Wspólnicy spółek prawa handlowego mają możliwość zawieszenia spółki, pod warunkiem że nie zatrudnia ona pracowników (dotyczy osób zatrudnionych na umowę o pracę). Przedsiębiorca może zawiesić działalność bez podania przyczyny pod warunkiem, że umowa danej spółki nie określa szczegółowo warunków możliwości jej zawieszenia. Okres zawieszenia spółki może trwać od 30 dni do 24 miesięcy. Jedynym wyjątkiem jest miesiąc luty, w którym można zawiesić działalność na 28 czy 29 dni. Okres zawieszenia podaje się w dniach, miesiącach lub miesiącach i dniach. W związku z tak określonym okresem w zgłoszeniu nie należy używać słów takich jak tydzień, miesiąc czy rok gdyż będzie to uznawane za błąd. Zawieszenie spółki prawa handlowego może nastąpić również na wniosek przedsiębiorcy, jeśli nie zatrudnia pracowników, a w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem na okres 6 miesięcy do 3 lat.
Zawieszenie spółki prawa handlowego
Jeżeli przedsiębiorca działa w formie spółki handlowej zgłoszenia o zawieszeniu działalności dokonuje w Krajowym Rejestrze Sądowym. Informację o zawieszeniu podaje się do rejestru przedsiębiorców na formularzu KRS-Z62, który należy złożyć w odpowiednim dla danej spółki sądzie gospodarczym. Od 1 lipca 2017r. obowiązują nowe wzory formularzy, o czym należy pamiętać. Do wniosku należy również załączyć uchwałę wspólników spółki osobowej lub zarządu spółki kapitałowej dotyczącą zawieszenia, a także oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników. Wniosek o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej jest zwolniony z opłat sądowych. Informacja o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej nie podlega ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Podejmując decyzję o zawieszeniu działalności należy również przygotować zgłoszenia i wnioski do urzędu statystycznego, skarbowego oraz ZUS - formularz ZUS ZWPA. Wspólnicy spółki prawa handlowego bezpośrednio w ZUS wyrejestrowują się jako płatnicy składek przy wykorzystaniu formularza ZUS ZWPA, a także dokonują wyrejestrowania z ubezpieczeń za pomocą formularza ZUS ZWUA. Co do składania tych wniosków obowiązuje zasada jednego okienka, natomiast dotyczy to tylko osób, które dostarczają wniosek osobiście w odpowiednim oddziale sądu. Przedsiębiorcy którzy zdecydują się na złożenie wniosku droga elektroniczną zmuszeni są wszystkie dokumenty samodzielnie przesłać do odpowiednich urzędów. Od zgłoszenia wniosku do KRS firma ma 7 dni na powiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zawieszeniu działalności.
ZUS a zawieszenie spółki prawa handlowego
Zawieszenie spółki prawa handlowego - czyli zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie pozostaje bez wpływu na obowiązek ubezpieczenia. W okresie zawieszenia przedsiębiorca (wspólnik spółki prawa handlowego) wyłączony jest z obowiązku ubezpieczeń społecznych. Nie podlega on również w tym okresie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Może on jednak podjąć decyzję o dobrowolnym uiszczaniu składek ubezpieczeń emerytalnych i rentowych, a także dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Nie może on jedynie na swój wniosek podlegać ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu w związku z tym, że zawiesił działalność.
Spółki prawa handlowego mogą zmniejszyć podstawę wymiaru składek proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym już w miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca, który zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej, nie ma obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy. Opłaca się je bowiem za okres obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a zatem w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie jest takimi objęty.
Obowiązki zawieszającego działalność
Podstawowym obowiązkiem firmy, która zamierza zawiesić działalność jest zgłoszenie tego faktu w Krajowym Rejestrze Sądowym poprzez złożenie odpowiedniego wniosku wraz z załącznikami do sądu gospodarczego oraz złożenia odpowiednich zgłoszeń i wniosków do Urzędu Skarbowego i ZUS. Firma w okresie zawieszenia działalności nie może osiągać przychodów z działalności jaką świadczy. Dodatkowo ustawa określa czynności jakie ma prawo wykonywać dany podmiot w okresie zawieszenia, a mianowicie:
- ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
- ma prawo przyjmować należności, ma też obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
- ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie,
- ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,
- wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa,
- ma prawo osiągać przychody finansowe – także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,
- może zostać poddana kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
Do obowiązków przedsiębiorców należy również składanie rocznego sprawozdania finansowego. Jest jednak wyjątek, który mówi że przedsiębiorca korzystający z niezamykania ksiąg rachunkowych może nie składać rocznego sprawozdania za rok obrotowy którego dotyczy okres zawieszenia i niezamykania ksiąg, jest to jednak możliwość ściśle i szczegółowo określona przez prawo.
Podatek VAT a zawieszenie spółki prawa handlowego
Zawieszenie spółki prawa handlowego czynnych podatników VAT powoduje iż nie muszą oni składać deklaracji VAT 7 za te okresy, których dotyczy zawieszenie. Ustawa określa jednak wyjątki dotyczące m. in. konieczności złożenia deklaracji za okresy rozliczeniowe, za które podatnik jest zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, za okresy w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego oraz za te za które podatnik jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego. Zwolnienie ze składania deklaracji dotyczy również podatników VAT UE. Przepis ten obowiązuje od 1 kwietnia 2011 roku.
Przepisy ustawy o VAT nadają również prawo do wykazania kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w pierwszej deklaracji jaka będzie składana po okresie zawieszenia działalności. Przedsiębiorca ma również możliwość aby w okresie zawieszenia działalności skorygować deklarację za ostatni okres rozliczeniowy zanim nastąpiło zawieszenie spółki prawa handlowego. Następnie wykazać w ten sposób kwotę powstałej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym jako kwotę do zwrotu na rachunek bankowy am nie jak w pierwszej z możliwości jako kwotę do przeniesienia.
Prowadzenie kilku przedsiębiorstw
W sytuacji gdy przedsiębiorca prowadzi działalność w kilku przedsiębiorstwach różniących się forma prawną może on zawiesić jedną lub kilka form działalności jeśli poinformuje o tym stosowne organy.
Księgi rachunkowe
Spółka prawa handlowego będąca w zawieszeniu może, prowadząc pełną rachunkowość, nie przeprowadzać inwentaryzacji i nie zamykać ksiąg rachunkowych jeśli spełnione zostaną warunki ściśle określone przez prawo. Z tego przywileju można skorzystać gdy podczas danego roku obrotowego, w którym jednostka zawiesiła działalność nie wystąpiło żadne zdarzenie gospodarcze. Bardziej szczegółowo mówiąc żadne zdarzenie wywołujące skutki o charakterze finansowo – majątkowym (czyli że nie dokonano odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, nie miała miejsca żadna operacja gospodarcza, np. opłacenie podatku od nieruchomości, od środków transportu czy pobranie prowizji przez bank za prowadzenie rachunku bankowego). Warunki zatem wymagane by skorzystać z możliwości nie zamykania ksiąg są dość trudne do spełnienia choć nie niemożliwe.
W przypadku gdy wymagania zostaną spełnione, a jednostka będzie miała prawo do niezamykania ksiąg rachunkowych może być ona również zwolniona ze składania sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym pozostawała w zawieszeniu i skorzystała z możliwości niezamykania ksiąg rachunkowych. Jednostka może być również w związku z tym zwolniona od inwentaryzacji.
Przepisy dotyczące niezamykania ksiąg rachunkowych nie dotyczą podmiotów, w których nastąpiło zawieszenie spółki prawa handlowego a które emitują papiery wartościowe oraz zamierzających ubiegać się o dopuszczenie lub ubiegających się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym w państwie należącym do EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego), oraz emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na tym rynku.
W związku z prawem przysługującym zawieszonym spółkom jednostka ma możliwość zbywania środków trwałych. Nasuwa się więc pytanie czy jeżeli są one jedyną operacją gospodarczą, która wymaga zaksięgowania w danym roku podatkowym to czy można skorzystać z niezamykania ksiąg rachunkowych za ten rok? Regulacje są bardzo szczegółowe i nie dopuszczają takiej możliwości powodując, że jednostka w takim przypadku musi zamknąć księgi rachunkowe za dany rok obrotowy.
Posiadanie przez spółkę środków trwałych wiąże się również z ich amortyzacją. W okresie zawieszenia działalności, składniki majątku, które nie są używane na skutek jej zawieszenia nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie spółki prawa handlowego.
Podatek PIT i CIT
Podatnicy opłacający podatek dochodowy na zasadach ogólnych - w okresie kiedy nastąpiło zawieszenie spółki prawa handlowego zwolnieni z obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, bez względu na formę płacenia zaliczek do urzędu skarbowego, tj. miesięcznie, kwartalnie, w uproszczonej formie – 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku ubiegłym. Przepis ten dotyczy również spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo akcyjnej, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wspólnicy spółek są również zwolnieni z obowiązku płacenia zaliczek pod warunkiem, że nie później niż przed upływem 7 dni od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zwieszeniu działalności, zawiadomią w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych w czasie zawieszenia działalności gospodarczej są zwolnieni z obliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i wpłacania go na rachunek urzędu skarbowego. Przedsiębiorca, który opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej ma dwie możliwości skorzystania z zawieszenia działalności: na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dotyczy również spółki jawnej) bądź może skorzystać z prawa jakie nadaje mu ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym a mianowicie z przerwy w prowadzeniu działalności. Przerwa określona jest limitem dolnym, który mówi, że nie powinna trwać mniej niż 10 dni oraz że podatnik powinien zgłosić ją najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia. Różnica między przerwą a faktem kiedy następuje zawieszenie spółki prawa handlowego obejmuje jeszcze zasady dotyczące zatrudniania pracowników. W przypadku przerwy ustawa nie ogranicza możliwości skorzystania z niej przedsiębiorcy zatrudniającego pracowników. Niezależnie od wyboru przepisów regulujących, w przypadku przedsiębiorcy korzystającego z karty podatkowej osoba, która nie zlikwidowała działalności gospodarczej, uznawana jest za osobę prowadzącą działalność gospodarczą,a co za tym idzie nie pobiera się od niej podatku w formie karty podatkowej za cały okres zawieszenia w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień zawieszenia. Obliczenie wysokości należnego zryczałtowanego podatku dochodowego pozostawia się w gestii podatnika. To również na podatniku spoczywa obowiązek powiadomienia w formie pisemnej, w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu działalności naczelnika urzędu skarbowego.
Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych - w okresie zawieszenia działalności gospodarczej są zwolnieni z obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, bez względu na formę płacenia zaliczek do urzędu skarbowego, tj. miesięcznie, kwartalnie, w uproszczonej formie – 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku ubiegłym.
Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że zawieszenie spółki prawa handlowego nie zwalnia podatników z obowiązku składania zeznań podatkowych za rok podatkowy oraz z zapłaty podatku.
Obowiązek zwoływania zgromadzenia wspólników
Zawieszenie spółki prawa handlowego które dotyczy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może zwolnić od obowiązku zwoływania zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Jeżeli do tego dojdzie, następne zwyczajne zgromadzenie będzie musiało podjąć uchwały również dotyczące roku obrotowego, w którym działalność była zawieszona.
Wznowienie działalności
Za dzień wznowienia działalności gospodarczej uznaje się dzień złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej. Należy pamiętać, że wznowienie działalności nie następuje automatycznie po upływie okresu na jaki spółka została zawieszona, a jedynie na wniosek przedsiębiorcy o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności w rejestrze. W przypadku niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej sąd z wszczyna postępowanie, w którym wzywa podmioty zobowiązane do złożenia takiej informacji w terminie 7 dni. W przypadku niezastosowania się do takiego wezwania nakładana jest na zobowiązanych jest grzywna, którą sąd może ponawiać. W ostateczności sąd z urzędu może wykreślić przedsiębiorcę z rejestru.
