Artykuł zewnętrzny
Autor: Michał Błauciak, Ideashirt.pl
Venture capital jest to określenie na średnio- i długoterminowy kapitał inwestycyjny, charakteryzujący się dużym stopniem ryzyka, ale mogący w przyszłości przynieść wysokie zyski. Jest to forma finansowania innowacyjnych (a przez to obarczonych ryzykiem) projektów inwestycyjnych. W gospodarce powstaje wiele projektów, które mogą być zamienione w bardzo opłacalne przedsięwzięcia, ale do ich realizacji potrzebne są środki finansowe. Ponieważ ludzie tworzący takie projekty nie posiadają wystarczającej ilości kapitału, muszą sięgnąć po kapitał zewnętrzny. Banki nie są skore do pożyczania w takich sytuacjach pieniędzy, gdyż realizacja projektów obarczona jest wysokim ryzykiem. Rozwiązaniem stają się specjalne instytucje, które finansują projekty, a w zamian za to w razie dużego sukcesu partycypują w dużej części w zyskach z tego przedsięwzięcia, bądź np. stają się współwłaścicielami firmy (mają 40% bądź więcej kapitału własnego lub posiadają akcje uprzywilejowane firmy).
Venture Capital - początki
Początki Venture Capital rozumianego w dzisiejszej formie sięgają końca XIX wieku. Początkowo – przed II wojną światową – działania o charakterze venture capital (początkowo określane jako „kapitał rozwoju”) były podejmowane przez bogatych przedsiębiorców i zamożne rodziny. Przykładowo w 1938 r. Laurance Rockefeller (syn John`a Rockefeller`a – sławnego przedsiębiorcy i filantropa) pomógł finansować tworzenie zarówno Eastern Air Lines i Douglas. Dopiero po II wojnie światowej doszło do instytucjalnego rozwoju venture capital. Kluczowym podmiotem dla tego wydarzenia była firma American Research and Development Corporation. (ARDC). Właśnie tej instytucji przypisuje się pierwsze poważne sukcesy venture capital, gdy w 1957 po inwestycji 70.000 dolarów w Digital Equipment Corporation (DEC) zostało wycenione na 355 milionów w 1968 r. Obecnie, ze względu na znaczenie kreatywności i innowacji we współczesnej gospodarce, rynek funduszy venture capital rozwija się bardzo prężnie na całym świecie. Według Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych (PSIK) w latach 2000-2004 fundusze private equity i venture capital zainwestowały w Polsce ponad 700 mln euro w 300 firm (co stanowi 0,1 proc. polskiego PKB).
Venture Capital a private equity
Różnica pomiędzy venture capital a private equity polega na finansowaniu firm o różnym charakterze pod względem dojrzałości. Venture capital jest to kapitał własny wnoszony na ograniczony okres przez inwestorów zewnętrznych do małych i średnich przedsiębiorstw, dysponujących innowacyjnym produktem, metodą produkcji bądź usługą, które nie zostały jeszcze zweryfikowane przez rynek, a więc stwarzają wysokie ryzyko niepowodzenia inwestycji. Inwestycje typu private equity to inwestycje w podmioty dojrzałe, poszukujące źródeł finansowania na dalszy rozwój oraz konsolidacje rynku. Posiadanie długiej historii przez podmiot starający się pozyskać finansowanie w przeciwieństwie do inwestycji typu venture capital oznacza możliwość prześledzenia dotychczasowej efektywności zarządzania spółką. Sytuacja taka często skutkuje obniżonym ryzykiem inwestycyjnym, a co za tym idzie niższą oczekiwaną stopą zwrotu z inwestycji, jakiej wymagał będzie potencjalny inwestor. Rozwiązania venture capital i private equity mogą być również rozwiązaniem hybrydowym, polegającym na tym, że część środków pieniężnych zasila kapitał podstawowy, a część jest udostępniana jest np. w formie pożyczki, objęcia obligacji zwykłych czy też konwertowanych na akcje.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
W wyniku wejścia funduszu do spółki następuje nie tylko jej dokapitalizowanie, lecz również inwestorzy udzielają wsparcia w zakresie zarządzania o bardzo zróżnicowanym charakterze. Może ono polegać na bezpośrednim wykonywaniu czynności członka zarządu spółki, doradztwie prawnym, podatkowym, organizacyjnym itp. Inwestorzy uczestniczą również w kontroli realizacji projektów, które są współfinansowane przez fundusz. Potencjalny inwestor przy rozpatrywaniu inwestycji typu private equity i venture capital opiera się informacjach o potencjale wzrostu danego podmiotu w okresie najbliższych lat (w przypadku private equity również o aktualnej pozycji i udziałach rynkowych). Potencjał ten rozumiany jest zarówno, jako potencjał rynku docelowego dla danego podmiotu w rozumieniu zakresowym oraz terytorialnym, jak również wewnętrzny potencjał danego podmiotu. Oznacza to, iż podmiot poszukujący finansowania typu private equity lub venture capital powinien odznaczać się działaniem na rozwojowym rynku, który generuje stale rosnący popyt wynikający z czynników o charakterze fundamentalnym. Od strony wewnętrznej podmioty te powinny z kolei odznaczać się wysokim stopniem jakości w aspekcie produktowym oraz w aspekcie modelu biznesowego. Więc powinny one dysponować jasno zarysowanymi przewagami konkurencyjnymi w horyzoncie średnio i długoterminowym. Czynniki te jednak często analizowane są również przez pryzmat okresów przyszłych i procesu restrukturyzacji jaki potencjalny inwestor jest w stanie przeprowadzić w spółce. Udostępniający kapitał nie są nastawieni na maksymalizację bieżących zysków przedsiębiorstwa i ich transferem w postaci udziału w zyskach czy dywidendy. Motywem wejścia kapitałowego jest orientacja na podwyższenie wartości firmy w celu realizacji zamierzonych dochodów, która następuje w formie odsprzedaży udziałów bądź akcji. Z chwilą odsprzedaży następuje wyjście kapitałowe co jest typowe dla tego typu funduszy.
