W toku działalności gospodarczej przedsiębiorca ponosi wiele różnych wydatków. Jeżeli działalność ma charakter globalny, takie nakłady mogą dotyczyć również kosztów płaconych poza granicami kraju. W zakresie takich wydatków bardzo często znajdują się opłaty ponoszone za granicą za paliwo oraz autostrady. Interesujące oraz ważne może się okazać prawidłowe rozliczenie takich wydatków zarówno w oparciu o przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Rozliczenie wskazanych wydatków na gruncie VAT
W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z przyjętymi zasadami opłaty ponoszone za granicą za paliwo oraz autostrady są traktowane na równi z opłatami poniesionymi w kraju z tytułu takich wydatków. Powoduje to, że po stronie polskiego podatnika VAT nie dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W rezultacie podatnik nie ma obowiązku dokonywania rozliczenia podatku należnego z tytułu takiego zakupu. Na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT przyjmuje się bowiem, że miejscem dostawy towarów niewysyłanych i nietransportowanych jest kraj, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.
Identyczną tezę przedstawił Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 28.10.2014 r., nr ITPP3/443-442/14/MD:
Aby zatem zaistniało wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, konieczne jest przewiezienie towaru z kraju rozpoczęcia wysyłki do innego kraju Unii i nabycie prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Tak więc w rozumieniu ww. przepisów, przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium Polski rozumie się co do zasady nabycie towarów, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane przez dokonującego dostawy, nabywcę lub na ich rzecz z terytorium innego państwa członkowskiego na terytorium Polski."
O ile w przypadku tankowania paliwa mamy do czynienia z dostawą towarów, o tyle przy opłatach za korzystanie z autostrad występuje świadczenie usług. W tym zakresie należy zatem odnieść się do przepisów regulujących sposób ustalenia miejsca świadczenia. Na gruncie przepisów prawa, autostrada traktowana jest jako nieruchomość. Powoduje to, że właściwym przepisem w tym przypadku będzie art. 28e ustawy o VAT, który stwierdza, że w zakresie usług związanych z nieruchomościami miejscem świadczenia jest miejsce położenia nieruchomości. Oznacza to, że korzystanie z autostrady, przykładowo w Niemczech, będzie opodatkowane w Niemczech. Kolejną konsekwencją takiej wykładni przepisów jest stwierdzenie, że po stronie polskiego przedsiębiorcy nie dochodzi do importu usług.
Potwierdzają to liczne interpretacje podatkowe, m.in. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 7.12.2015 r., nr IPTPP2/4512-531/15-5/IR:
Opłaty ponoszone za granicą za paliwo oraz autostrady na gruncie PIT
Generalnie opłaty za paliwo oraz autostrady wypełniają dyspozycję art. 22 ustawy PIT, który wskazuje, jakie wydatki mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. W rezultacie, jeżeli takie opłaty wykazują związek przyczynowo-skutkowy z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz celem ich poniesienia jest osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, to mogą one zostać uznane za koszty podatkowe.
Dla czynnych podatników podatku VAT za koszt podatkowy zostanie uznana kwota wydatków w wartości netto, bowiem podatnik ma prawo wystąpić o zwrot zagranicznego podatku VAT naliczonego w innym państwie członkowskim. W tym celu należy złożyć formularz VAT-REF. Podatnicy zwolnieni z VAT, którzy ponoszą określone wydatki za granicą, nie mają możliwości odzyskania zagranicznego podatku VAT. Taki wydatek księgują w wartości brutto.
Organy podatkowe akceptują jako dowód księgowy nie tylko zagraniczną fakturę, lecz także paragon fiskalny, pod warunkiem że zostanie właściwie opisany zgodnie z wymogami księgowymi. Dla celów podatku dochodowego nie jest bowiem konieczne, aby podatnik w każdym przypadku posiadał fakturę w celu ujęcia kosztu podatkowego.
W praktyce zazwyczaj przyjmuje się, że jeżeli dokument spełnia wymogi do uznania go za dowód księgowy, w myśl przepisów ustawy o rachunkowości, to może być on uznany za dokument stanowiący podstawę do ujęcia wydatku w kosztach uzyskania przychodów, co oznacza, że opłaty ponoszone za granicą za paliwo oraz autostrady, w przypadku poprawnego udokumentowania będą podlegać ujęciu w KPIR.
