Nie wszystkie środki trwałe, które przedsiębiorcy posiadają w ewidencji, zostały przez nich kupione. Część z nich jest wytwarzana samodzielnie. W jaki sposób ewidencjonować środki trwałe w budowie? Kiedy można odliczyć VAT od wydatków związanych wytworzeniem składników majątku we własnym zakresie?Ewidencja księgowa środka trwałego w budowie, przedstawiamy zbiór najważniejszych informacji o środkach trwałych w budowie.
Ewidencja księgowa środka trwałego w budowie
Przedsiębiorca będący w trakcie wytworzenia danego środka trwałego (środka trwałego w budowie) powinien wstrzymać się z wprowadzeniem składnika majątku do ewidencji środków trwałych aż do dnia, w którym będzie on zdatny do użytkowania w firmie.
W momencie przyjęcia składnika majątku do użytku na potrzeby działalności wprowadzamy go do ewidencji środków trwałych. Wartość początkowa stanowi podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych, które będą rozliczane w kosztach uzyskania przychodów. Odpisy amortyzacyjne księgujemy w kolumnie 13 – „Pozostałe wydatki” KPiR.
W jaki sposób ustalić wartość początkową środka trwałego w budowie?
Za wartość początkową środka trwałego w razie wytworzenia we własnym zakresie uznaje się koszt wytworzenia. Wartość początkową środka trwałego w budowie stanowi zatem suma wartości wszystkich wydatków poniesionych na budowę tego środka trwałego.
W jakim terminie należy odliczyć VAT od wydatków związanych ze środkiem trwałym w budowie?
Czynni podatnicy VAT zazwyczaj mają prawo do odliczania podatku od towarów i usług wyszczególnionych na fakturach kosztowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami odliczenia od danego zakupu można dokonać w miesiącu otrzymania faktury kosztowej albo w trzech kolejnych okresach rozliczeniowych – miesiącach lub w dwóch kolejnych okresach - kwartałach w zależności od częstotliwości rozliczenia VAT stosowanej przez podatnika. W praktyce oznacza to, że niezależnie od tego, jak długo trwa budowa danego środka trwałego, nie należy czekać na odliczenie podatku VAT od zakupów z nim związanych do momentu przyjęcia składnika majątku do użytkowania w działalności. Podatek od towarów i usług odliczamy na bieżąco, pamiętając, że ostateczny termin to drugi miesiąc bądź kwartał następujący po miesiącu, w którym otrzymaliśmy fakturę dokumentującą poniesiony wydatek.
Odliczenie VAT i ewidencja księgowa środka trwałego w budowie na przykładzie
Omówmy zatem rozliczenie wydatków związanych z budową środka trwałego na przykładzie.
Przykład 1.
Pan Mateusz jest weterynarzem w trakcie budowy własnej kliniki weterynaryjnej, którą planuje w przyszłości (po zakończeniu budowy) wprowadzić do ewidencji środków trwałych i amortyzować. Pan Mateusz jest czynnym podatnikiem VAT i rozlicza się miesięcznie. Kiedy może odliczać VAT od faktur kosztowych związanych z budową kliniki weterynaryjnej i w jaki sposób powinien je księgować?
Jako czynny podatnik VAT pan Mateusz ma prawo do odliczenia tego podatku od wszystkich zakupów związanych z budową kliniki weterynaryjnej, która w przyszłości ma zostać wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Odliczenia tego podatku należy dokonywać w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymano fakturę. W razie gdy dany zakup nie zostanie wykazany w miesiącu dostarczenia dokumentu, pan Mateusz może odliczyć podatek również w trzech kolejnych miesiącach kalendarzowych następujących po nim.
Środki trwałe rozliczane są w kosztach poprzez dokonywane odpisy amortyzacyjne, których podstawą jest wartość początkowa przyjęta w ewidencji środków trwałych. Amortyzację nieruchomości można rozpocząć dopiero w miesiącu następującym po miesiącu przyjęcia danego składnika majątku do użytkowania w działalności. Oznacza to, że pan Mateusz, ponosząc wydatki związane z budową danego składnika majątku, nie ujmuje ich na bieżąco w KPiR. Dopiero gdy klinika weterynaryjna będzie gotowa do użytkowania w działalności gospodarczej, może wprowadzić ją do ewidencji środków trwałych i poprzez odpisy amortyzacyjne stopniowo ujmować w kosztach podatkowych sumę wydatków poniesionych na budowę składnika majątku.
W jaki sposób ewidencjonować środki trwałe w budowie, prowadząc pełną księgowość?
Konto 08 „Środki trwałe w budowie” służy do ewidencjonowania wszystkich wydatków związanych z budową lub montażem składników majątku, które docelowo będą ujęte w ewidencji środków trwałych. Na koncie „Środki trwałe w budowie” księgujemy także koszty ulepszenia już istniejącego własnego lub obcego środka trwałego.
Każdy obiekt powinien posiadać własną analitykę. Dzięki temu w łatwy sposób możemy ustalić koszt wytworzenia lub cenę nabycia danego składnika majątku przyjmując go do użytkowania.
Ewidencja księgowa środka trwałego w budowie – podsumowanie
Przedsiębiorca decydujący się na inwestycję w budynek lub inny składnik majątku mający w przyszłości stanowić środek trwały w działalności powinien liczyć się z tym, że wszelkie wydatki związane z jego budową będzie można rozliczyć dopiero po przyjęciu go do użytkowania w działalności w ramach odpisów amortyzacyjnych. Koszty uzyskania przychodów są wówczas przesunięte w czasie i wykazywane stopniowo w KPiR. Podatek VAT od takich wydatków odliczamy natomiast na bieżąco, oczywiście pod warunkiem, że takie odliczenie nam przysługuje. Dzięki temu zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług jest niższe już w trakcie budowy środka trwałego.
