Osoby skazane również mogą wykonywać pracę. Zasady zatrudniania skazańców reguluje Kodeks karny wykonawczy (ustawa z 6 czerwca 1997 r., DzU nr 90, poz. 557 ze zm.; dalej: k.k.w.). Z reguły zatrudnia się skazanych, którzy mają zobowiązania alimentacyjne albo trudną sytuację materialną. Zatrudnienie skazanych może być również nieodpłatne, z tym że na określonych warunkach.
Bezpłatne zatrudnienie skazanych
W ramach następujących prac zatrudnianie skazanych jest nieodpłatne:
-
prace porządkowe i pomocnicze wykonywane na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej,
-
prace porządkowe wykonywane na rzecz samorządu terytorialnego (wymiar czasu pracy nie może przekraczać 90 godzin miesięcznie).
Skazanego można również przyuczyć do wykonywania określonej pracy. Wówczas potrzebna jest jego pisemna zgoda. Praca wykonywana jest w przywięziennych zakładach pracy, przez okres nie dłuższy niż miesiąc.
| Uwaga! W ramach nieodpłatnego zatrudnienia skazańców, osobom skazanym mogą być przyznawane nagrody. |
Nie każdego skazanego można zatrudnić poza terenem więzienia
W zależności od rodzaju zakładu karnego, skazanych zatrudnia się na różnych warunkach:
-
otwarty zakład karny - skazany może zostać zatrudniony poza terenem zakładu, bez konwojenta i na pojedynczych stanowiskach (art. 92 pkt 2 k.k.w.);
-
półotwarty zakład karny - skazany może zostać zatrudniony poza terenem zakładu w systemie zmniejszonego konwojowania lub bez konwojenta oraz na pojedynczych stanowiskach (art. 91 pkt 2 k.k.w.);
-
zamknięty zakład karny - skazany na dożywotnie pozbawienie wolności może wykonywać pracę tylko na terenie zakładu (art. 121 § 10 k.k.w.); skazani, którzy nie odbywają dożywotniego pozbawienia wolności mogą być zatrudnieni poza zakładem w pełnym systemie konwojowania (art. 90 pkt 2 k.k.w.).
| Uwaga! Osoby skazane na dożywotnie pozbawienia wolności odbywające pracę w zakładzie typu zamkniętego mogą wykonywać pracę tylko na terenie tego więzienia. |
Skierowanie skazanego do nieodpłatnego zatrudnienia
W przypadku zatrudniania skazanych bez wynagrodzenia, zatrudnia się ich na podstawie skierowania do pracy lub na pisemny wniosek pracownika. Jeśli praca wykonywana jest w warunkach szkodliwych dla zdrowia, wymagana jest pisemna zgoda skazanego.
Kierując skazanego do pracy, bierze się pod uwagę jego zawód, wykształcenie, zainteresowania, możliwości i potrzeby osobiste.
Skierowanie do pracy wydawane jest przez dyrektora zakładu karnego w oparciu o:
-
wykaz stanowisk osób skazanych wykonujących prace porządkowe i pomocnicze na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej,
-
umowę o nieodpłatne zatrudnienie skazanych wykonujących prace porządkowe na rzecz samorządu terytorialnego,
-
umowę o nieodpłatne zatrudnienie skazanych wykonujących prace publiczne na rzecz organów administracji publicznej,
-
umowę o nieodpłatne zatrudnienie skazanych wykonujących prace w celach charytatywnych.
| Uwaga! Zatrudnienie skazanych jest odpłatne poza określonymi przypadkami. |
Zgoda na zatrudnienie skazanych
Skazany, który w ramach odbywanej kary chciałby nieodpłatnie wykonywać:
-
prace porządkowe i pomocnicze na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej,
-
prace publiczne na rzecz organów administracji publicznej,
-
prace w celach charytatywnych,
musi u dyrektora zakładu karnego złożyć wniosek o zatrudnienie.
Wówczas dyrektor może wydać zgodę na zatrudnienie na warunkach przez niego ustalonych, tak aby zapewnić prawidłowy przebieg kary pozbawienia wolności.
Zatrudnienie skazanego
Przed rozpoczęciem wykonywania pracy przez skazanego, konieczne jest określenie przez lekarza jego zdolności do pracy.
Osoba skazana przed rozpoczęciem pracy powinna również zostać przeszkolona w zakresie przepisów BHP, przepisów przeciwpożarowych oraz obsługi maszyn i urządzeń. Powinna również zostać poinformowana o sposobie wykonywania pracy.
Cofnięcie zgody na zatrudnienie
Niekiedy dyrektor zakładu karnego może cofnąć zgodę na zatrudnienie skazanych. Dzieje się tak, kiedy:
-
skazany lub podmiot zatrudniający nie przestrzega warunków zatrudnienia ustalonych przez dyrektora zakładu karnego,
-
jest problem z funkcjonowaniem zakładu karnego.
Informację o cofnięciu zgody dyrektor przekazuje pisemnie skazanemu i podmiotowi zatrudniającemu.
Coraz powszechniejsze jest zatrudnianie do pracy skazańców. Niekiedy praca wykonywana przez te osoby może być nieodpłatna. Wystarczy spełnienie kilku podstawowych warunków.
