Ulga konsolidacyjna została przewidziana dla podatników podatku CIT. Zgodnie z założeniami przyjętymi w ramach Polskiego Ładu ma ona za zadanie ułatwienie ekspansji inwestycyjnej przedsiębiorców działających na terenie RP przez międzynarodowy rozwój przedsiębiorstwa związany z nabywaniem udziałów w innych spółkach. W poniższym artykule przyjrzymy się najważniejszym regulacjom określającym podmiotowy oraz przedmiotowy zakres ulgi konsolidacyjnej.
Zakres podmiotowy – kto może skorzystać z ulgi?
Jak wskazuje art. 18ec ustawy CIT, z ulgi tej może skorzystać podatnik będący przedsiębiorcą, który jednocześnie uzyskuje przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych.
W rezultacie musimy mieć do czynienia z podmiotem prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, który również musi uzyskiwać przychody inne niż z zysków kapitałowych.
Przypomnijmy, że na gruncie ustawy CIT wyróżniamy dwa rodzaje przychodów: z zysków kapitałowych oraz pozostałe. Tylko w tym drugim przypadku możliwe jest skorzystanie z omawianej ulgi konsolidacyjnej.
Wysokość odliczenia limitowana jest dwiema wartościami. Po pierwsze odliczenie przysługuje do wysokości dochodu uzyskanego w roku podatkowym przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. Po drugie odliczenie nie może wynieść więcej niż 250 000 zł w roku podatkowym.
Odliczenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym zostały nabyte udziały/akcje. Podlega mu kwota faktycznie poniesionych w roku podatkowym wydatków.
Nabycie jakich akcji/udziałów uprawnia do ulgi konsolidacyjnej?
Prawo do skorzystania z ulgi konsolidacyjnej obwarowane zostało koniecznością łącznego spełnienia warunków ustawowych. Poniżej przedstawiamy katalog warunków zgodnie z treścią ustawy CIT:
spółka, której udziały (akcje) są nabywane, ma siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierającą podstawę prawną do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego tego innego państwa;
główny przedmiot działalności spółki, której akcje/udziały są nabywane, jest tożsamy z przedmiotem działalności podatnika lub działalność takiej spółki może być racjonalnie uznana za wspierającą działalność podatnika, przy czym działalność takiej spółki nie jest działalnością finansową;
działalność była przez spółkę i przez podatnika prowadzona przed dniem nabycia w niej przez podatnika udziałów (akcji) przez okres nie krótszy niż 24 miesiące;
w okresie dwóch lat przed dniem nabycia udziałów (akcji) spółka i podatnik nie byli podmiotami powiązanymi;
podatnik w jednej transakcji nabywa udziały (akcje) spółki w ilości stanowiącej bezwzględną większość praw głosu.
Podkreślenia wymaga, że ww. warunki muszą zostać spełnione łącznie. Jak widać, z ulgi konsolidacyjnej nie korzysta każde nabycie udziałów/akcji dowolnej spółki. Muszą spełnić się konkretne przesłanki ustanowione w ustawie CIT.
Ulga konsolidacyjna a wydatki uprawniające do jej stosowania
Dodatkowo wskazać należy, że podatnik chcący skorzystać z ulgi, musi ponieść określone wydatki na nabycie udziałów (akcji) w spółce będącej osobą prawną.
W zakresie tych wydatków mieszczą się wydatki związane z transakcją nabycia, tj. na:
obsługę prawną nabycia udziałów i akcji oraz ich wycenę;
opłaty notarialne, sądowe i skarbowe;
podatki i inne należności publicznoprawne zapłacone w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą
− z wyłączeniem ceny zapłaconej za nabywane udziały (akcje) oraz ponoszonych w związku z tą transakcją kosztów finansowania dłużnego.
Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu do projektu Polskiego Ładu, do „kwalifikowanych” wydatków na nabycie udziałów lub akcji zagranicznej spółki kapitałowej podlegałyby zaliczeniu wydatki na obsługę prawną transakcji nabycia udziałów lub akcji, w tym na ich wycenę (due diligence), odsetki, podatki bezpośrednio naliczane od tej transakcji oraz opłaty notarialne, sądowe i skarbowe.
Do wydatków takich nie podlegają jednak zaliczeniu cena zapłacona przez podatnika za nabywane udziały (akcje) oraz koszty finansowania dłużnego związanego z takim nabyciem.
Podatkowe skutki zbycia udziałów/akcji w kontekście ulgi konsolidacyjnej
Na zakończenie warto zaznaczyć, że ustawa określa również podatkowe konsekwencje odpłatnego zbycia akcji (udziałów), które uprawniają do ulgi konsolidacyjnej.
Otóż w sytuacji sprzedaży przez podatnika lub przez jego następcę prawnego takich udziałów (akcji) albo ich umorzenia przed upływem 36 miesięcy, licząc od dnia nabycia, podatnik albo jego następca prawny jest obowiązany w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym doszło do takiego zbycia lub umorzenia, zwiększyć podstawę opodatkowania o kwotę dokonanego odliczenia.
Taka sama zasada obowiązuje, jeżeli przed upływem 36 miesięcy podatnik albo jego następca prawny zostanie postawiony w stan likwidacji, zostanie ogłoszona jego upadłość lub zaistnieją inne przewidziane prawem okoliczności zakończenia działalności podatnika lub następcy prawnego.
Zwróćmy zatem uwagę, że konsekwencje podatkowe mogą odnosić się zarówno do podatnika, który nabył udziały/akcje, jak i do jego ewentualnych następców prawnych.
Ulga konsolidacyjna wprowadzona w ramach Polskiego Ładu zakłada możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem CIT o faktycznie poniesione wydatki związane z nabyciem udziałów lub akcji w innych spółkach mających osobowość prawną.
