Spółki mogą korzystać z ulgi na złe długi. Powyższa możliwość ma zapewnić likwidację zatorów płatniczych i zmusić dłużników do płacenia za nabyte towary lub usługi. W ustawie w sposób szczegółowy opisano, kiedy można skorzystać z ulgi na złe długi. Sprawdziliśmy zatem, czy ulga na złe długi przy braku płatności za środek trwały jest możliwa?
Czym jest ulga na złe długi?
Zgodnie z art. 18f ust. 1 ustawy o CIT podstawa opodatkowania ustalona zgodnie z art. 18 lub art. 24d ust. 3 oraz po uprzednim odliczeniu kwot określonych w art. 18d:
może być zmniejszona o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, która nie została uregulowana lub zbyta, przy czym zmniejszenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie;
podlega zwiększeniu o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania do zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, które nie zostało uregulowane, przy czym zwiększenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.
W sytuacji, gdy podatnik poniósł stratę, z którą związana jest transakcja handlowa w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, kwota straty:
może być zwiększona o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego, w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, która nie została uregulowana lub zbyta, przy czym zwiększenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie;
podlega zmniejszeniu o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania do zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, które nie zostało uregulowane, przy czym zmniejszenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.
Co istotne, zmniejszenia dokonuje się, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta.
Zwiększenia dokonuje się natomiast, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego zobowiązanie nie zostało uregulowane.
Należy również zwrócić uwagę, że powyższe regulacje stosuje się wyłącznie do wierzytelności lub zobowiązań, odpowiednio o zapłatę lub do zapłaty, świadczeń pieniężnych wynikających z transakcji handlowych, jeżeli z tytułu tych transakcji przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty uzyskania przychodów, bez względu na termin ich ujęcia w tych przychodach lub kosztach uzyskania przychodów.
Ponadto z ulgi na złe długi możemy skorzystać, gdy:
dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa, a w przypadku, gdy rok kalendarzowy, w którym wystawiono fakturę (rachunek), jest inny niż rok kalendarzowy, w którym zawarto umowę – gdy nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego późniejszej z tych czynności;
transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Przykład 1.
Spółka sprzedała kontrahentowi materiały za kwotę 10 000 zł. Sprzedaży dokonano 20 grudnia. Termin płatności z faktury wynosi 60 dni. Kontrahent nie zapłacił za towar. Od kiedy podatnik winien liczyć termin 90 dni?
Okres 90 dni, o którym mowa w uldze na złe długi, liczymy, począwszy od pierwszego dnia następującego po określonym na fakturze (rachunku) lub w umowie upływie terminu wymagalności zobowiązania.
Podsumowując, ulga na złe długi z jednej strony umożliwia pomniejszenie przez wierzyciela podstawy opodatkowania o kwotę wierzytelności, jeżeli wierzytelność ta nie została uregulowana lub zbyta w żadnej formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, a z drugiej strony – nałożenie na dłużnika obowiązku doliczenia do podstawy opodatkowania kwoty nieuregulowanego zobowiązania, jeżeli zobowiązanie nie zostało uregulowane w terminie 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze (rachunku) lub umowie.
Przy czym należy zauważyć, że wierzyciel z tego mechanizmu może skorzystać, natomiast dłużnik jest do tego zobowiązany.
Ulga na złe długi przy braku płatności za środek trwały
Dokonanie zakupu środka trwałego wiąże się zazwyczaj z większymi wydatkami. W tym przypadku często kupujący ma przedłużony termin zapłaty.
Przykład 2.
W 2023 roku spółka dokonała zakupu maszyny, którą zaliczyła do środków trwałych. Z powodu załamania się rynku podatnik nie był w stanie dokonać zapłaty za maszynę. Nie uregulował ceny, a od terminu płatności minęło 90 dni. W tym przypadku nie uwzględni w kosztach całości zakupu. Tutaj zostały zaliczone tylko trzy odpisy amortyzacyjne. Jak w takiej sytuacji rozliczyć ulgę na złe długi?
W tym przypadku sprzedawca oczywiście ma obowoiązek do rozliczenia całości z faktury za sprzedaż środka trwałego w ramach ulgi na złe długi.
W tej sytuacji bez znaczenia jest to, że do dnia, w którym musi rozliczyć ulgę, podatnik uwzględnił w kosztach tylko trzy odpisy amortyzacyjne. Zwiększa on więc przychody o całą kwotę.
Tym samym korekta przychodów u dłużnika (poprzez zwiększenie przychodów lub zmniejszenie straty podatkowej) w związku z nieuregulowaniem zobowiązania z tytułu nabycia środka trwałego jest dokonywana niezależnie od terminu zaliczenia wydatku do podatkowych kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne.
Podsumowując, w przypadku środków trwałych stosujemy ulgę na złe długi.
