Zagadnienie wycofania określonego składnika majątku na rzecz wspólnika spółek osobowych jest dokładnie omówione w doktrynie podatkowej. Zupełnie inaczej wygląda natomiast ta kwestia, gdy zastanowimy się nad sytuacją wycofania danego przedmiotu majątkowego, np. samochodu, na rzecz udziałowca spółek handlowych, takich jak spółki z o.o. Jak wyjaśnimy w poniższym artykule, skutki podatkowe są zupełnie inne. Sprawdź, jakie skutki podatkowe będzie miało wycofanie samochodu ze spółki z o.o. na rzecz udziałowca!
Podstawa prawna a wycofanie samochodu ze spółki z o.o.
W przypadkach gdy dokonujemy analizy wycofania samochodu na rzecz wspólnika spółki osobowej (np. spółki jawnej czy spółki cywilnej), należy pamiętać, że tego rodzaju spółki są transparentne podatkowo, co oznacza, że nie mają osobowości prawnej, a rozliczenia podatku dokonują wspólnicy w odniesieniu do przypisywanych im zysków.
Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku spółek handlowych. Te bowiem zostały wyposażone w osobowość prawną, co oznacza, że w obrocie gospodarczym są odrębnym podmiotem względem swoich udziałowców czy akcjonariuszy.
To z kolei prowadzi do wniosku, że wszelkie przesunięcia składników majątkowych pomiędzy spółką z o.o. a udziałowcem, których skutkiem jest przeniesienie własności, muszą mieć określoną podstawę prawną. Za czynności prawne, które przenoszą własność, uważa się m.in. umowy takie jak umowa sprzedaży czy też darowizny.
Przykładowo, gdy rozpatrujemy wycofanie samochodu ze spółki cywilnej, nie dochodzi do zmiany właściciela przedmiotu. Nie jest w tym przypadku konieczne zawieranie umowy przenoszącej własność, ponieważ jest to jedynie przesunięcia składnika z majątku wspólnego spółki do majątku odrębnego wspólnika. Z uwagi na fakt, że spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, nie może jednocześnie występować jako strona umowy ze wspólnikiem.
Natomiast jeżeli odnosimy się do transakcji, których przedmiotem jest przeniesienie własności rzeczy należących do spółki z o.o. posiadającej taką osobowość prawną, to celem skutecznej zmiany właściciela niezbędne jest istnienie podstawy prawnej.
Możliwe podstawy prawne a wycofanie samochodu ze spółki z o.o. na rzecz udziałowca
Możliwe w tym zakresie są zarówno umowy (np. umowa sprzedaży), jak i przeniesienie własności tytułem rozliczenia dywidendy.
Zwrot wycofania samochodu ze spółki na rzecz wspólnika najczęściej jednak będziemy rozumieli jako czynność nieodpłatną. Klasycznym jej typem jest umowa darowizny. Jak możemy przeczytać w art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Zastanówmy się, czy umowa darowizny odpowiada czynności, jaką jest wycofanie samochodu ze spółki z o.o. na rzecz udziałowca. Darowizna jako umowa musi posiadać dwie strony. W naszym przypadku będą to spółka z o.o. oraz osoba fizyczna. Na skutek darowizny dochodzi do przeniesienia własności danej rzeczy, z czym również mamy do czynienia w przypadku wycofania samochodu. Przeniesienie własności odbywa się kosztem majątku darczyńcy, co także ma miejsce w przypadku wycofania pojazdu ze spółki.
Skutki podatkowe a wycofanie samochodu ze spółki z o.o. z perspektywy udziałowca
Dla udziałowca będącego osobą fizyczną otrzymanie samochodu z powodu wycofania ze spółki z o.o. na podstawie umowy darowizny tworzy skutki w zakresie podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (dalej: ustawa sd) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem m.in. darowizny. Obowiązek rozliczenia podatku spoczywa w tym przypadku na obdarowanym.
Przed przystąpieniem do szczegółowej analizy skutków podatkowych w zakresie podatku od spadków i darowizn należy ustalić grupę podatkową, w jakiej mieszczą się darczyńca i obdarowany. Ustawa sd ustanawia trzy grupy podatkowe, które wpływają zarówno na kwotę wolną od podatku, jak i na stawki podatku.
Naturalnie pomiędzy spółką z o.o. a udziałowcem nie występują żadne więzi pokrewieństwa, co prowadzi do prostego wniosku, że obie strony umowy znajdują się w III grupie podatkowej – inne podmioty.
Taka kwalifikacja sprawia, że kwota wolna od podatku to 4902 zł, biorąc pod uwagę sumę darowizn z ostatnich 5 lat, natomiast stawka podatku uzależniona jest od wartości przedmiotu darowizny.Jeżeli wartość wynosi:
-
do 10 278 zł – stawka 12%;
-
od 10 278 zł do 20 556 zł – stawka 1233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł;
-
ponad 20 556 zł – 2877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł.
Przypomnijmy także, że na podstawie art. 8 ustawy sd wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego. Organ podatkowy ma uprawnienia pozwalające mu na podwyższanie podstawy opodatkowania w przypadku, gdyby wartość zadeklarowana przez podatnika odbiegała od wartości rynkowych pojazdu.
Przedstawmy również regulacje stanowiące o obowiązkach informacyjnych w zakresie otrzymanej darowizny. Na podstawie art. 17a ustawy sd możemy wskazać, że obdarowany udziałowiec w ciągu jednego miesiąca od dnia otrzymania darowizny ma obowiązek zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania na formularzu SD-3. Na podstawie danych zawartych w tej deklaracji naczelnik wyda decyzję podatkową ustalającą wysokość podatku od darowizny. Termin jego płatności to 14 dni od dnia otrzymania decyzji.
Przykład 1.
Na skutek wycofania samochodu ze spółki z o.o. udziałowiec otrzymał samochód osobowy o wartości 30 000 zł. Wycofanie miało charakter nieodpłatny, w związku z czym taką czynność należy potraktować jako umowę darowizny. Udziałowiec ma obowiązek złożenia deklaracji SD-3, natomiast kwota podatku wynikająca z decyzji naczelnika US będzie wynosiła 3786 zł ((30 000 - 4902 - 20 556) x 20% + 2877,90).
Skutki podatkowe a wycofanie samochodu ze spółki z o.o. z perspektywy spółki z o.o.
Przyjmując, że wycofanie samochodu odbywa się na podstawie umowy darowizny, zastanówmy się także, jakie skutki podatkowe wywołuje to zdarzenie po stronie spółki z o.o.
Przede wszystkim wskazać należy, że skoro jest to czynność o charakterze nieodpłatnym, to spółka nie otrzymuje z tego tytułu żadnego przysporzenia majątkowego. W rezultacie nie rozpoznaje przychodu, który mógłby być opodatkowany podatkiem CIT.
Pewne konsekwencje podatkowe mogą jednak pojawić się w sytuacji, gdy samochód podlega w spółce amortyzacji. Jeżeli dochodzi do darowizny środka trwałego, który wciąż podlega odpisom amortyzacyjnym, to pozostała nieumorzona wartość początkowa pojazdu nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu.
Przykład 2.
Spółka z o.o. wycofuje na mocy darowizny samochód osobowy, który zostanie przekazany udziałowcowi. Wartość początkowa samochodu to 30 000 zł. Dotychczasowa suma odpisów amortyzacyjnych to 20 000 zł. Pozostała nieumorzona wartość, tj. 10 000 zł, nie będzie stanowiła dla spółki kosztu podatkowego.
Podsumowując nasz artykuł, warto wskazać, że czynność polegająca na wycofaniu samochodu ze spółki z o.o. na rzecz udziałowca może przybierać różne formy prawne. Z uwagi na fakt, że dochodzi w tym przypadku do przeniesienia własności, konieczne jest wystąpienie określonej czynności prawnej. Jeżeli takie wycofanie ma charakter nieodpłatny, to będziemy mieli do czynienia z darowizną ze wszelkimi konsekwencjami podatkowymi wiążącymi się z tego rodzaju umową.
