W warunkach aukcji albo przetargu można zastrzec, że przystępujący do aukcji, czy też przetargu powinien, pod rygorem niedopuszczenia do nich, wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty. Zamawiający określa kwotę, jaką ma wadium przetargowe w wysokości nie większej niż 3% wartości zamówienia. Jeżeli zamawiający przewiduje udzielenia zamówień częściowych określa kwotę wadium dla wartości zamówienia podstawowego.
Wadium przetargowe może być także ustanowieniem określonego zabezpieczenia zapłaty sumy pieniężnej. Zabezpieczenie to może przyjąć formę poręczenia bankowego, gwarancji bankową, gwarancją ubezpieczeniową. Wadium przetargowe musi być wniesione przed upływem terminu składania ofert i utrzymywane nieprzerwalnie do dnia upływu terminu związania ofertą. Roszczenie o zwrot wadium ulega przedawnieniu.
Wadium przetargowe w przypadku organizacji przetargów na zbycie nieruchomości
Wniesienie wadium umożliwia wzięcie udziału w przetargu. Właściwy organ ustala wysokość wadium, która nie może być niższe niż 5% ceny wywoławczej i wyższe niż 20% tej ceny. Może być wniesione w pieniądzu, obligacjach Skarbu Państwa lub papierach wartościowych dopuszczonych do obrotu publicznego. Wadium zwraca się niezwłocznie po odwołaniu albo zamknięciu przetargu. Zalicza się na poczet ceny nabycia nieruchomości lub pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej.
Wadium przetargowe - podstawowe funkcje
Jedną z najważniejszych funkcji wadium jest zabezpieczenie obowiązku zawarcia umowy. W przypadku, gdy uczestnik aukcji lub przetargu po wyborze jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie.
Organizator aukcji może zatrzymać wadium. W sytuacji gdy organizator/zamawiający uchyla się od zawarcia umowy, uczestnik może żądać zapłaty podwójnego wadium. Zabezpiecza ona roszczenie o zawarcie umowy, które powstaje z chwilą wyboru oferty. Na podstawie art. 46 ust. 5 pkt 1 prawa zamówień publicznych, zamawiający zatrzyma wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana odmówił podpisania umowy na warunkach określonych w ofercie. Zamawiający zatrzymuje wadium również, jeżeli wykonawca nie złożył dokumentów, które musiał złożyć w wyniku zobowiązania go przez Zamawiającego do złożenia takich dokumentów. Zatrzymanie wadium, powoduje wykluczenie wykonawcy i nie wpływa na wynik postępowania. Wykluczenie wykonawcy z postępowania ma charakter akcesoryjny, nie może mieć wpływu na wybór oferty.
Po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty, wykonawcy, których oferta nie została wybrana nadal są związani swoimi ofertami, muszą utrzymać zabezpieczenie do momentu zawarcia umowy, chyba że wcześniej upłynie termin związania ofertą.
Wadium przetargowe - jak odzyskać?
Organizator przetargu po zakończeniu aukcji lub przetargu ma obowiązek zwrócić wpłaconą przez Uczestnika kwotę zabezpieczenia Uczestnikowi, którego oferta nie została wybrana.
Wadium przetargowe pełni wówczas rolę zryczałtowanego odszkodowania. Organizator przetargu może zaspokoić się z wadium lub dochodzić roszczenia o zawarcie umowy.
W pozostałych wypadkach zapłacone wadium należy zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Obowiązki te istnieją także, gdy przetarg lub aukcja zostały zamknięte bez dokonania wyboru którejkolwiek z ofert, także gdy nie została zawarta umowa ze zwycięzcą aukcji albo przetargu.
W przypadku, gdy uczestnik uchyla się od zawarcia umowy, uczestnik, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody. Zamawiający ma obowiązek zwrócić wadium niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia upływu terminu związania ofertą, zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia, z wyjątkiem sytuacji gdy nie zostało rozstrzygnięte odwołanie na czynność unieważnienia albo nie upłynął termin do jego wniesienia.
Obowiązek zamawiającego zwrotu wadium, istnieje również w stosunku wykonawcy, który wycofał ofertę przed upływem terminu składania ofert, którego oferta została odrzucona, po wyborze najkorzystniejszej oferty, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta został wybrana jako najkorzystniejsza, po unieważnieniu postępowania, w przypadku gdy nie zostało rozstrzygnięte odwołanie na czynność unieważnienia albo nie upłynął termin do jego wniesienia. Obowiązkiem zamawiającego jest zwrot wadium wniesionego w pieniądzu wraz z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszane o koszty prowadzenia rachunku bankowego oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek bankowy. Zamawiający zwraca wadium wniesione w innej formie niż w pieniądzu poprzez złożenie gwarantowi lub poręczycielowi oświadczenia o zwolnieniu wadium.
Wadium przetargowe a przedłużenie terminu związania ofertą
W prawie zamówień publicznych występuje również instytucja polegająca na przedłużeniu terminu związania ofertą. Przedłużenie terminu związania ofertą jest możliwe, gdy przedłużony zostaje okres ważności wadium lub wniesione jest nowe wadium. Zamawiający ma obowiązek zwrócić wadium wszystkim wykonawcom bezpośrednio po dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej lub unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana.
Wadium przetargowe w postępowaniu egzekucyjnym
Jeżeli wartość sprzedawanej ruchomości przekracza 10 000 zł, osoba przystępująca do licytacji publicznej składa organowi egzekucyjnemu wadium w wysokości 1/10 warności szacunkowej. Wadium składa się na rachunek organu egzekucyjnego. Wadium uznaje się za złożone jeżeli wpłata wadium zostanie uznana na rachunku organu egzekucyjnego najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień w którym ma odbyć się licytacji publiczna. Wadium może być złożone:
- bezgotówkowo przy użyciu terminala płatniczego-w przypadku zaistnienia takiej możliwości,
- gotówką pracownikowi obsługującemu organ egzekucyjny – jeżeli wadium nie przekracza 5000 zł.
Wadium, które zostało złożone przez licytanta, któremu udzielono przybicia, zatrzymuje się i zalicza na cenę nabycia. Wadium przetargowe zwraca się pozostałym licytantom. Z datę zwrotu wadium uznaje się dzień obciążenia rachunku bankowego organu egzekucyjnego. Wygaśnięcie wadium będzie powodowało sytuację w której będzie musiało nastąpić odrzucenie oferty.
