Estoński CIT a dywidenda - co należy wiedzieć?

Stosowanie jako formy opodatkowania ryczałtu od dochodów spółek sprawia, że podatnicy co do zasady nie muszą uiszczać podatku dochodowego, dopóki wypracowany przez jednostkę zysk nie zostanie wypłacony np. w postaci dywidendy lub przeznaczony na pokrycie strat sprzed okresu stosowania ryczałtu. Powstanie obowiązku podatkowego dopiero w momencie wypłaty dywidendy oznacza, że podatnik samodzielnie podejmuje decyzję odnośnie tego, kiedy i w jakiej wysokości ureguluje podatek. Brak obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy co miesiąc lub kwartał oznacza dla spółki większą swobodę w dysponowaniu środkami pieniężnymi, poprawia się płynność finansowa, a co za tym idzie korzystanie z CIT estońskiego zwiększa także elastyczność w podejmowaniu decyzji biznesowych. Estoński CIT a dywidenda - z artykułu dowiesz się na czym polega opodatkowanie dywidendy w przypadku spółek na estońskim CIT!

Opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek

CIT estoński mogą stosować podatnicy spełniający warunki określone w art. 28j ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, natomiast zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w formie ryczałtu od dochodów spółek zostały zawarte w art. 28c–28t tej ustawy.

Na mocy art. 28m ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający:

1. wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej został on uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony:
1. do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub
2. na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat);
2. wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków);
3. wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą);
4. nadwyżce wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) – w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;
5. sumie zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej nie były one zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (dochód z tytułu zysku netto) – w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem;
6. wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych).

Dla podatników CIT estońskiego przewidziano następujące stawki podatku:

• 10% podstawy opodatkowania w przypadku spółek rozpoczynających działalność lub posiadających status tzw. małego podatnika;
• 20% podstawy opodatkowania w przypadku pozostałych spółek.

Podstawę opodatkowania ryczałtem stosownie do art. 28n ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi:

1. suma dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat ustalona w roku podatkowym, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto;
2. suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku;
3. dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku osiągnięty w miesiącu, w którym nastąpiło łączenie, podział, przekształcenie podmiotów lub wniesienie wkładu niepieniężnego;
4. dochód z tytułu zysku netto osiągnięty w roku podatkowym, w którym zakończył opodatkowanie ryczałtem;
5. dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych osiągnięty w roku podatkowym.

Zysk przeznaczony do wypłaty lub na pokrycie strat na gruncie CIT estońskiego

Zgodnie z przytoczonym powyżej art. 28m ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych opodatkowaniu ryczałtem podlega w szczególności dochód z tytułu zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem, w części przeznaczonej do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym opodatkowanie ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat). Podstawę opodatkowania ryczałtem zgodnie z przytoczonym powyżej art. 28n ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi natomiast w szczególności suma dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat ustalona w roku podatkowym, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto.

Zwróćmy uwagę, że opodatkowaniu CIT estońskim podlega wyłącznie zysk wypracowany w okresie, w którym spółka stosuje opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, w części przeznaczonej do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom lub na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym opodatkowanie ryczałtem. Jeżeli zatem spółka posiada niepodzielony zysk z okresów poprzedzających stosowanie CIT estońskiego, to jeżeli w czasie, w którym stosowany jest już ryczałt od dochodów spółek, jednostka dokona wypłaty dywidendy, należy wówczas określić dla celów ustalenia dochodu do opodatkowania, z którego okresu zysk został wypłacony w formie dywidendy w danym momencie. W związku z tym na mocy art. 7aa ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik, który wybrał opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, jest obowiązany na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania nim wyodrębnić w kapitale własnym spółki na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek:

1. kwotę zysków niepodzielonych i kwotę zysków podzielonych odniesionych na kapitały, wypracowanych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek oraz
2. kwotę niepokrytych strat poniesionych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

Trzeba mieć na uwadze, że przepis art. 28m ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych znajduje odpowiednie zastosowanie również w przypadku dochodu z tytułu wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy (podzielonego zysku). Świadczy o tym art. 28m ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wypłacone zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy uważa się zatem za dochód z tytułu podzielonego zysku.

Estoński CIT a dywidenda - czy opodatkowujemy ją podatkiem PIT?

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się co do zasady 19% zryczałtowany podatek dochodowy z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Otrzymane przez wspólnika dywidendy pochodzące z podziału zysku spółki w okresie, gdy spółka opodatkowana była ryczałtem od dochodów spółek, podlegają opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, analogicznie jak dywidendy i inne przychody z udziału w zyskach otrzymywane z innych spółek.

W przypadku wypłaty dywidendy pochodzącej z podziału zysku spółki w okresie, gdy była ona opodatkowana ryczałtem od dochodów spółek, przysługuje jednak pewna preferencja, a mianowcie podatek dochodowy od osób fizycznych obliczony od tych przychodów podlega pomniejszeniu o odpowiedni wskaźnik procentowy należnego od spółki ryczałtu od dochodów spółek. Na mocy bowiem art. 30a ust. 19 pkt 1 tej ustawy zryczałtowany podatek, obliczony zgodnie z ust. 1 pkt 4, od przychodów uzyskiwanych przez wspólnika z wypłat podzielonych zysków spółki osiągniętych przez nią w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, zgodnie z przepisami rozdziału 6b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli pochodzą z podziału zysków z tego okresu wyodrębnionych w kapitale własnym spółki, pomniejsza się o kwotę stanowiącą:

1. 90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku wypłaconych z zysków spółki opodatkowanych zgodnie z art. 28o ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albo
2. 70% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku wypłaconych z zysków spółki opodatkowanych zgodnie z art. 28o ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Preferencja wynikająca z tego przepisu, a więc odpowiednie pomniejszenie podatku z tytułu wypłaty dywidendy ze spółki opodatkowanej CIT estońskim, może być stosowana wyłącznie w przypadku osiągnięcia przez spółkę objętą ryczałtem tzw. dochodu z podzielonego zysku. Udział wspólnika ustalany jest natomiast według stanu posiadania przez niego udziału w zysku spółki z dnia, w którym wspólnik staje się uprawnionym do otrzymania wypłaty podzielonego zysku spółki.

Dywidenda od spółki stosującej CIT estoński – podstawa opodatkowania PIT

W spółkach stosujących jako formę opodatkowania ryczałt od dochodów spółek podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) od dywidendy wypłacanej wspólnikowi trzeba liczyć od tej samej podstawy, od której liczono CIT estoński z tego tytułu. Podstawy opodatkowania dywidendy nie należy zatem pomniejszać o CIT estoński zapłacony przez spółkę od dochodu z tytułu podzielonego zysku.

Takie stanowisko potwierdzone zostało m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 14 lutego 2023 roku, sygn. I SA/Gl 1178/22.

Fragment uzasadnienia wyroku:

Ewidencja w księgach rachunkowych

Przeznaczenie zysku na wypłatę dywidendy dla wspólnika na podstawie podjętej uchwały o przeznaczeniu zysku ewidencjonuje się w następujący sposób:

• Wn konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”
• Ma 260 „Rozrachunki ze wspólnikami – wypłaty na poczet zysku” – w analityce imienne konto wspólnika

Ryczałt od dochodów spółek od zysku przeznaczonego na wypłatę dywidendy można ująć w księgach zapisem:

• Wn konto 870 „Podatek dochodowy od osób prawnych”
• Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne”

Spółki stosujące jako formę opodatkowania ryczałt od dochodów spółek dla ułatwienia mogą utworzyć konta analityczne z wyodrębnionym estońskim CIT.

Potrącenie podatku PIT w związku z wypłatą dywidendy ewidencjonowane jest następująco:

• Wn 260 „Rozrachunki ze wspólnikami – wypłaty na poczet zysku” – w analityce imienne konto wspólnika
• Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne”.

Dla ułatwienia jednostki rozliczające się estońskim CIT mogą utworzyć konta analityczne z wyodrębnionym podatkiem dochodowym od osób fizycznych od dywidendy.