzyskania premii.

Rodzaje premii:

• zadaniowa - przyznawana według wcześniej ustalonych zasad. Pracownik otrzymuje ją, gdy zaplanowane przez niego zadania zostaną zrealizowane;
• uznaniowa - w tym przypadku brak jest jasnych zasad, które określają, za co dokładnie pracownik ma szansę otrzymać premię. O tym komu i kiedy zostanie przyznana, decyduje przełożony. Jeśli przykładowo uzna, że Tomek w tym miesiącu wykazał się “czymś” i zasługuje na wyróżnienie i uznanie ze strony szefa, to przydziela mu ją. Nie oznacza to wcale, że w przyszłym miesiącu również zostanie w ten sposób wyróżniony.  

Jak motywować pracowników małych firm, a jak pracowników korporacji?

Różnice w motywacji wynikają z liczby zatrudnionych pracowników. W małej firmie każdy każdego zna, można więc podejść do motywacji pracowników w personalny sposób. W dużych firmach nie sposób jest poznać potrzeby każdego z pracowników, ale warto, by lider/kierownik działu znał potrzeby swoich pracowników. Powinien orientować się również dlaczego jego pracownicy spóźniają się, dlaczego często nie ma ich w pracy, co ich cieszy, a co denerwuje.

Dlaczego ludzie podejmują właśnie tę pracę?

Pytanie dlaczego ludzie pracują, jest kluczowym pytaniem, które powinien sobie zadać każdy przedsiębiorca oraz każda osoba zajmująca się motywowaniem pracowników do pracy. Dlaczego to pytanie jest tak istotne? Pierwsza myśl, jaka przychodzi nam do głowy to: by zarabiać pieniądze. Wyniki badań wskazują, że na pierwszym miejscu nie jest wysokość wynagrodzenia. Dla pracowników istotna jest  pewność zatrudnienia, ciekawa praca, stały rozwój, doskonalenie umiejętności i możliwość awansu, to by szef docenił ich pracę oraz to, jaka jest obecna pozycja przedsiębiorstwa na rynku. Oczywiście wynagrodzenie jest ważne, ponieważ ludzie muszą być w stanie zapewnić sobie byt. Jednak należy pamiętać, że gdy  człowiek osiągnie dany poziom wynagrodzenia, to pieniądze – zgodnie z teorią motywacji F. Herzberga - przestają być czynnikiem silnie motywującym.