Zaświadczenie o dochodach z US w przypadku niezłożenia rocznego PIT

Dla różnych potrzeb podatnicy często występują do urzędu skarbowego z wnioskiem o zaświadczenie o dochodach. W niniejszym artykule rozpatrzymy kwestię możliwości odmowy wydania zaświadczenia ze strony US w przypadku braku złożenia rocznego zeznania PIT.

Tryb wydawania zaświadczeń przez US

Na wstępie przypomnijmy, jakie są zasady wydawania zaświadczeń podatkowych. Zagadnienie to zostało opisane w Ordynacji podatkowej.

Jak wskazuje art. 306a Ordynacji podatkowej organ podatkowy wydaje zaświadczenia na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie. Potwierdza ono stan faktyczny lub prawny istniejący w dniu jego wydania. Wydaje się je w granicach żądania wnioskodawcy.

Zaświadczenie wydaje się, jeżeli:

1. urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa;

2. osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

Zaświadczenie powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że zaświadczenie jest wydawane wyłącznie na wniosek podatnika, a treść tego zaświadczenia mieści się w ramach złożonego wniosku.

Ponadto kluczowy w analizowanej sprawie jest art. 306b Ordynacji podatkowej, gdzie możemy przeczytać, że organ podatkowy jest obowiązany wydać zaświadczenie, jeżeli chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów lub z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu.

Co równie ważne, organ podatkowy przed wydaniem zaświadczenia może przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie wyjaśniające.

Z powyższym koreluje art. 306d Ordynacji podatkowej wskazujący, że organ podatkowy nie może żądać zaświadczenia ani oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli znane są one organowi z urzędu lub możliwe są do ustalenia przez organ na podstawie:

1. posiadanych przez niego ewidencji, rejestrów lub innych danych;

2. przedstawionych przez zainteresowanego do wglądu dokumentów urzędowych;

3. rejestrów publicznych posiadanych przez inne podmioty publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej na zasadach określonych w przepisach Ustawy z dnia 17 lutego 2005 roku o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;

4. informacji otrzymanych od innego podmiotu publicznego na zasadach określonych w przepisach Ustawy z dnia 17 lutego 2005 roku o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Naturalnie danymi wynikającymi z ewidencji posiadanej przez US są informacje zawarte w składanych przez podatników deklaracjach podatkowych. W przypadku podatków dochodowych obowiązuje zasada samoobliczenia podatku, co oznacza, że jeżeli fiskus nie zakwestionuje prawidłowości złożonej deklaracji, to uznaje się, że dane z rocznego zeznania PIT są zgodne ze stanem faktycznym.

Zaświadczenie o wysokości dochodu podatnika

Ordynacja podatkowa przewiduje kilka rodzajów zaświadczeń, które mogą zostać wydane przez urzędy skarbowe na wniosek podatnika.

Jednym z nich jest zaświadczenie o wysokości dochodu lub obrotu uregulowane w art. 306i Ordynacji podatkowej. W tym przepisie podano, że organ podatkowy na wniosek podatnika wydaje zaświadczenie o wysokości jego dochodu lub obrotu. W razie śmierci podatnika zaświadczenie wydaje się na wniosek wstępnego, zstępnego lub małżonka, którzy uprawdopodobnią, że mogą być spadkobiercami.

W zaświadczeniach dotyczących wysokości dochodu lub obrotu stwierdza się wyłącznie, czy wnioskodawca jest lub nie jest podatnikiem:

1. podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, z określeniem wysokości obrotu;

2. podatku dochodowego (we wszystkich formach opodatkowania); w przypadku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych – z określeniem wysokości dochodu przyjętego do podstawy opodatkowania, a w przypadku osób prawnych – z określeniem wysokości dochodu przyjętego do podstawy opodatkowania, jak również kwoty podatku należnego.

Brak PIT a zaświadczenie o dochodach

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy PIT podatnicy są zobowiązani do składania rocznych deklaracji PIT (w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym) w zakresie uzyskanych dochodów lub poniesionej straty.

Co istotne, obowiązek składania deklaracji pojawia się również w sytuacji, gdy podatnik uzyskał dochód niegenerujący obowiązku zapłaty podatku, tzn. mieszczący się w kwocie wolnej od podatku.

Natomiast nie ma obowiązku składania rocznego zeznania podatkowego, w przypadku gdy podatnik nie uzyskał żadnego dochodu w roku podatkowym, ani też nie poniósł straty, która mogłaby zostać odliczona w kolejnym roku.

W związku z tym pojawia się pytanie, czy urząd skarbowy może wydać zaświadczenie o braku dochodu w przypadku niezłożenia deklaracji przez podatnika, czy też taka osoba ma obowiązek złożenia „zerowego” PIT.

Przykładowo w wyroku WSA w Rzeszowie z  13 marca 2012 roku (I SA/Rz 861/11) sąd postawił tezę, że złożenie przez podatnika wniosku o wydanie przez naczelnika urzędu skarbowego zaświadczenia o dochodach obliguje ten organ do wydania zaświadczenia stwierdzającego – na podstawie posiadanych danych – wysokość uzyskanych dochodów bądź ich brak, jeśli takimi danymi organ nie dysponował. W ocenie sądu organ podatkowy nie miał żadnego powodu, aby odmówić wydania zaświadczenia.

W rezultacie sytuacja braku dochodów podatnika nie zwalnia organu podatkowego od wydania zaświadczenia w tym zakresie, jeżeli taki wniosek złoży podatnik. 

Oczywiście z zupełnie inną sytuacją będziemy mieli do czynienia, gdy podatnik uzyska określony dochód (bądź stratę) w danym roku podatkowym, a nie złoży z tego tytułu deklaracji. W takim przypadku organ podatkowy może wymagać od podatnika przedłożenia rocznego PIT.

Tematyka wydania przez urząd skarbowy zaświadczenia o dochodach w przypadku niezłożenia rocznego PIT uzależniona jest przede wszystkim od tego, czy podatnik w danym roku uzyskał dochód. Jeżeli nie, to przepisy nie wymagają składania „zerowego” PIT, a organ podatkowy powinien wydać zaświadczenie, że podatnik nie uzyskał w danym roku żadnych dochodów.