0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Znak towarowy – czy jego przeróbka jest dozwolona?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Znaki graficzne są w dzisiejszych czasach nieodłącznym elementem każdego przedsiębiorstwa. W zasadzie stanowią formę reklamy, dzięki której dane przedsiębiorstwo jest rozpoznawane na rynku. Czy przeróbki znaków towarowych są jednak w polskim prawie dozwolone?

Znak towarowy

Kto z nas nie kojarzy znaków towarowych znanych restauracji, marek samochodów, firm ubezpieczeniowych lub popularnych produktów spożywczych? Logo jest charakterystycznym symbolem, który ma ułatwiać rozpoznanie danej firmy na rynku i jednocześnie wzmocnić jej pozycję względem konkurencji.

Zgodnie z treścią art. 120 ust. 1 i 2 Prawa własności przemysłowejznakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Znakiem towarowym może być w szczególności: 

  • wyraz  (włącznie z nazwiskiem);

  • rysunek;

  • litera;

  • cyfra;

  • kolor;

  • forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk.

Znaki towarowe podlegają ochronie prawnej, jednak tylko wtedy gdy zostaną odpowiednio zastrzeżone w Urzędzie Patentowym RP. W przeciwnym wypadku twórca logo nie ma możliwości obrony swojego stanowiska, gdy jego znak jest bezprawnie wykorzystywany przez inną osobę.

Wyrok SA w Szczecinie z 18 października 2019 roku (sygn. akt I AGa 60/19)
Przez oznaczenie w sposób graficzny natomiast rozumieć należy postrzegalność wzrokową znaku towarowego, co oznacza, że znak towarowy powinien być możliwy do zauważenia. Szata (strona) graficzna znaku jest elementem, który należy brać pod uwagę przy porównywaniu oznaczeń zbieżnych, w trakcie oceny żądania ochrony znaku kombinowanego, tj. słowno-graficznego.

Rebranding

Przeróbki istniejącego logo mogą pojawić się na każdym etapie prowadzenia działalności gospodarczej. Pamiętajmy jednak, że każda taka zmiana musi pozostawać w zgodzie z obowiązującymi przepisami i nie może naruszać prawa innych twórców do ich znaków towarowych.

Rebranding jest procesem zmiany odbioru danej marki poprzez modyfikację jej dotychczasowej formy komunikacji z otoczeniem, głównie z jej klientami. W praktyce polega on najczęściej na modyfikacji istniejącego logo. Takie działanie jest prawnie dopuszczalne, pod warunkiem jednak, że nie wykorzystujemy bez zgody cudzego znaku towarowego lub nie próbujemy naśladować znaków innych marek, szczególnie tych bardzo znanych.

Cel przeróbki logo pozostaje dla prawa tak naprawdę w pełni obojętny – nie ma więc znaczenia, z jakich powodów przedsiębiorca decyduje się na zmianę swojego dotychczasowego znaku graficznego. W praktyce może to być podyktowane potrzebą pozyskania nowych klientów, rozbudowania istniejącej działalności, pokazania współpracy na szerszą skalę lub po prostu zmianą koncepcji prowadzenia firmy (chęcią samej zmiany logo).

Zakres rebrandingu również nie jest aż tak istotny z punktu widzenia prawa, przedsiębiorca może bowiem wprowadzić naprawdę niewielkie modyfikacje, które będą wystarczające przy uznaniu, że doszło do naruszenia prawa. Analogicznie zupełna zmiana istniejącego logo może być zgodna z prawem, o ile nie narusza cudzych praw do dzieła. Wiele w tej kwestii zależy od okoliczności danej sprawy. Jeśli nowa wersja znaku towarowego nie narusza cudzych interesów, będzie w pełni dozwolona.

Ochrona znaku towarowego przy rebrandingu

Decydując się na przerobienie istniejącego logo, przedsiębiorca musi pamiętać, że nowa wersja znaku towarowego nie jest chroniona z mocy samego prawa. Jeśli pierwotny znak został zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP, to oczywiście korzysta on z czasowej ochrony, jednak nie będzie się ona rozciągała automatycznie na nową wersję logo. Wielu przedsiębiorców zapomina o konieczności ponownej rejestracji przerobionego znaku, co niekiedy może stanowić poważny problem.

Jeśli znak towarowy nie zostanie zarejestrowany w Urzędzie Patentowym, to nie korzysta on z żadnej ochrony. Przedsiębiorca, którego logo zostało skopiowane lub wykorzystane w jakikolwiek inny sposób, nie będzie miał możliwości ubiegania się o stosowne odszkodowanie od naruszającego jego własność intelektualną. Dlatego tak ważne jest, aby nowe znaki towarowe, w tym także te przerobione choćby w niewielkim zakresie, były zgłaszane do Urzędu Patentowego RP.

Dodanie najmniejszego nowego elementu do istniejącego logo stanowi całkowitą zmianę określonego znaku towarowego. Wystarczające jest więc umieszczenie dodatkowej kreski w symbolu, nowej kolorystyki, innego słowa, abyśmy mieli do czynienia z całkowicie nowym znakiem towarowym, na który nie rozciąga się ochrona prawna z jego poprzedniej wersji.

Podstawowe zasady przy zmianie znaku towarowego

Wiemy już, że zmiana znaku towarowego jest prawnie dopuszczalna, choć wymaga zachowania odpowiednich warunków. Co to jednak w praktyce oznacza? Nowa wersja logo nie może być kojarzona w pośredni lub bezpośredni sposób z istniejącym już i jednocześnie chronionym prawnie znakiem towarowym innego przedsiębiorcy. Niedozwolone jest więc kopiowanie cudzego logo celem wykorzystywania go do pozyskiwania klientów, bazując na renomie innej marki.

Oczywiście posłużenie się logo, które w swym wyglądzie bardzo przypomina już istniejący znak towarowy, będzie dopuszczalne, ale tylko gdy uzyskamy wyraźną zgodę drugiego przedsiębiorcy. W praktyce związane jest to z zawarciem odpłatnej umowy pozwalającej na częściowe lub całościowe wykorzystanie innego znaku towarowego – oczywiście im bardziej rozpoznawalne logo, tym opłata za jego wykorzystywanie będzie większa.

Bardzo dobrym pomysłem przy rebrandingu jest skorzystanie ze wsparcia wykwalifikowanych agencji reklamowych oraz kancelarii rzeczników patentowych. Pomagają one w ustaleniu nowego logo, które będzie nie tylko inne niż dotychczasowy znak towarowy przedsiębiorcy, lecz przede wszystkim nie naruszy praw innej firmy. Oczywiście skorzystanie z tej formy pomocy nie dotyczy jedynie rebrandingu, kancelarie i firmy reklamowe mogą pomóc już na etapie tworzenia pierwszego logo danego przedsiębiorcy.

Przedsiębiorca może co prawda dokonać samodzielnej przeróbki swojego logo, jednak w praktyce nie jest to dobrym pomysłem. W Polsce i na świecie istnieją obszerne rejestry znaków towarowych – ich samodzielnie przeglądanie może być zwyczajnie nieefektywne. Specjaliści wiedzą, jak szybko i poprawnie sprawdzić, czy proponowana zmiana w logo jest prawnie dopuszczalna i nie narusza cudzych praw autorskich.

Naruszenie znaku towarowego

Nieprawidłowo przeprowadzony rebranding może być naruszeniem prawa autorskiego, a to wiąże się już z konkretną odpowiedzialnością. Zgodnie z treścią art. 296 ust. 1 i 2 Prawa własności przemysłowej osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody:

  • na zasadach ogólnych albo

  • poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego.

Uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem, może zakazać innej osobie bezprawnego używania w obrocie gospodarczym znaku identycznego:

  • ze znakiem towarowym, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego w odniesieniu do identycznych towarów;

  • lub podobnego do znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego;

  • lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli używanie tego znaku bez uzasadnionej przyczyny przynosi nienależną korzyść lub jest szkodliwe dla odróżniającego charakteru lub renomy znaku wcześniejszego.

Podsumowanie

Przerobienie logo na potrzeby pokazania współpracy jest prawnie dozwolone, pod warunkiem że zmiana nie narusza praw autorskich innego przedsiębiorcy. Rebranding jest możliwy do przeprowadzenia w każdym przypadku, niezależnie od jego celu. Firma może skorzystać w tym zakresie z pomocy kancelarii patentowej lub agencji reklamowej. Najważniejsze, aby przerobione logo nie stanowiło żadnej formy plagiatu już istniejącego znaku towarowego, szczególnie takiego, który jest chroniony w Urzędzie Patentowym.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów