Akcyza za samochód stanowiący towar handlowy w KPiR

Prowadzę działalność gospodarczą polegającą na handlu samochodowym. Często zdarza się, że kupuję samochody zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią, w związku z czym opłacam akcyzę. Jak powinna zostać zaksięgowana akcyza za samochód stanowiący towar handlowy? Prowadzę KPiR.

Agnieszka, Tychy

Jak wynika z obowiązujących przepisów, akcyza z tytułu zakupu samochodów w Unii Europejskiej lub poza nią, które stanowią towar handlowy do dalszej odsprzedaży, będzie stanowiła element ceny zakupu.

W związku z powyższym akcyza za samochód stanowiący towar handlowy podlega wykazaniu w kol. 10 KPiR. W praktyce na tego typu okoliczność przedsiębiorcy sporządzają dowód wewnętrzny, który stanowi podstawę ewidencji kosztu.

Potwierdzają to poniższe interpretacje indywidualne mające nadal aktualny status w systemie informacji celno-skarbowej:

1. interpretacja indywidualna z 22 czerwca 2011 roku o sygn. ILPB1/415-416/11-3/AA,
2. interpretacja indywidualna z 11 maja 2011 roku o sygn. ILPB1/415-221/11-4/Agr.

W pierwszej interpretacji stwierdzono, że: „[…] Reasumując, mając na uwadze cytowane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, iż zakup samochodu oraz podatek akcyzowy (jako element ceny zakupu), należy ująć w kolumnie 10 »zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu« podatkowej księgi. Zapisu dotyczącego nabycia samochodu sprowadzonego z Unii Europejskiej należy dokonać w prowadzonej księdze przychodów i rozchodów w dniu wystawienia faktury, zaś podatek akcyzowy od nabytych pojazdów należy ująć w ww. księdze w dacie wystawienia dokumentu potwierdzającego dokonanie jego zapłaty.

Natomiast, jeżeli na dzień sporządzenia spisu z natury samochody znajdują się w posiadaniu Wnioskodawcy, podlegają one uwzględnieniu w tym spisie. Skoro podatek akcyzowy, jak przedstawiono powyżej, stanowi element ceny zakupu, to wartość ta musi być uwzględniona w wartości spisu z natury. […]”.

W drugiej interpretacji stwierdzono, że: „[…] Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza rozpocząć działalność gospodarczą, polegającą na kupnie-sprzedaży samochodów używanych. Samochody Zainteresowany chce kupować w kraju, w państwach należących do Unii Europejskiej, jak też w państwach nienależących do Unii. Samochody osobowe zakupione i przywiezione do Polski, przed ich pierwszą rejestracją – podlegają akcyzie.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż wydatki poniesione na opłacenie podatku akcyzowego od sprowadzonego do kraju samochodu osobowego, z państwa należącego do Unii Europejskiej, jaki i z państwa nienależącego do Unii Europejskiej, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej stanowią element ceny zakupu, którą należy zaewidencjonować w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. […]”.

Kto jest podatnikiem podatku akcyzowego?

Nawiązując do art. 13 ust. 1 Ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym (zwanej dalej ustawą o podatku akcyzowym), podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą.

Podatnikiem zobowiązanym do zapłaty podatku akcyzowego będzie podmiot nabywający lub posiadający wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.

Czym jest podatek akcyzowy?

Podatek akcyzowy to danina stanowiąca dochód budżetu państwa, która jest naliczana przy obrocie tzw. wyrobami akcyzowymi i samochodami osobowymi.

Zgodnie z art. 8 ustawy o podatku akcyzowym przedmiotem opodatkowania akcyzą jest m.in. 

• nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego;
• nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych innych niż określone w wykazie wyrobów akcyzowych, do których stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy (produkcja odbywa się w składzie podatkowym), objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, dokonywane do składu podatkowego w celu objęcia ich procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli wprowadzenie tych wyrobów do składu podatkowego nie nastąpiło;
• import wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem importu wyrobów akcyzowych wysłanych następnie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów oraz importu wyrobów akcyzowych wprowadzonych do składu podatkowego, w celu dopuszczenia ich do obrotu w rozumieniu przepisów prawa celnego i objęcia procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w miejscu importu znajdującym się w tym składzie podatkowym, a także przypadków, gdy dług celny wygasł.

Jednym z wyrobów akcyzowych są samochody osobowe. W przypadku samochodu osobowego opodatkowaniu akcyzą podlega m.in. nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium RP zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Zakup samochodu osobowego z kraju UE innego niż Polska i jego transport do Polski (WNT) albo import samochodu osobowego z kraju poza UE do Polski, który nie został wcześniej zarejestrowany w Polsce, podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Samochody osobowe na gruncie ww. ustawy to pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją CN 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Akcyza za samochód stanowiący towar handlowy a obowiązki u polskiego nabywcy

Podatnik, u którego nastąpił zakup pojazdu samochodowego, który nie został wcześniej zarejestrowany na terytorium RP, ma wiele obowiązków względem podatku akcyzowego.

W pierwszej kolejności podatnik powinien dokonać rejestracji do systemu PUESC, w którym będzie składał elektronicznie druki deklaracji akcyzowych co do pojazdów niezarejestrowanych w Polsce.

Obowiązki polskiego podatnika na gruncie podatku akcyzowego po dokonaniu wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu osobowego na terytorium RP przedstawiono w poniższej tabeli.

Obowiązki polskiego podatnika na gruncie podatku akcyzowego po dokonaniu importu samochodu osobowego na terytorium RP przedstawiono w poniższej tabeli.

Stawki podatku akcyzowego na samochody osobowe

Na koniec warto wspomnieć o art. 105 ustawy o podatku akcyzowym, w którym ustawodawca mówi o stawkach akcyzy na samochody osobowe. Podatek akcyzowy na samochody osobowe wynosi:

• 18,6% podstawy opodatkowania – dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2000 cm3;
• 9,3% podstawy opodatkowania – dla samochodów osobowych:

1. o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, w którym energia elektryczna nie jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania, o pojemności silnika spalinowego wyższej niż 2000 cm3, ale nie wyższej niż 3500 cm3,
2. stanowiących pojazd hybrydowy o pojemności silnika spalinowego wyższej niż 2000 cm3, ale nie wyższej niż 3500 cm3;

• 1,55% podstawy opodatkowania – dla samochodów osobowych o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, w którym energia elektryczna nie jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania, o pojemności silnika spalinowego równej 2000 cm3 lub niższej;
• 3,1% podstawy opodatkowania – dla pozostałych samochodów osobowych.

Przedsiębiorca, który kupuje (sprowadza) samochody (towary handlowe) z obszaru Unii Europejskiej, jak i z krajów trzecich, czyli spoza UE, i dokonuje pierwszej rejestracji (dopuszczenia) takiego samochodu do obrotu na terytorium UE, ma obowiązek uiścić podatek akcyzowy.

Zapłacony podatek akcyzowy będzie stanowił element ceny zakupionego towaru. Podatnik zaksięguje uregulowany podatek akcyzowy w kolumnie 10 KPiR („Zakup towarów handlowych i materiałów”).