Przedsiębiorcy będący właścicielami nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej zobowiązani są do odprowadzania podatku od nieruchomości. Zastanowimy się, jakie skutki podatkowe wywołuje nadpłata podatku od nieruchomości oraz w jaki sposób należy taki przychód zaksięgować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.
Nadpłata podatku od nieruchomości w działalności gospodarczej
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podatnikiem podatku od nieruchomości jest m.in. właściciel. Obowiązek podatkowy spoczywa zarówno na spółkach, jak i na osobach fizycznych.
W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:
- grunty;
- budynki lub ich części;
- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Obowiązek podatkowy w przypadku podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające jego powstanie.
Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie.
Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające tę powinność. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.
Osoby fizyczne są zobligowane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru IN-1, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości lub od dnia zaistnienia zdarzenia, o którym mowa w ust. 3.
Natomiast podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek od nieruchomości jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach do: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Jeżeli w ciągu roku podatkowego nastąpiło wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości lub zaistniało zdarzenie powodujące zmianę, organ podatkowy dokonuje zmiany decyzji, którą ten podatek ustalono.
W świetle powyższego możliwe jest powstanie nadpłaty w podatku od nieruchomości.
W kwestii nadpłaty należy sięgnąć do regulacji Ordynacji podatkowej. Z przepisów tego aktu wynika, że za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. Nadpłata powstaje z dniem zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej. W przypadku podatku od nieruchomości podlega ona zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania nowej decyzji.
W kontekście przedstawionych regulacji należy stwierdzić, że jeżeli wydana decyzja podatkowa ustala podatek od nieruchomości w zawyżonej wysokości, to na skutek zapłaty powstaje nadpłata podatku. W takim przypadku organ podatkowy powinien wydać nową decyzję, a uprzednio zapłacony podatek od nieruchomości stanowi nadpłatę podlegającą zwrotowi.
Nadpłata podatku od nieruchomości w księgach przedsiębiorcy
W kontekście podatkowego rozliczenia nadpłaty w podatku od nieruchomości trzeba zwrócić uwagę na treść art. 14 ust. 3 pkt 3 ustawy PIT, który stanowi, że nie uważa się za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Powyższy przepis swoim zakresem przedmiotowym obejmuje stanowiące dochody budżetu państwa i budżetów samorządowych jednostek terytorialnych podatki i opłaty, które podlegają zwrotowi, umorzeniu lub zaniechany jest ich pobór, pod warunkiem że nie zostały wcześniej zaliczone – przez podatnika – do kosztów uzyskania przychodów.
Podstawą do zaniechania i umorzenia poboru podatku są odpowiednio przepisy art. 22, art. 67a i 67b Ordynacji podatkowej. Natomiast zwrot podatku następuje na zasadach określonych w jej art. 76, który w § 1 stanowi, że nadpłata wraz z ich oprocentowaniem podlega zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Z powyższych regulacji płynie zatem wniosek, że zwrot zapłaconego podatku nie stanowi przychodu podatkowego, jeżeli podatek od nieruchomości nie został uprzednio zaliczony do kategorii kosztów podatkowych.
W ramach kosztów podatkowych trzeba wskazać, że wydatek na opłacenie podatku od nieruchomości związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą zdecydowanie spełnia kryterium kosztu podatkowego. Ponadto zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 12 ustawy PIT nie uważa się za koszt podatkowy podatku dochodowego oraz podatku od spadków i darowizn. Jak zatem widać, podatek od nieruchomości nie został wyłączony z katalogu potencjalnych kosztów podatkowych.
Suma powyższych argumentów oznacza, że zwrócona podatnikowi nadpłata podatku od nieruchomości stanowi dla niego przychód podatku, ponieważ podatek od nieruchomości jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów. Przychód należy zaksięgować w KPiR w kolumnie nr 8 – pozostałe przychody.
Dodajmy również, że z uwagi na powyższe nie jest konieczne korygowanie uprzednio zaliczonego w koszty podatkowe podatku od nieruchomości. Poniesiony z tego tytułu podatek od nieruchomości pozostaje kosztem podatkowym.
Przypomnijmy, że zgodnie z treścią art. 22 ust. 6 oraz 6b ustawy PIT dniem poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów jest dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania kosztu.
To zatem oznacza, że kwota podatku będzie stanowić koszt w dniu wydania decyzji wymierzającej podatek od nieruchomości. Wysokość podatku będzie kosztem ujmowanym w kolumnie nr 13 KPiR – pozostałe wydatki.
Reasumując, trzeba zauważyć, że otrzymanie zwrotu nadpłaty w podatku od nieruchomości nie generuje dla przedsiębiorcy obowiązku korekty kosztów, ale wiąże się z koniecznością rozpoznania z tego tytułu przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.
