Na przestrzeni ostatnich lat możemy zaobserwować znaczne zmiany w przepisach podatkowych dotyczących działalności innowacyjnej w dziedzicznie technologicznej. Aktualnie obowiązują ulgi na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) czy też preferencyjna stawka dla dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (ulga IP BOX). Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów rok 2021 ma przynieść kolejną zmianę polegającą na wprowadzeniu do ustawy o podatkach dochodowych nowej ulgi – ulga na robotyzację.
Zapowiedzi MF dotyczące ulgi na robotyzację
W pierwszej kolejności wskażmy, że ulga na robotyzację jest obecnie na etapie planowania. Nie mamy póki co do czynienia z żadną ustawą nowelizującą w tym zakresie.
Jednakże zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów ulga ma obowiązywać od 2021 roku i trwać przez 5 lat, a więc do końca roku 2025.
Resort finansów wskazał także, jaka będzie forma ulgi na robotyzację. Otóż zgodnie z zapowiedziami w ramach rozliczenia podatku PIT oraz podatku CIT podatnicy prowadzący działalność gospodarczą będą mogli odliczyć 50% kosztów poniesionych na inwestycje w robotyzację. Ulga ma przysługiwać niezależnie od wielkości dochodu i rodzaju branży.
Wskazano także, jakie rodzaje wydatków będą kwalifikowały się jako uprawniające do skorzystania z ulgi. Nowa preferencja podatkowa ma dotyczyć:
- zakupu lub leasingowania nowych robotów i kobotów (roboty współpracujące);
- zakupu oprogramowania;
- zakupu osprzętu (np. torów jezdnych, obrotników, sterowników, czujników ruchu, efektorów końcowych);
- zakupu urządzeń bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP);
- szkoleń dla pracowników, którzy będą obsługiwali nowy sprzęt.
Podobieństwo ulgi na robotyzację do ulgi B+R
Z docierających informacji wynika, że ulga na robotyzację w zakresie swojego funkcjonowania ma opierać się na aktualnie istniejącej uldze na działalność badawczo-rozwojową.
W konsekwencji warto przyjrzeć się bliżej zasadom działania ulgi B+R, ponieważ na analogicznych zasadach ma funkcjonować ulga na robotyzację.
W myśl art. 26e ust. 1 ustawy PIT podatnik prowadzący działalność gospodarczą może od podstawy obliczenia podatku odliczyć koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Odliczeniu w ramach ulgi B+R nie podlega każdy wydatek poniesiony przez przedsiębiorcę lecz wyłącznie koszt kwalifikowany wymieniony w katalogu zawartym w art. 26e ustawy PIT. Tego rodzaju wydatkiem będą:
- należności z tytułu zatrudnienia pracowników na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenia (wraz z finansowanymi przez płatnika składkami ZUS);
- nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością B+R;
- nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych;
- ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne;
- odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej oraz nabycie usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej;
- koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego;
- odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.
Dodajmy, że przez działalność badawczo-rozwojową rozumie się działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Ulga B+R wiąże się także z obowiązkiem prowadzenia odrębnej ewidencji. Zgodnie bowiem z treścią art. 24a ust. 1b ustawy PIT podatnicy, którzy zamierzają skorzystać z ulgi B+R, są obowiązani w prowadzonej księdze albo w prowadzonych księgach rachunkowych wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej.
Dodatkowym zastrzeżeniem jest, aby poniesione wydatki kwalifikowane nie zostały podatnikowi zwrócone w żadnej formie.
Jeżeli chodzi natomiast o stronę praktyczną, to ulga B+R polega na odliczeniu wydatków w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.
Podobnie ma wyglądać odliczenie w ramach ulgi na robotyzację. Trzeba przy tym podkreślić, że ulga na robotyzację ma przysługiwać w wysokości 50% poniesionego wydatku.
Projektowane zmiany dotyczące ulgi na robotyzację
Przechodząc zatem do podsumowania zgromadzonych informacji, możemy wskazać, że ulga na robotyzację ma obejmować określone wydatki kwalifikowane dotyczące inwestycji w robotyzację. Ma przysługiwać podatnikom podatku PIT oraz CIT prowadzącym działalność gospodarczą.
Podobnie zatem jak w przypadku ulgi B+R odliczenie wydatków będzie odbywać się zarówno na etapie ujmowania ich w kosztach uzyskania przychodu w toku prowadzonej działalności gospodarczej, jak i w zeznaniu rocznym. Odliczenie w ramach ulgi ma obejmować 50% tychże kosztów.
Można także spodziewać się, że przepisy będą zawierały zastrzeżenie, że wydatki, które będą wykorzystywane w ramach ulgi na robotyzację, nie mogą być podatnikowi zwrócone w żadnej formie.
Z pewnością będzie także wymóg prowadzenia stosownej ewidencji tychże wydatków.
Oczywiście należy mieć na względzie, że przepisy dotyczące ulgi na robotyzację jeszcze nie zostały opracowane. Nie jest zatem wykluczone, że ich ostateczny kształt oraz mechanizm działania może ulec pewnym modyfikacjom. Na tym etapie należy oczekiwać na opublikowanie projektu ustawy dotyczącej ulgi na robotyzację.
