Przedmiotem sprzedaży mogą być nie tylko rzeczy materialne, ale również i żywy inwentarz, czyli zwierzęta. W związku z tym warto zastanowić się, czy w przypadku dokonania odpłatnego zbycia zwierzęcia na rzez osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej konieczne jest stosowanie kasy fiskalnej, czy też możliwe jest zastosowanie zwolnienia od podatku. W artykule przedstawiamy jak opodatkować oraz udokumentować sprzedaż zwierząt przez rolnika ryczałtowego!
Sprzedaż zwierząt jako sprzedaż środka trwałego
Analiza treści rozporządzenia Ministerstwa Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kas rejestrujących wskazuje, że zwalnia się od tego obowiązku czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.
W poz. 47 załącznika wymieniono dostawę towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą.
W konsekwencji pojawia się pytanie, czy zwierzę wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej może stanowić środek trwały podlegający amortyzacji.
Przede wszystkim przypomnijmy, że zgodnie z art. 22a ustawy PIT środkami trwałymi są stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty
-o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Powyższy przepis definiuje pojęcie „środka trwałego” jako nabytego lub wytworzonego składnika majątkowego, kompletnego i zdatnego do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok. Przy czym wskazuje, iż środkami tymi mogą być: budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu, a także inne przedmioty.
Jak możemy przeczytać w treści interpretacji Dyrektora IS w Bydgoszczy z 15 lutego 2010 roku, nr ITPB3/423-781/09/AW, przepisy ustawy o podatku dochodowym nie obejmują natomiast pojęciem „środków trwałych” inwentarza żywego. Również wymieniony w załączniku 1 do ww. ustawy wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych nie obejmuje grupy 9. KŚT dotyczącej zwierząt.
Z tych względów wydatek na zakup koni nie stanowi wydatku na zakup środków trwałych i nie stosuje się do niego zasad dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych. Wydatek ten może stanowić w całości koszt uzyskania przychodu na zasadach ogólnych.
Powyższe oznacza, że zwierzę nie jest środkiem trwałym w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. W konsekwencji nie podlega amortyzacji (wydatek na zakup ujmuje się bezpośrednio w kosztach) i w tym przypadku nie ma zastosowania zwolnienie od obowiązku stosowania kasy fiskalnej określone w poz. 47 załącznika do rozporządzenia.
W tym miejscu warto dodać, że zupełnie inaczej odbywa się klasyfikacja zwierząt na gruncie prawa bilansowego. Zgodnie z treścią art. 3 pkt 15 ustawy o rachunkowości, mówiąc o środkach trwałych, rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:
- nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego;
- maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy;
- ulepszenia w obcych środkach trwałych;
- inwentarz żywy.
Przykład 1.
Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą w postaci nauki jazdy konnej. W swojej stadninie posiada pięć koni, które wykorzystuje na potrzeby prowadzonej działalności. Jeden z koni został sprzedany osobie fizycznej. Na gruncie prawa podatkowego koń nie stanowi środka trwałego, zatem nie jest możliwe skorzystanie ze zwolnienia od obowiązku posiadania kasy fiskalnej określonego w poz. 47 załącznika do rozporządzenia, nawet jeżeli podatnik wystawi fakturę.
Sprzedaż zwierząt przez rolnika ryczałtowego
Jeżeli sprzedaż zwierząt, wówczas zastosowanie znajdzie zwolnienie z obowiązku stosowania kasy fiskalnej określone w poz. 46 rozporządzenia. Wymieniono tam dostawę produktów rolnych i świadczenie usług rolniczych przez rolników ryczałtowych korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT.
Przez „produkty rolne” rozumie się towary pochodzące z własnej działalności rolniczej rolnika ryczałtowego.
W ramach działalności rolniczej możemy wymienić chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej.
W takim przypadku zwolnienie przysługuje w całości niezależnie od tego ile wyniosła sprzedaż zwierząt. Trzeba przy tym podkreślić, że ze zwolnienia korzysta wyłącznie sprzedaż zwierząt pochodzących z własnej hodowli, a nie zwierząt nabytych w celach dalszej odsprzedaży.
Sprzedaż zwierząt przez rolnika mającego status czynnego podatnika podatku VAT
Inaczej sytuacja przedstawia się, gdy rolnik nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT i posiada status czynnego podatnika podatku VAT.
W takim przypadku możliwe jest jedynie skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego określonego w § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, gdzie podano, że zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
Przykład 2.
Rolnik będący czynnym podatnikiem VAT sprzedaje konie pochodzące z własnej hodowli. Podczas roku sprzedał dwa konie za łączną kwotę 50 000 zł. To powoduje utratę prawa do zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Gdyby podatnik posiadał status rolnika ryczałtowego, wówczas sprzedaż zwierząt byłaby w całości zwolniona od konieczności wystawiania paragonu, natomiast w tym przypadku sprzedaż zwierząt należy zaewidencjonować na kasie fiskalnej.
Jak widać z przywołanych przepisów, sprzedaż zwierząt może korzystać ze zwolnienia od obowiązku ewidencjonowania tego zdarzenia na kasie fiskalnej. W zależności od okoliczności możemy mieć do czynienia albo ze zwolnieniem podmiotowym, albo przedmiotowym.
