0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Zajęcie komornicze w ramach B2B – jakie przepisy należy zastosować

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Pomimo zalet, jakie posiada umowa o pracę – między innymi płatnego urlopu czy ochrony zatrudnienia w pewnych branżach – wiele osób preferuje umowę B2B. Podpisanie umowy o świadczenie usług z firmą w ramach B2B (Business to Business) to nie tylko plusy, jak wyższe wynagrodzenie i elastyczny czas pracy, ale także obowiązek założenia własnej działalności gospodarczej, opłacania składek ZUS i podatków, czy też brak wyrażonej wprost ochrony przed egzekucją alimentacyjną i niealimentacyjną, które gwarantuje zatrudnienie na etat. Czy jednak osoby na samozatrudnione są zupełnie pozbawione ochrony? Czy zajęcie komornicze w ramach B2B wygląda podobnie jak w przypadku etatu? Przeczytaj artykuł i poznaj szczegóły.

Umowa B2B w ramach samozatrudnienia

Umowa B2B jest spotykana w wielu branżach. W ofertach pracy coraz częściej umowa B2B pojawia się jako jedna z form współpracy do wyboru, obok umowy o pracę, dla kadrowych, księgowych czy innych specjalistów. Obecnie, gdy można rozliczać podatek dochodowy według skali 5%, znacznie wzrasta zainteresowanie nią tworzących autorskie aplikacje programistów.

Stronami umowy B2B są przedsiębiorca zlecający świadczenie jakichś usług i np. osoba samozatrudniona, czyli osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą. Przy zawieraniu umowy o świadczenie usług należy jednak zachować szczególną ostrożność, gdyż zakwestionowanie jej i uznanie za umowę o pracę może się okazać kosztowne dla obu stron – między innymi poprzez większe składki ZUS i podatki wynikające z umowy o pracę.

Nie ma tu znaczenia sama nazwa, lecz istota stosunku łączącego obie strony umowy, gdyż jak wskazał 3 czerwca 2008 roku Sąd Najwyższy, I PK 311/07: „W świetle art. 22 § 1 i 1 Kodeksu pracy sąd może ustalić istnienie stosunku pracy także wtedy, gdy strony w dobrej wierze zawierają umowę cywilnoprawną, lecz jej treść lub sposób realizacji odpowiada cechom stosunku pracy”.

Najczęściej strony umowy B2B zawierają umowę o świadczenie usług. Jest ona, podobnie jak umowa zlecenie czy o dzieło, jedną z umów cywilnoprawnych, a art. 750 Kodeksu cywilnego wskazuje wprost, że „do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu”.

Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, powinno się stosować przepisy o umowie zleceniu.

Zajęcie komornicze w ramach B2B -  czy są jakieś ograniczenia?

Dłużnik, który jest pracownikiem, musi otrzymać minimum w postaci pensji gwarantowanej przez państwo, która od 1 stycznia 2020 roku wynosi 2600 zł brutto. Od 1 stycznia 2019 roku do osób, których wynagrodzenie podlega ochronie, dołączyły osoby wykonujące umowę zlecenie. Czy w tej sytuacji zajęcie komornicze w ramach B2B odbywa się na zasadach podobnych do tych stosowanych przy umowie zlecenie?

Umowa B2B może korzystać z takiej samej ochrony jak umowa zlecenie pod pewnymi warunkami.

Od 1 stycznia 2019 roku obowiązuje nowe brzmienie art. 833 Kodeksu postępowania cywilnego, które zmieniła nowelizacja Ustawy o komornikach sądowych. Nowe brzmienie art. 833 § 2 jest następujące: „Przepisy art. 87 i art. 87¹ Kodeksu pracy (kp) stosuje się odpowiednio do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną”.

Od 1 stycznia 2019 roku ochronie przed potrąceniem komorniczym, takim samym jak ma wynagrodzenie z umowy o pracę (art. 87 i 87¹ kp) korzystają wszystkie świadczenia powtarzające się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiące jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną.

Jakiej ochronie podlega wynagrodzenie za pracę?

Art. 87 kp mówi, że:

z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, w rozumieniu Ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

  • sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
  • sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
  • zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
  • kary pieniężne.

Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:

  • w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości trzech piątych wynagrodzenia;
  • w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia.

Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.

Art.  87¹ kp informuje natomiast, że wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

  • minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;

  • 75% wynagrodzenia minimalnego – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
  • 90% wynagrodzenia minimalnego – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 kp.

W jakich sytuacjach umowa B2B może korzystać z takiej samej ochrony jak umowa o pracę?

 W sytuacji, gdy osoba wykonująca umowę o współpracę:

  • nie osiąga żadnych dodatkowych dochodów – świadczenie otrzymywane w ramach tej umowy jest jej jedynym źródłem dochodu;

  • otrzymuje co miesiąc lub w innych, stałych odstępach czasu wynagrodzenie w stałej wysokości – świadczenie powtarzające się;

  • otrzymane wynagrodzenie ma na celu zapewnienie utrzymania się

 – to wówczas zajęcie komornicze w ramach B2B powinno zostać przeprowadzone się na takich samych zasadach jak wskazane w art. 87 i 87¹ Kodeksu pracy.

Przykład 1.

Pan Piotr pracuje w oparciu o umowę B2B w jednej z firm zajmującej się tworzeniem oprogramowania i co miesiąc wystawia fakturę VAT na kwotę 12 000 plus VAT. Jest to jego jedyne źródło utrzymania. Do zakładu pracy przyszło zajęcie komornicze z tytułu niespłaconej pożyczki, które wraz z kosztami komorniczymi wynosi 19 000 zł. Co powinien zrobić w tej sytuacji zakład pracy?

Przede wszystkim powinien ustalić, czy nie będzie miał zastosowania art. 833 kpc, a więc czy jest to świadczenie powtarzające się i czy jest jedynym źródłem dochodu. W sytuacji pana Piotra świadczenie przez niego otrzymywane spełnia jeden z warunków – jest świadczeniem powtarzającym się, gdyż faktura wystawiana jest co miesiąc i co miesiąc pan Piotr ma wypłacane z tego tytułu wynagrodzenie. Problematyczne może być stwierdzenie, czy świadczenie to jest jedynym źródłem dochodu, bo chociaż pan Piotr pracuje zgodnie z umową 8 godzin dziennie, to przecież potem może świadczyć usługi dla innych podmiotów.

W tej sytuacji pracodawca powinien skontaktować się z komornikiem, który przecież dysponuje instrumentami do ustalania dochodów dłużnika.

Przede wszystkim zakład pracy nie może przekazać komornikowi całej kwoty wierzytelności z faktury, gdyż wówczas to pan Piotr mógłby rościć sobie prawo do odszkodowania za pozbawienie środków do życia, czy po prostu za niezapłaconą fakturę, która powinna być opłacona po odjęciu kwoty należnej komornikowi. A kwota ta to 50% wynagrodzenia po odliczeniu składek na ZUS i podatek.

Zajęcie komornicze w ramach B2B nie pozbawi Cię całego wynagrodzenia?

Niedopuszczalne jest pozbawienie osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, osiągających wynagrodzenie z tytułu umowy B2B, środków na utrzymanie, jak to niestety czasem się dzieje. Zwrócił już na to uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, który w piśmie z 9 lipca 2018 roku do Minister Przedsiębiorczości i Technologii Jadwigi Emilewicz zwraca uwagę na brak dostatecznej ochrony osób prowadzących jednoosobową działalność przed egzekucją komorniczą. Powołuje się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 kwietnia 2001 roku, akt K 11/00, który wskazuje, że „wszelkie działania władz publicznych powinny z jednej strony uwzględniać istnienie pewnej sfery autonomii, w ramach której człowiek może się w pełni realizować społecznie, a z drugiej działania te nie mogą prowadzić do tworzenia sytuacji prawnych lub faktycznie odbierających jednostce poczucie godności”.

Do tej pory tak niestety było, a wprowadzony przepis art. 833 kpc, choć daje pewną ochronę, nie dotyczy wszystkich osób świadczących usługi na podstawie B2B. Nietrudno sobie wyobrazić, że niektóre osoby nie będą mogły skorzystać z tego przepisu prawa, gdyż np. wystawiają fakturę dopiero po skończeniu wykonania jakiegoś dzieła, a więc nie jest to świadczenie powtarzające się co miesiąc lub w innych stałych odstępach czasu, lub też mają dwóch kontrahentów i nie jest to dla nich jedyne źródło utrzymania. Należy mieć nadzieję, że apel Rzecznika Praw Obywatelskich o ochronę wynagrodzenia osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą przyniesie efekt i wkrótce będą oni mogli korzystać z takiej samej ochrony jak pracownicy czy zleceniobiorcy.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów