Ulga odsetkowa przeznaczona jest dla podatników, którzy w latach 2002-2006 zaciągnęli kredyt na cele mieszkaniowe oraz spełnili określone odgórnie warunki. Jeżeli w tym okresie zawarłeś umowę kredytu na zakup nieruchomości, powinieneś przeanalizować czy nie warto złożyć korekty zeznań podatkowych, aby uzyskać dodatkowe oszczędności.
Ulga odsetkowa - kto jest uprawniony do jej uzyskania?
Odliczenia w ramach tzw. ulgi odsetkowej, regulowały przepisy art. 26b ustawy z dnia o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 roku. Obecnie z prawa do ulgi odsetkowej mogą skorzystać podatnicy w ramach praw nabytych, nie dłużej niż do 2027 roku.
Podatnikom, którym w latach 2002-2006 został udzielony kredyt, przysługuje prawo do odliczania wydatków na spłatę odsetek:
od kredytu mieszkaniowego;
od kredytu zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego;
od każdego kolejnego kredytu zaciągniętego na spłatę kredytu, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
Warunkiem skorzystania z ulgi odsetkowej jest umowa o kredyt mieszkaniowy, która została zawarta przed 1 stycznia 2007 r., przy czym przed tym dniem nie musiała nastąpić wypłata kredytu.
Ulga odsetkowa nie ma zastosowania do podatników, którzy zaciągnęli kredyt na zasadach określonych w ustawie z 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania.
Prawo do ulgi a cel przeznaczenia kredytu
Od podstawy obliczenia podatku, odlicza się faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki), udzielonego podatnikowi mającemu w Polsce miejsce zamieszkania, na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:
Budową budynku mieszkalnego;
Wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego, albo lokalu mieszkalnego w takim budynku;
Zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej;
Nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne, lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
Warunkiem skorzystania z ulgi odsetkowej jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, co w praktyce oznaczało, iż podatnicy nie musieli być w nabytej nieruchomości zameldowani, ani nie musieli jej zamieszkiwać (przy czym w momencie zaciągania kredytu, podatnik powinien mieć zamiar zamieszkania w danym lokalu). Zbycie nieruchomości, której zakup został sfinansowany kredytem, nie powodował utraty prawa do korzystania z ulgi w latach następnych, o ile kredyt był spłacany. Tożsamo Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Targówek z dnia 7 marca 2005 r.: fakt sprzedaży mieszkania nie spowoduje konieczności zwracania kwot odliczonych w ramach „ulgi odsetkowej”, będzie natomiast podlegał przepisom dotyczącym sprzedaży nieruchomości.
Równocześnie należy wskazać, iż ustawodawca ograniczył prawo do korzystania z ulgi odsetkowej wyłącznie do jednego rodzaju inwestycji. W konsekwencji zakup kilku nieruchomości lub zakup mieszkania i budowa domu, dają prawo do skorzystania z ulgi odsetkowej tylko na jedną z inwestycji.
Jakie są szczególne warunki prawa do ulgi odsetkowej?
Jednym z warunków skorzystania z ulgi odsetkowej jest kredyt (pożyczka), który został zaciągnięty po 1 stycznia 2002 roku. Kredyt musiał być udzielony przez bank lub SKOK.
Ponadto warunkiem koniecznym jest fakt, iż inwestycja dotyczyła m.in. budynku mieszkalnego, którego budowa została zakończona nie wcześniej niż w 2002 r., a w przypadku inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego, aby zakończenie budowy nastąpiło przed upływem 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z prawem budowlanym uzyskano pozwolenie na budowę i zostało potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania – zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku.
Jeżeli przyznany kredyt wykorzystywany był na inwestycję mieszkaniową oraz nabycie gruntu lub prawa wieczystego użytkowania gruntu, odliczeniu nie podlegają odsetki od tej części kredytu ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostają wydatki na nabycie tego gruntu, lub prawa wieczystego użytkowania gruntu w łącznych wydatkach mieszkaniowych.
Jak odliczyć odsetki od kredytu w ramach ulgi odsetkowej?
Przy spełnieniu warunków, dzięki którym mogła zostać zastosowana tzw. ulga odsetkowa, podatnicy mogli i mogą na zasadach praw nabytych, odliczyć w zeznaniu rocznym od podstawy obliczenia podatku zapłacone odsetki od kredytu.
Odliczeniu podlegają odsetki spełniające następujące kryteria:
Zostały faktycznie zapłacone, a ich wysokość i termin zapłaty są udokumentowane dowodem wystawionym przez podmiot udzielający kredytu;
Nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, chyba że zwrócone odsetki zwiększyły podstawę obliczenia podatku;
Nie zostały odliczone od przychodów na podstawie ustawy o ryczałcie.
Równocześnie odliczenie dotyczy odsetek od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczeniowego 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych, za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy, określonej na rok zakończenia inwestycji. Kwota raz ustalonego limitu, obowiązuje na cały okres trwania kredytu rozliczanego w ramach ulgi odsetkowej. W przypadku kredytu zaciągniętego na małżonków, limit dotyczy odsetek zapłaconych przez oboje małżonków.
Przykład 1.
Pani Anna spełnia przesłanki uprawniające do skorzystania z ulgi odsetkowej. Inwestycja na którą zaciągnęła kredyt w wysokości 250 000 zł została zakończona w roku 2021. Limit za rok 2021 wynosił 325 990 zł. Kwota zapłaconych odsetek wyniosła 8 000 zł. W ramach ulgi odsetkowej, pani Anna będzie zobligowana do ustalenia kwoty przysługującej ulgi odsetkowej w następująco sposób:
limit z roku zakończenia inwestycji x kwota odsetek
wysokość zaciągniętego kredytu
325 990 zł x 8 000 zł : 250 000 = 10 431,68 zł
W złożonym zeznaniu podatkowym za rok 2021, pani Anna będzie mogła odliczyć maksymalnie kwotę 10 431,68 zł.
Zgodnie z art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ówczesnym brzmieniu, odliczeniu podlegają jedynie wydatki na spłatę odsetek od kredytu. Odliczenia w ramach ulgi odsetkowej dokonuje się najwcześniej za rok podatkowy, w którym została zakończona dana inwestycja. Odsetki zapłacone wcześniej mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki.
Odsetki zapłacone przed dniem zakończenia inwestycji, mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki. W takim przypadku, odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia, a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia.
W sytuacji braku możliwości rozliczenia zapłaconych odsetek w danym roku, w zeznaniu rocznym „niewykorzystane odsetki” nie podlegają kumulacji (przepadają).
W celu skorzystania z ulgi odsetkowej do zeznania składanego za rok, w którym po raz pierwszy dokonywane jest odliczenie, podatnik dołącza oświadczenie PIT-2K. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym PIT-37 / PIT-36 / PIT-28 oraz w załączniku PIT/D.
Małżeństwo a prawo do ulgi
W przypadku małżonków, wydatki podlegające odliczeniu dotyczą odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, odliczeń dokonuje się zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.
Jeżeli prawo do ulgi odsetkowej zostało nabyte przez każdego z małżonków odrębnie przed zawarciem związku małżeńskiego, to małżonkom przysługuje jeden wspólny limit. Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto w postanowieniu z dnia 20 marca 2007 r., ZF/415-10/07 wyjaśnił, że w roku, w którym podatnicy korzystający z dwóch ulg odsetkowych biorą ślub, wydatki na spłatę kredytu mieszkaniowego poniesione w roku podatkowym podlegają łącznemu rozliczeniu w ramach jednego, wspólnego limitu odliczeń dla małżonków.
Z uwagi na fakt, iż małżonków obowiązywał jeden wspólny limit, rozwód skutkuje prawem do rozliczania przez nich ulgi na zasadach ogólnych, przy czym istotnym będzie który z byłych małżonków dokonał faktycznej spłaty odsetek.
W przypadku małżeństw w separacji lub związków, w których nastąpiło zniesienie wspólności majątkowej, limit do skorzystania z ulgi odsetkowej nie ulegał zwiększeniu, a dla dokonywanych odliczeń nadal obowiązywał jeden limit.
Ulga odsetkowa a aneks do umowy kredytu
W sytuacji, gdy podatnik zawarł umowę kredytu przed 31 grudnia 2006 r. i spełniał wymogi uprawniające go do skorzystania z ulgi odsetkowej, a następnie dokonał zawarcia aneksu do umowy kredytowej, w wyniku której zwiększono kwotę kredytu należy uznać, iż podatnikowi na zasadzie praw nabytych, przysługuje prawo do dokonywania odliczeń odsetek od kredytu objętych aneksem do umowy kredytowej. Ważne jest, aby aneks do umowy kredytowej dotyczył zwiększenia kredytu dla nieruchomości, względem której pierwotnie obowiązywała ulga odsetkowa.
Potwierdzeniem prawidłowości takiego stanowiska są interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego, wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 1 października 2010 r., czy Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 1 października 2009 r.
Wsteczne korzystanie z ulgi odsetkowej
Podatnikom, którzy w ramach praw nabytych uprawnieni są do ulgi, przysługuje prawo do skorzystania z ulgi odsetkowej poprzez korektę składanych rozliczeń podatkowych. Taka możliwość istnieje w stosunku do lat, za które zobowiązania podatkowe nie uległy jeszcze przedawnieniu. Zobowiązania przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Z dniem 31 grudnia 2019 r. przedawnieniu uległy zobowiązania podatkowe za rok 2013.
Podatnicy którzy w latach 2014-2019 ponieśli wydatki na spłatę odsetek i nie dokonali ich prawidłowego wykazania w ramach prawa do ulgi odsetkowej, mogą złożyć korekty rozliczeń PIT. Prawidłowość tego stanowiska znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 27 sierpnia 2014 r., ITPB2/415-615/14/MM.
