W 2025 roku po raz drugi określeni przedsiębiorcy mogą korzystać z wakacji składkowych. Co jednak zrobić w sytuacji, gdy ZUS odmówił wakacji składkowych i wydał negatywną decyzję? Czy wówczas można coś zrobić i zakwestionować taką odmowę?
Kto może korzystać z wakacji składkowych?
Uprawnieni do wakacji składkowych są następujący przedsiębiorcy:
- prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub komornicy sądowi, gdy w miesiącu przed złożeniem wniosku zgłaszali do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych (wliczając siebie);
- którzy w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia wniosku o wakacji składkowe i w poprzednim roku kalendarzowym nie wykonywali pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy;
- którzy w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczeni podlegali ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej;
- będący mikroprzedsiębiorcami, czyli przedsiębiorcą, który w co najmniej 1 roku z 2 ostatnich lat obrotowych spełnia łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec 1 z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Limit 10 ubezpieczonych obejmuje:
- przedsiębiorcę,
- pracowników,
- zleceniobiorców z wyłączeniem uczniów i studentów do 26. roku życia,
- osoby współpracujące.
Limit zgłoszonych do ubezpieczeń nie obejmuje osób:
- pobierających zasiłek macierzyński,
- przebywających na urlopie wychowawczym,
- przebywających na urlopie bezpłatnym.
Kto nie skorzysta z wakacji składkowych?
Z wakacji składkowych nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy:
- zgłaszali do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) lub ubezpieczenia zdrowotnego więcej niż 10 ubezpieczonych (wliczając siebie);
- są małym przedsiębiorcą, czyli przedsiębiorcą, który w co najmniej 1 roku z 2 ostatnich lat obrotowych spełnia łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec 1 z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro,
- nie jest mikroprzedsiębiorcą;
- są średnim przedsiębiorcą, czyli przedsiębiorcą, który w co najmniej 1 roku z 2 ostatnich lat obrotowych spełnia łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w zł 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec 1 z tych lat nie przekroczyły równowartości w zł 43 milionów euro,
- nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą;
- korzystają z ulgi na start, czyli zwolnienia przedsiębiorcy, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej lub ją wznawia po co najmniej 60 miesiącach, przez 6 pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy;
- w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia wniosku o wakacje składkowe i w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy.
Przykład 1.
Pan Mirosław w 2024 roku osiągnął obrót netto z działalności wynoszący 2 000 005 euro. Czy może on skorzystać z wakacji składkowych w 2025 roku?
Pan Mirosław kwalifikowany jest jako mały przedsiębiorca, a zatem nie może korzystać z wakacji składkowych, bo te dotyczą wyłącznie mikroprzedsiębiorcy. Gdyby jego obrót netto był niższy o 5 euro, mógłby wnioskować o wakacje składkowe.
Przykład 2.
Pan Radosław korzysta z ulgi na start. Czy może on skorzystać z wakacji składkowych w 2025 roku?
Pan Radosław opłaca jedynie składkę zdrowotną w ramach ulgi na start, dlatego też nie może korzystać z wakacji składkowych, bo te dotyczą wyłącznie przedsiębiorcy, który odprowadza wszystkie obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne.
Zakres zwolnienia ze składek w ramach wakacji składkowych
Zakresem zwolnienia określanego jako wakacje składkowe objęte są składki za jeden miesiąc w zakresie:
- ubezpieczenia emerytalnego,
- ubezpieczenia rentowego,
- ubezpieczenia wypadkowego,
- ubezpieczenia chorobowego,
- składki na Fundusz Pracy,
- składki na Fundusz Solidarnościowy.
Wakacje składkowe nie obejmują zwolnienia w zakresie:
- składek pracowników,
- składek zleceniobiorców,
- składek osób współpracujących,
- składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy.
Co zrobić, aby otrzymać zwolnienie ze składek?
Przedsiębiorca raz w roku może skorzystać z wakacji składkowych. Oczywiście, aby takie zwolnienie otrzymać, wymagane jest złożenie wniosku. Można go złożyć elektronicznie na platformie PUE-ZUS. Konieczne jest wybranie wniosku RWS, który przygotować można w kreatorze wniosku. Wnioski złożone w innej formie nie są przez ZUS rozpatrywane. W razie braków we wniosku ZUS wzywa o ich uzupełnienie w terminie 7 dni. Wnioski rozpatrywane są na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Informacja w sprawie wniosku jest udostępniana płatnikowi koncie PUE/eZUS.
Po rozpatrzeniu wniosku mogą mieć miejsce trzy sytuacje:
- przyznanie zwolnienia ze składek w ramach wakacji składkowych,
- częściowe zwolnienie ze składek,
- odmowa zwolnienia ze składek.
Przykład 3.
Pan Remigiusz jest przedsiębiorcą, dotychczas korzystał z ulgi mały ZUS plus, ale okres jej obowiązywania skończył się w kwietniu 2025 roku. Od czerwca 2025 roku opłaca pełny ZUS i dlatego też za ten miesiąc złożył wniosek o wakacje składkowe. ZUS wydał decyzję odmowną. Co w tej sytuacji może zrobić pan Remigiusz?
Powinien on odwołać się od tej decyzji w terminie miesiąca od jej doręczenia do sądu rejonowego.
Odwołanie do sądu, gdy ZUS odmówił wakacji składkowych
Termin na złożenie odwołania to miesiąc od dnia doręczenia decyzji. Jest ono wolne od opłat. Można je złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu. Minimalne wymagania odwołania to oznaczenie zaskarżonej decyzji, zwięzłe przytoczenie zarzutów oraz wniosków i ich uzasadnienie oraz podpis ubezpieczonego.
Dobrze, gdyby jednak odwołanie zawierało następujące elementy:
- oznaczenie sądu i organu, za którego pośrednictwem jest wnoszone – odpowiedniej jednostki terenowej ZUS-u;
- oznaczenie odwołującego się – przedsiębiorcy;
- dokładne oznaczenie zaskarżonej decyzji;
- twierdzenia, wnioski, dowody;
- uzasadnienie;
- podpis.
Odwołanie jak każde pismo procesowe powinno zostać złożone w 2 egzemplarzach. Odpis odwołania przekazywany jest organowi rentowemu celem ustosunkowania się do jego treści. Stronami sprawy dotyczącej odwołania od decyzji dotyczącej wakacji składkowych są ubezpieczony oraz ZUS.
Co istotne, nie jest dopuszczalne w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zawarcie ugody czy poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.
Gdyby po wniesieniu odwołania ZUS zmienił zaskarżoną decyzję, uwzględniając w całości lub w części żądanie strony, postępowanie sądowe zostanie umorzone w całości lub w części.
Rozstrzygnięcie przez sąd o odwołaniu
Po rozpoznaniu sprawy z odwołania dotyczącego wakacji składkowych sąd:
- oddala odwołanie, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia;
- uwzględnia odwołanie i wówczas zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję organu rentowego i orzeka co do istoty sprawy.
Apelacja podlega opłacie, jest to opłata podstawowa wynosząca 30 zł. Wydane przez Sąd II instancji rozstrzygnięcie jest prawomocne.
Podsumowanie
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że odmowa przyznania przedsiębiorcy zwolnienia określanego jako wakacje składkowe może być kwestionowana przed sądem. W tym celu należy wnieść odwołanie. Pamiętać należy jednak, że w przypadku, gdy przedsiębiorca nie spełnia przesłanek do przyznania mu wakacji składkowych, to nawet wniesienie odwołania tego nie zmieni. Odwołanie będzie skuteczne w przypadku popełnienia przez ZUS błędów w rozpoznawaniu sprawy dotyczącej wakacji składkowych.
