Przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej zdarzają się sytuacje, w których przedsiębiorca zmienia decyzję co do wykorzystania zakupionych towarów handlowych. Jednym z takich przypadków jest przekazanie towaru handlowego na środek trwały. Zdarzenie takie nie jest księgowo obojętne i wywołuje pewne skutki podatkowe na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego też powinno zostać odpowiednio ujęte w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.
Przekazanie towaru handlowego na środek trwały
Przypomnijmy, że towary handlowe to wyroby przeznaczone do dalszej odsprzedaży w stanie nieprzerobionym. Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów (KPiR) ewidencjonują ich wartość w cenie zakupu w kolumnie 10 “Zakup towarów handlowych i materiałów" wg cen zakupu. Wpisu do KPiR dokonuje się niezwłocznie po otrzymaniu towaru, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży. Od chwili zewidencjonowania towaru wydatek ten stanowi w firmie koszt uzyskania przychodu.
Natomiast, aby dany składnik majątku mógł zostać uznany za środek trwały i podlegać amortyzacji musi on jednocześnie spełniać poniższe warunki:
-
stanowić własność lub współwłasność podatnika,
-
być nabytym lub wytworzonym we własnym zakresie,
-
być kompletnym i zdatnym do użytku w dniu przyjęcia do używania,
-
mieć przewidywany okres używania dłuższy niż rok,
-
być wykorzystywany na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Jeśli więc składnik majątku, który został wcześniej zakwalifikowany jako towar handlowy, podatnik zamierza użytkować na potrzeby prowadzonej działalności, może go wprowadzić do ewidencji środków trwałych - jeżeli oczywiście spełnia on powyższe warunki.
Podatnik, podejmując decyzję o przekwalifikowaniu towaru handlowego na środek trwały, musi w miesiącu przekwalifikowania dokonać zapisu korygującego w KPiR (ze znakiem “-”) w kolumnie 10. W ten sposób koszty uzyskania przychodów zostaną pomniejszone o cenę zakupu towaru, czyli taką samą kwotę, jaka została zaewidencjonowana wcześniej w tej kolumnie.
Przekazanie towaru handlowego na środek trwały i prawidłowe udokumentowanie
Podstawą dokonania zapisów w KPiR, dotyczących przekazania towaru handlowego na środek trwały, jest protokół przekazania towaru na cele firmowe. Dokument ten powinien zawierać przynajmniej:
-
numer dokumentu,
-
wystawcę lub obie strony transakcji,
-
datę wystawienia dowodu i datę dokonania transakcji,
-
przedmiot transakcji, jego wartość i ilość.
Następnie przekwalifikowany towar handlowy powinien zostać ujęty w ewidencji środków trwałych na podstawie dokumentu OT najpóźniej w miesiącu przekazania go do użytkowania. W dokumencie tym powinny znaleźć się m.in.informacje takie jak:
-
data przekazania środka trwałego do używania,
-
jego wartość początkowa,
-
rodzaj środka trwałego,
-
metoda amortyzacja
-
roczna stawka amortyzacyjna.
Za wartość początkową środka trwałego nabytego odpłatnie należy przyjąć cenę nabycia towaru handlowego. Od tak ustalonej wartości początkowej można dokonać odpisów amortyzacyjnych według zasad ogólnych. Przedsiębiorca wprowadzając majątek trwały do ewidencji sam ustala metodę amortyzacji - liniową, degresywną lub jednorazową. Co do zasady odpisów amortyzacyjnych można dokonać począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wprowadzono środek trwały do ewidencji środków trwałych, co wynika z art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT. Wartość odpisów amortyzacyjnych ewidencjonowana jest w KPiR w kolumnie 13 “Pozostałe wydatki”.
Warto również dodać, że jeżeli przedsiębiorca jest tzw. małym podatnikiem (jego przychody ze sprzedaży brutto nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości w złotych 2 000 000 EUR) może jednorazowo zamortyzować większość przekazanych do używania środków trwałych.
Przepisy pozwalają stosować jednorazową amortyzację do środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych.
