Prowadzenie food trucka polega na sprzedaży posiłków ze specjalnie przystosowanej do działalności gastronomicznej ciężarówki. Oferowane z food trucka posiłki przygotowywane są na bazie półproduktów, ponieważ obowiązujące przepisy dopuszczają jedynie obróbkę termiczną w tym miejscu. Decydując się na otwarcie food trucka, trzeba zapoznać się z zasadami jego prowadzenia i przepisami podatkowymi. W niniejszym artykule wyjaśniamy zasady odliczenia podatku VAT, gdy ma miejsce zakup food trucka.
Kiedy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT?
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi co do zasady przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Prawo do odliczenia VAT przysługuje zatem wówczas, gdy spełnione są następujące warunki:
- odliczenia dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz
- towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli takich czynności, których następstwem jest określenie podatku należnego, a więc powstanie zobowiązania podatkowego.
Wykluczone jest zatem odliczenie podatku naliczonego w związku z nabyciem towarów lub usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w razie gdy zakup ma służyć do wykonywania czynności zwolnionych z podatku VAT lub niepodlegających temu podatkowi.
Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
- nabycia towarów i usług,
- dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Trzeba także pamiętać, że aby odliczenie VAT było możliwe, nabywca powinien posiadać fakturę VAT dokumentującą rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.
Ograniczone odliczenie VAT przy nabyciu i eksploatacji pojazdów osobowych
Odliczenie podatku VAT nie zawsze jest dopuszczalne przy nabyciu określonej grupy towarów czy usług. W przypadku nabycia pojazdów osobowych i wydatków na paliwo czy eksploatację dotyczących tych samochodów, odliczenie podatku naliczonego jest ograniczone.
Zgodnie z art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego podlegającemu odliczeniu stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.
Na mocy art. 86a ust. 2 ustawy o VAT do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zalicza się wydatki dotyczące:
- nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych,
- używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3,
- nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.
Oznacza to, że wydatki poniesione na nabycie, zakup paliwa i eksploatację pojazdu osobowego użytkowanego w działalności gospodarczej, w sytuacji gdy rodzaj dysponowania pojazdu został określony jako mieszany, uprawniają przedsiębiorcę do odliczenia 50% kwoty podatku VAT naliczonego.
Zakup food trucka a odliczenie VAT
Rozważmy zatem, czy nabycie i wykorzystywanie food trucka w działalności gospodarczej uprawnia podatnika do odliczenia 100% czy jedynie 50% podatku VAT.
Stosownie do art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy o VAT przepis ust. 1 (czyli przepis wprowadzający ograniczenie w odliczeniu jedynie do 50%) nie ma zastosowania w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Na mocy natomiast art. 86a ust. 4 tej ustawy pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
- sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
- konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą bądź powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
Na podstawie art. 86a ust. 9 pkt 1–2 ustawy o VAT do pojazdów samochodowych, o których mowa w ust. 4 pkt 2, należą:
- pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:
- klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
- z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;
- pojazdy samochodowe inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.
Spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych w ust. 9 stwierdza się natomiast na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań (art. 86a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług).
Food truck to pojazd samochodowy uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Wynika to z tego, że jego konstrukcja wyklucza użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, spełnia więc warunki określone w art 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT, czyli „pojazdy samochodowe inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu”. W celu odliczenia 100% VAT od zakupu food trucka konieczne jest jednak potwierdzenie spełnienia tych wymagań dodatkowym badaniem technicznym przez okręgową stację kontroli pojazdów i zaświadczeniem wydanym przez tę stację oraz dowodem rejestracyjnym pojazdu zawierającym odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań. Posiadanie odpowiednich dokumentów sprawia, że przedsiębiorca ma prawo odliczyć 100% podatku VAT od zakupu food trucka i wydatków na paliwo i jego eksploatację, bez konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu (kilometrówki).
Przykład 1.
Pani Beata jest czynnym podatnikiem VAT i w ramach działalności gospodarczej zamierza sprzedawać posiłki na wynos z food trucka w jednej z turystycznych miejscowości. W tym celu przedsiębiorczyni nabyła samochód typu food truck. Czy przysługuje jej prawo do odliczenia 100% podatku VAT od nabycia pojazdu i wydatków na paliwo i eksploatację food trucka? Czy w tym celu konieczne jest prowadzenie kilometrówki?
Samochód typu food truck spełnia warunki zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług uprawniające podatnika wykorzystującego food trucka w działalności gospodarczej do odliczenia 100% VAT od zakupu i wydatków na paliwo i eksploatację food trucka, bez konieczności prowadzenia kilometrówki. Aby jednak odliczenie 100% VAT było możliwe, warunkiem koniecznym jest, aby food truck posiadał zaświadczenie wydane przez okręgową stację kontroli pojazdów po przeprowadzeniu dodatkowego badania technicznego o spełnieniu tych wymagań. Ponadto spełnienie określonych w ustawie o VAT wymagań powinno wynikać także z dowodu rejestracyjnego zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań. Jeżeli zatem pani Beata dysponuje odpowiednimi dokumentami, to przysługuje jej prawo do odliczenia 100% podatku VAT od nabycia pojazdu i wydatków na paliwo i eksploatację food trucka bez konieczności prowadzenia kilometrówki.
