Nietransakcyjne WDT - dokumentowanie i rozliczenie podatkowe

W dobie globalizacji firmy otwierają swoje oddziały w różnych krajach. Dokonują przemieszczania swoich towarów pomiędzy państwami, najczęściej na terenie Unii Europejskiej. Wobec tego firmy są zobowiązane prowadzić nietransakcyjne WDT.

Przemieszczenie własnych towarów jako WDT

Zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwana dalej ustawa VAT) przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2–8.

WDT stosujemy pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

• podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

• osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

• podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;

• podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Szczególnym przypadkiem WDT jest więc przemieszczenie towarów własnych podatnika z kraju do innego państwa członkowskiego. Tym samym ustawodawca rozszerza pojęcie WDT na czynności, które nie mają charakteru czynności dwustronnych polegających na przemieszczeniu towarów przedsiębiorstwa z Polski do innego państwa członkowskiego, w którym mają posłużyć do działalności gospodarczej podatnika. W przypadku takiej transakcji polski dostawca pełni równocześnie rolę nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego.

Nietransakcyjne WDT a rozliczenie w podatku VAT

Dokonując nietransakcyjnego WDT, możemy mieć problemy z rozliczeniem podatku VAT.

Przykład 1.

Spółka sprzedaje w Polsce wiertarki. W związku z dynamicznym rozwojem otworzyła oddział na Węgrzech. Jest on zarejestrowany do celów VAT na terytorium tego kraju. Spółka często przemieszcza wiertarki do prowadzonego tam oddziału, w którym towary są przez nią magazynowane. W ramach odrębnej transakcji są one sprzedawane kontrahentom na Węgrzech.

Spółka może zastosować stawkę 0% pod warunkiem posiadania przez nią numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nadanego w Wegrzech (VAT HU). Ponadto winna posiadać dowody faktycznego wywozu towarów z terytorium kraju i dostarczenia ich na terytorium innego państwa członkowskiego.

Co ważne, transakcja nie wymaga udokumentowania jej fakturą. Obowiązek podatkowy powstanie po 15. dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano przemieszczenia towarów na Węgry.

W związku z tym, że dokonane przemieszczenie towarów (z Polski na terytorium Węgier), które zostały następnie sprzedane, stanowi dla spółki WDT, musimy je wykazać w deklaracjach VAT-7 lub VAT-7K.

Ponadto na podstawie art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT transakcję polegającą na przemieszczeniu własnych towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego należy wykazać w informacji podsumowującej, jeżeli zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 42 ust. 1 ustawy o VAT (tj. warunki do zastosowania dla WDT stawki VAT w wysokości 0%). 

Podsumowując, podatnik dokonujący nietransakcyjnego WDT nie musi go dokumentować fakturą, winien posiadać odpowiednie dokumenty potwierdzające wywóz towarów oraz numer VAT-UE w innym państwie. Taką transakcję wykazuje jako WDT w deklaracji podatkowej VAT oraz w informacji podsumowującej. 

Kiedy przemieszczenie towarów nie stanowi WDT?

Przemieszczenie towarów do innego kraju nie zawsze stanowi WDT. Nie uznajemy go za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, w przypadku gdy:

• towary są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, dla których miejscem dostawy zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli towary te są przemieszczane przez tego podatnika dokonującego ich dostawy lub na jego rzecz;

• przemieszczenie towarów następuje w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju;

• towary są przemieszczane na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie transportu pasażerskiego wykonywanego na terytorium Unii Europejskiej z przeznaczeniem dokonania ich dostawy przez tego podatnika na pokładach tych pojazdów;

• towary mają być przedmiotem eksportu towarów przez tego podatnika;

• towary mają być przedmiotem WDT, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonanej przez tego podatnika, jeżeli przemieszczenie towarów następuje na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego, do którego dokonywana jest ta wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów;

• towary mają być przedmiotem usług wykonanych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, na rzecz tego podatnika, polegających na ich wycenie lub wykonaniu na nich prac, pod warunkiem że towary po wykonaniu tych usług zostaną z powrotem przemieszczone na terytorium kraju;

• towary mają być czasowo używane na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, w celu świadczenia usług przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, który przemieścił lub na którego rzecz przemieszczono te towary;

• towary mają być czasowo używane przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, pod warunkiem że import takich towarów z terytorium państwa trzeciego z uwagi na ich przywóz czasowy byłby zwolniony od cła;

• przemieszczeniu podlega gaz w systemie gazowym, energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym, energia cieplna lub chłodnicza przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej.

Przykład 2.

Podatnik prowadzi działalność budowlaną. Podpisał kontrakt na budowę parkingu w Austrii. W celu wykonania usługi przemieszcza na terytorium Austrii własne maszyny budowlane. Po zakończeniu budowy (około 4 miesięcy) powrócą one do kraju. W takim przypadku przemieszczenie własnych towarów nie będzie stanowiło WDT.

Przychód a nietransakcyjna WDT

Powstanie przychodów z działalności gospodarczej ustalamy na podstawie art. 12 ust. 3a–3e Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej ustawa o CIT. Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Za datę powstania przychodu uważa się więc dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. W przypadku nietransakcyjnego WDT nie dochodzi do powstania przychodu. Nie dochodzi bowiem do wydania rzeczy (towar nadal jest własnością podatnika).

Podsumowując, dokonując WDT nietransakcyjnych musimy pamiętać o rejestracji VAT-UE w innym państwie. Ponadto nie zawsze przemieszczenie towarów stanowi nietransakcyjne WDT. W przypadku nietransakcyjnych WDT nie powstaje przychód.