0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Zawiadomienie o wszczęciu kontroli podatkowej - kiedy jest konieczne?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Kontrola podatkowa podejmowana jest z urzędu i organ podatkowy ma obowiązek zawiadomić podatnika o zamiarze jej przeprowadzenia. Z uwagi jednak na ochronę interesów fiskalnych przewidziano od tej reguły kilka wyjątków. W związku z tym warto przeanalizować przypadki, gdy organ podatkowy nie musi kierować zawiadomienie o wszczęciu kontroli podatkowej.

Kiedy zawiadomienie o wszczęciu kontroli podatkowej jest konieczne?

Podstawowym celem kontroli prowadzonej przez organy podatkowe jest weryfikacja, czy podatnik wywiązuje się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. To oznacza, że zakres kontroli jest bardzo szeroki i może obejmować sprawdzenie wielu obowiązków ciążących na podatniku.

Art. 282b Ordynacji podatkowej wprost i jednoznacznie wskazuje, że organy podatkowe zawiadamiają kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.

Wspomniane zawiadomienie pełni kilka istotnych funkcji. Po pierwsze kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. W przypadku przekroczenia 30-dniowego terminu wszczęcie kontroli wymaga przesłania ponownego zawiadomienia.

Natomiast wszczęcie kontroli przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia wymaga zgody lub wniosku kontrolowanego. 

Jak zatem widać, zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli pełni bardzo ważną funkcję, ponieważ pozwala podatnikowi na przygotowanie się do czynności kontrolnych. Jeżeli podatnik nie wyrazi zgody, to kontrola rozpoczyna się dopiero po 7 dniach od dnia otrzymania zawiadomienia.

Również sama treść zawiadomienia ma istotne znaczenie dla podatnika. Tego rodzaju zawiadomienie musi bowiem zawierać:

  1. oznaczenie organu;
  2. datę i miejsce wystawienia;
  3. oznaczenie kontrolowanego;
  4. wskazanie zakresu kontroli;
  5. pouczenie o prawie złożenia korekty deklaracji;
  6. podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia.

Przede wszystkim zwróćmy uwagę, że obligatoryjnym elementem zawiadomienia jest wskazanie zakresu kontroli. Dotyczy to zatem określenia, jaki podatek będzie weryfikowany i za jaki okres rozliczeniowy.

Kontrola podatkowa nie może rozpocząć się wcześniej niż po 7 dniach od momentu doręczenia podatnikowi zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.

Przypadki, gdy kontrola może się rozpocząć bez zawiadomienia 

Pomimo powyższych regulacji ustawodawca zdecydował, że w pewnych szczególnych sytuacjach organ podatkowy ma prawo do przystąpienia do automatycznej kontroli, czyli bez obowiązku uprzedniego zawiadomienia podatnika o takim zamiarze. Jak już wskazaliśmy, w zamyśle prawodawcy takie działanie ma na celu ochronę interesów fiskalnych państwa przed wyłudzeniami podatkowymi.

Trzeba jednak podkreślić, że katalog takich przypadków jest bardzo obszerny. Jak bowiem wynika z treści art. 282c Ordynacji podatkowej, nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, jeżeli:

  • kontrola:
  1. dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
  2. ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
  3. dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych,
  4. dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej,
  5. ma być podjęta w oparciu na informacjach uzyskanych na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
  6. zostaje wszczęta w trybie, o którym mowa w art. 284a § 1,
  7. ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury,
  8. dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin,
  9. ma charakter doraźny dotyczący sprawdzenia zachowania warunków zawieszenia działalności gospodarczej,
  10. dotyczy zasadności zwrotu podatku w rozumieniu przepisów rozdziału 7b Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz rozdziału 6a Ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych;
  • organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że kontrolowany:
  1. został prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z Ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli; w przypadku osoby prawnej ten warunek odnosi się do każdego członka zarządu lub osoby zarządzającej, a w przypadku spółek niemających osobowości prawnej – do każdego wspólnika,
  2. jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
  3. nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

W powyższych przypadkach nie jest zatem konieczne zawiadamianie podatnika, a jedynie już po wszczęciu kontroli informuje się kontrolowanego o przyczynie braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.

W przypadku zaistnienia jednej z ww. przesłanek momentem wszczęcia kontroli jest doręczenie kontrolowanemu upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Z tą chwilą uznaje się, że kontrola jest rozpoczęta. Wspomnianą informację o przyczynie braku zawiadomienia doręcza się podatnikowi w formie pisemnej.

Podatnik nie może zatem podnosić zarzutu nieprawidłowości ze strony organu podatkowego w sytuacji, gdy zawiadomienie o wszczęciu kontroli podatkowej nie zostało dostarczone, a spełniona jest choćby jedna z przesłanek określonych w art. 282c Ordynacji podatkowej.

Samo okazanie legitymacji służbowej oraz upoważnienia do przeprowadzenia kontroli wystawionego pracownikowi przez organ podatkowy jest w tym przypadku wystarczające do rozpoczęcia czynności kontrolnych.

W przypadku gdy wobec podatnika rozpoczynana jest kontrola podatkowa bez wcześniejszego zawiadomienia, pracownicy aparatu skarbowego muszą wskazać na wystąpienie jednej z przyczyn określonych w art. 282c Ordynacji podatkowej, która to uzasadnia takie działanie.

Podsumowując, zaznaczmy, że wszczęcie kontroli podatkowej bez uprzedniego zawiadomienia jest sytuacją prawnie dopuszczalną. Nie oznacza to jednak, że organ podatkowy może tak postąpić w każdym przypadku, musi bowiem wystąpić określona okoliczność wymieniona w zamkniętym i wyłącznym katalogu zawartym w Ordynacji podatkowej.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów