Przepisy stanowiące o wystawieniu faktury do paragonu z NIP-em nabywcy obowiązują już od ponad roku. Nadal jednak pojawia się sporo wątpliwości, jeżeli chodzi o praktyczne funkcjonowanie przepisów. W poniższym artykule przeanalizujemy sytuację, w której nastąpiło wystawienie paragonu bez NIP nabywcy. Czy mimo tego możliwe jest wystawienie faktury do takiego paragonu?
Wystawienie faktury na żądanie nabywcy
Sprzedaż może być dokumentowana fakturą lub paragonem wydrukowanym z kasy rejestrującej. W poprzednim stanie prawnym na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik był obowiązany wystawić fakturę dokumentującą, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
W rezultacie w aktualnym stanie prawnym możliwe jest wystawienie faktury do paragonu tylko w przypadku, gdy na paragonie znajduje się NIP nabywcy. To oczywiście oznacza, że już w momencie dokonywania zakupów nabywca musi podać NIP.
Art. 106b ust. 5 ustawy VAT posługuje się wyrażeniem „wyłącznie jeżeli”, co prowadzi do jednoznacznego wniosku, że w przypadku gdy na paragonie nie ma NIP-u nabywcy, to niemożliwe jest wystawienie faktury do takiej sprzedaży.
W konsekwencji ustawodawca wprowadził zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy fiskalnej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP-em wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer. Powołane przepisy art. 106b ust. 5 ustawy dotyczą szczególnego przypadku, gdy podatnik otrzymuje paragon fiskalny, a następnie żąda wystawienia do niego faktury. W takim przypadku wystawienie faktury jest możliwe tylko pod warunkiem, że na paragonie fiskalnym będzie NIP nabywcy.
Na marginesie dodajmy, że zgodnie z art. 106b ust. 6 ustawy VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 5, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Wystawienie paragonu bez NIP a jego korekta
Warto zauważyć, że obowiązujące regulacje dopuszczają możliwość skorygowania treści paragonu. Odbywa się to pod pewnymi warunkami przewidzianymi w przepisach. W tym miejscu pojawia się pytanie, czy możliwa jest korekta paragonu, tak aby umieścić na nim NIP nabywcy, a następnie do tak skorygowanego paragonu wystawić fakturę VAT.
Zagadnienie korekty treści paragonów reguluje rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących.
W myśl § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia podatnik dokonuje niezwłocznej korekty pomyłki poprzez ujęcie w odrębnej ewidencji:
-
błędnie zewidencjonowanej sprzedaży (wartość sprzedaży brutto i wartość podatku należnego);
-
krótkiego opisu przyczyny i okoliczności popełnienia pomyłki oraz dołączenie oryginału paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż, przy której nastąpiła oczywista pomyłka.
Podatnik zobowiązany jest do ponownego zewidencjonowania sprzedaży w prawidłowej wysokości.
Choć przepisy dopuszczają możliwość poprawienia treści paragonu, to jednak trudno podatnikom będzie obronić tezę, że niewpisanie NIP-u nabywcy mieści się w pojęciu „oczywistej pomyłki”.
Organy podatkowe stoją bowiem na stanowisku, że nabywca już w momencie dokonywania zakupu powinien określić, czy występuje jako konsument, czy jako przedsiębiorca. W interpretacji Dyrektora KIS z 20 grudnia 2019 roku, nr 0111-KDIB3-2.4012.590.2019.3.SR, podano, że podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, czy też występuje w charakterze konsumenta.
Jeżeli zatem już w momencie dokonywania zakupu dany podmiot występuje w charakterze konsumenta i nabywa określony towar jako konsument, wówczas nie ma możliwości późniejszej zmiany tego charakteru zakupu. Towar lub usługa nabyta na potrzeby osobiste nie może z czasem przekształcić się w zakup służący działalności gospodarczej z punktu widzenia VAT. Nabywca w momencie realizowania zakupów dokonuje ich kwalifikacji jako związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. W tym bowiem momencie określa, czy dokonuje zakupów, działając w charakterze podatnika.
Błędny NIP na paragonie
Drugim ciekawym przypadkiem jest sytuacja, w której choć sprzedawca umieszcza NIP na paragonie, to jednak myli się i wpisuje go błędnie.
Jeżeli jest to prosty błąd polegający przykładowo na przekręceniu dwóch kolejnych cyfr NIP-u, to wydaje się, że możliwe jest skorygowanie paragonu z powodu wspominanej już oczywistej pomyłki.
Z dotychczasowej praktyki wynika również, że dopuszczalne jest także wystawienie noty korygującej, o której stanowi art. 106k ustawy VAT. Oczywiście taka nota korygująca jest wystawiana do faktury wystawionej do paragonu.
W myśl art. 106k ust. 1 ustawy VAT nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8–15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą.
W świetle powyższego można wskazać, że w opisanym przypadku możliwe są dwa rozwiązania:
-
skorygować treść paragonu;
-
wystawić notę korygującą do faktury wystawionej na podstawie paragonu z błędnym NIP-em.
W tym miejscu warto też podkreślić, że błędny NIP nie może być utożsamiany z sytuacją braku tego numeru na paragonie czy też z sytuacją zmiany danych nabywcy.
