Hodowla zwierząt niekoniecznie musi odbywać się w ramach gospodarstwa rolnego. Typowym przykładem może być hodowla zwierząt egzotycznych. W momencie, kiedy dochodzi do sprzedaży okazów, pojawia się kwestia ustalenia przychodu w ramach podatku PIT oraz sposobu opodatkowania.
Hodowla zwierząt i uzyskiwane z tego tytułu przychody na gruncie podatku PIT
Na gruncie podatku PIT istotnego znaczenia nabiera rozróżnienie pomiędzy przychodami z działalności rolniczej a przychodami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem PIT.
Jak bowiem wynika z treści art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu tym podatkiem nie podlega działalność rolnicza z wyjątkiem działów specjalnych produkcji rolnej.
Jak wskazuje art. 2 ust. 2 ustawy o PIT, działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw lub hodowli, lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w których trakcie następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
- miesiąc – w przypadku roślin,
- 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
- 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
- 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt
– licząc od dnia nabycia.
Warto zwrócić uwagę, że powyższa definicja działalności rolniczej w ogóle nie odnosi się do gospodarstwa rolnego ani do pojęcia rolnika.
W myśl art. 2 ust. 3 ustawy o PIT działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.
Jak natomiast podaje art. 2 ust. 3a ustawy o PIT, nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym „załącznikiem nr 2”.
Zatem uprawa określonych roślin, hodowla lub chów zwierząt stanowi dział specjalny produkcji rolnej, o ile ich rozmiary przekraczają wielkości określone w ww. załączniku.
Informacje zawarte w wyżej wymienionym załączniku mają znaczenie w zakresie oceny, czy danego rodzaju działalność ma charakter działów specjalnych produkcji rolnej. Jeżeli dany rodzaj uprawy lub chów, lub hodowla określonego gatunku zwierząt nie jest wymieniona w treści załącznika, to należy uznać, że ta uprawa, hodowla czy chów jest działalnością rolniczą, niebędącą działem specjalnym produkcji rolnej.
W konsekwencji do przychodów z tej działalności nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle powyższego hodowla zwierząt egzotycznych:
- może odbywać się w ramach działalności rolniczej, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT,
- może odbywać się poza gospodarstwem rolnym – wtedy mamy do czynienia z działami specjalnymi produkcji rolnej, o ile hodowla obejmuje zwierzęta wymienione w załączniku nr 2 do ustawy.
Przypomnijmy, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub posiadanych przez osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną, w tym spółkę, nieposiadającą osobowości prawnej.
Hodowla zwierząt egzotycznych poza gospodarstwem rolnym bez PIT
Jeżeli osoba fizyczna prowadzi hodowlę zwierząt, które nie zostały wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, to pomimo że odbywa się to poza gospodarstwem rolnym, i tak będziemy mieli do czynienia z działalnością rolniczą niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem PIT.
Tak np. stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji z 3 grudnia 2018 roku (nr 0114-KDIP3-1.4011.503.2018.1.MJ). Organ podatkowy wskazał, że do działów specjalnych produkcji rolnej nie zalicza się hodowli boa dusiciela, ponieważ w tabeli, o której mowa powyżej, w specyfice rodzajowej tego typu hodowla nie została wymieniona.
Na podstawie przeanalizowanych powyżej regulacji prawnych stwierdzić należy, że hodowla boa dusiciela jest działalnością rolniczą. Działalność podatnika polega na sprzedaży zwierząt pochodzących z własnej hodowli. Z uwagi na taką kwalifikację dochody uzyskiwane z tej hodowli nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W takim przypadku podatnik nie jest zobowiązany do odprowadzania podatku dochodowego od uzyskanego przychodu. Nie ma również obowiązku składania żadnej deklaracji podatkowej z tego tytułu.
Inaczej natomiast będzie w sytuacji, gdy okres hodowli zakupionych zwierząt wynosi mniej niż 2 miesiące. Taka działalność nie będzie już spełniać kryteriów określonych w art. 2 ust. 2 ustawy o PIT. To powoduje, że nie będziemy mieli do czynienia z działalnością rolniczą, co spowoduje konieczność odprowadzenia podatku PIT jako przychód z działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Osoba fizyczna prowadzi w swoim mieszkaniu hodowlę węży. Okres hodowli węża wynosi 6 miesięcy. Taka działalność jest działalnością rolniczą, która nie podlega opodatkowaniu PIT.
Przykład 2.
Osoba fizyczna kupuje węże, które następnie po miesiącu są odsprzedawane. To powoduje, że nie jest spełniony warunek określony w art. 2 ust. 2 ustawy o PIT. Taka działalność jest pozarolniczą działalnością gospodarczą.
Inaczej natomiast będzie przedstawiać się sytuacja, gdy dojdzie do hodowli zwierząt poza gospodarstwem rolnym, gdzie zwierzę jest wymienione w załączniku nr 2 do ustawy. Będzie tak np. w przypadku hodowli rasowych psów i kotów.
Tego rodzaju zwierzęta zostały wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, zatem podatnik prowadzący tego typu działalność będzie osiągać przychody z działów specjalnych produkcji rolnej, które podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych (istnieje również możliwość wyboru podatku liniowego) lub w ramach norm szacunkowych. W tych okolicznościach konieczne będzie odprowadzenie podatku PIT.
Podsumowując, należy wskazać, że dla zakwalifikowania danej aktywności jako działalności rolniczej nie w każdym przypadku konieczne jest posiadanie gospodarstwa rolnego. Hodowla określonych gatunków zwierząt poza gospodarstwem rolnym również może być traktowana jako niepodlegająca opodatkowaniu PIT działalność rolnicza.
