Prawo ochronne na znak towarowy nie ma charakteru absolutnego. Wielu przedsiębiorcom może się wydawać, że zarejestrowanie znaku towarowego sprawi, że ich znak będzie chroniony przez dziesięciolecia. Nie jest to prawdą. Prawo ochronne wygaśnie z upływem czasu, na jaki zostało zarejestrowane, a ponadto w niektórych szczególnych przypadkach możliwe jest również unieważnienie znaku towarowego.
Unieważnienie znaku towarowego w całości lub w części
Znakiem towarowym jest każde oznaczenie towarów przedsiębiorcy, o ile pozwala na ich jednoznaczną identyfikację i odróżnienie od wszystkich innych towarów wszystkich innych przedsiębiorców dostępnych na rynku. Znak towarowy powinien zostać zarejestrowany w Urzędzie Patentowym. Poprzez rejestrację przedsiębiorca uzyskuje prawo ochronne i skuteczniejszą możliwość zapobiegania szkodliwym działaniom nieuczciwej konkurencji. Po rejestracji przedsiębiorca może również posługiwać się znakiem ®. Rejestracja przynosi przedsiębiorcy wiele korzyści, w tym również wymiernych korzyści o charakterze majątkowym. Prawo ochronne na znak towarowy może być przedmiotem obrotu – przedsiębiorca może w zasadzie dowolnie rozporządzać swoim prawem, na przykład sprzedać je innemu podmiotowi, przekazać w darowiźnie czy przenieść na spadkobierców za pomocą testamentu. Zarejestrowanie znaku towarowego nie daje przedsiębiorcy bezwzględnego prawa – prawo do znaku może zostać unieważnione.
„1. Prawo ochronne na znak towarowy może być unieważnione na wniosek, w całości lub części, jeżeli nie zostały spełnione warunki wymagane do uzyskania tego prawa z przyczyn, o których mowa w art. 129(1), art. 136(1) oraz art. 136(3), i w przypadku istnienia wcześniejszego prawa, o którym mowa w art. 132(1) ust. 1–3.
2. W przypadku gdy podstawą wniosku jest wcześniejsze prawo, o którym mowa w art. 129(1) ust. 4 lub art. 132(1) ust. 1–3, na prawo to może powoływać się jedynie uprawniony z tego prawa oraz osoba uprawniona do wykonywania praw wynikających z tego prawa. Przepis art. 133 stosuje się odpowiednio”.
-
oznaczenie nie może stanowić znaku towarowego (np. jest określeniem używanym powszechnie i nie ma charakteru wyróżniającego, przykładowo „pyszne ciastka”);
-
nie zostały spełnione warunki wymagane dla rejestracji wspólnego znaku towarowego (np. istnieje ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd dotyczący charakteru znaku lub jego znaczenia);
-
nie zostały spełnione warunki wymagane dla znaku towarowego gwarancyjnego (np. zaproponowany regulamin używania znaku jest sprzeczny z porządkiem publicznym);
-
znak narusza prawa osób trzecich;
-
znak jest identyczny ze znakiem towarowym, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla identycznych towarów;
-
znak identyczny lub podobny do znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd.
W ostatnich trzech ze wskazanych powyżej sytuacji z wnioskiem o unieważnienie znaku towarowego może wystąpić wyłącznie osoba uprawniona z wcześniejszego prawa oraz osoba uprawniona do wykonywania praw z niego wynikających.
Pięć lat na ochronę znaku
Unieważnienie znaku towarowego występuje na wniosek. Ciężar udowodnienia, że znak towarowy został zarejestrowany nieprawidłowo i powinien zostać unieważniony, spoczywa na osobie wnoszącej wniosek, co oznacza, że to wnioskodawca musi przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń i przekonać Urząd Patentowy do wydania decyzji unieważniającej. Nie zwalnia to przedsiębiorcy, któremu przysługuje zakwestionowane prawo ochronne, z obowiązku podjęcia stosownej obrony. Adresat wniosku winien wskazywać, że wbrew twierdzeniom wnioskodawcy znak został zarejestrowany prawidłowo, a wniosek powinien zostać oddalony.
-
„z powodu kolizji z wcześniejszym znakiem bądź naruszenia praw osobistych lub majątkowych wnioskodawcy, jeżeli przez okres pięciu kolejnych lat używania zarejestrowanego znaku wnioskodawca, będąc świadomym jego używania, nie sprzeciwiał się temu;
-
na znak towarowy udzielono wprawdzie prawa ochronnego z naruszeniem obowiązujących przepisów, ale do dnia złożenia wniosku znak ten nabrał, w następstwie jego używania, charakteru odróżniającego w zwykłych warunkach obrotu;
-
z powodu kolizji ze znakiem towarowym powszechnie znanym, jeżeli przez okres pięciu kolejnych lat używania zarejestrowanego znaku towarowego, uprawniony do znaku towarowego powszechnie znanego, będąc świadomym jego używania, nie sprzeciwiał się temu;
-
jeżeli sprzeciw oparty na tych samych prawach wcześniejszych i na tych samych podstawach prawnych został prawomocnie oddalony”.
W pierwszym oraz w trzecim ze wskazanych przypadków znak może zostać unieważniony, jeżeli przedsiębiorca, któremu przysługuje późniejsze prawo, uzyskał je działając w tzw. złej wierze (co oznacza, że osoba ta dokonała naruszenia z rozmysłem).
Co ważne, Prawo ochronne na znak towarowy nie może być unieważnione na tej podstawie, że znak jest identyczny lub podobny do wcześniejszego znaku towarowego, jeżeli przed dniem złożenia wniosku zostało wszczęte postępowanie o unieważnienie prawa ochronnego na wcześniejszy znak towarowy.
Prawo ochronne na znak może po prostu wygasnąć
Prawo ochronne na znak towarowy traci swoją moc wraz z upływem okresu, na jaki prawo zostało udzielone oraz w przypadku zrzeczenia się przez uprawnionego z prawa do jego używania.
„Prawo ochronne na znak towarowy wygasa na skutek:
1) upływu okresu, na który zostało udzielone;
2) zrzeczenia się prawa przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, którym służą na nim prawa”.
