Eksport towarów dokonywany z terytorium innego kraju nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Nie oznacza to jednak, że podatnik nie ma w związku z tym żadnych obowiązków podatkowych. W poniższym artykule przedstawiamy, jakie są obowiązki ewidencyjne przy eksporcie towaru z innego kraju!
Kiedy eksport towarów podlega polskim przepisom podatkowym?
Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy o VAT przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:
- dostawcę lub na jego rzecz, lub
- nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych bądź innych środków transportu służących do celów prywatnych
– jeżeli wywóz towarów poza terytorium UE jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.W konsekwencji, aby uznać daną czynność za eksport towarów, muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:
- ma miejsce dostawa towarów,
- miejscem tej dostawy jest terytorium Polski, a wysyłka towaru powinna odbywać się z Polski poza obszar celny UE,
- w wyniku tej dostawy towary są wysyłane z terytorium kraju poza terytorium UE,
- wywóz towarów jest potwierdzony przez właściwy organ celny.
W kontekście rozpatrywanego problemu istotne znaczenie ma określenie miejsca dostawy, ponieważ będzie to w dalszej kolejności implikować kraj opodatkowania eksportu.
Jak stanowi art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.
W świetle powyższego tylko wywóz towarów, które w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu poza terytorium UE znajdują się na terytorium kraju, stanowi eksport towarów. Aby wystąpił eksport, towar musi fizycznie rozpocząć transport z terenu Polski. Jeżeli towar w ogóle nie znajduje się w Polsce, to nie można mówić o eksporcie towarów podlegającym opodatkowaniu w RP.
Kluczowe jest zatem, aby fizyczny transport towarów rozpoczął się z terytorium kraju (oraz aby transport był wykonywany w ramach dostawy towarów rozumianej jako przeniesienie prawa do rozporządzania nimi jak właściciel).
Nie jest natomiast konieczne, aby zgłoszenie towaru do procedury wywozu towarów następowało w polskim urzędzie celnym.
Przykład 1.
Podatnik z Polski sprzedaje towar kontrahentowi z USA. Towar jest transportowany z magazynu w Polsce do Niemiec, gdzie następuje odprawa celna. Następnie drogą morską jest on przewożony do USA. W takim przypadku mamy do czynienia z eksportem towarów podlegającym pod polskie regulacje VAT.
Obowiązki ewidencyjne przy eksporcie towaru a JPK
Jeżeli eksport towarów rozpoczyna się z terytorium innego kraju, a towar w momencie wysyłki nie znajduje się na terenie Polski, to taka czynność nie podlega pod polskie przepisy ustawy o VAT.
Czynność eksportu towarów będzie w takim przypadku podlegać opodatkowaniu na terytorium kraju, z którego następuje ich wywóz.
Jeżeli chodzi o obowiązki ewidencyjne, to wskażmy, że plik JPK VAT zawiera dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego od następujących czynności podlegających opodatkowaniu, w odniesieniu, do których istnieje obowiązek wystawienia przez podatnika faktury na podstawie przepisów ustawy:
- dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, zwolnionych od podatku,
- dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 0%, w tym odrębnie z tytułu dostawy towarów, o której mowa w art. 129 ustawy,
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy,
- eksportu towarów.
Eksport towarów dokonany z innego kraju nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Jednakże zgodnie z pkt 4.1. objaśnień do rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług w części deklaracji dotyczącej obliczenia wysokości podatku należnego wykazuje się wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu (wysokość podstawy opodatkowania oraz wysokość podatku należnego), dla których obowiązek podatkowy powstał w okresie rozliczeniowym, za który jest składana deklaracja, po uwzględnieniu korekt wynikających z przepisów o podatku, jeżeli mają wpływ na rozliczenie w tym okresie. Dotyczy to również dostaw towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy.
W JPK_V7M przewidziano 2 pola, w których wykazuje się sprzedaż opodatkowaną poza granicami kraju, tj. K_11 i P_11.
W polu K_11 wykazuje się wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostaw towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, w stosunku do których podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów bądź świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik ma dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
W polu P_11 wykazuje się zbiorczą wysokość podstawy opodatkowania z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju – wykazaną w K_11.
Konieczność wykazania eksportu towarów dokonanego z innego kraju w ewidencji JPK VAT potwierdza treść interpretacji Dyrektora KIS z 18 marca 2022 roku (nr 0114-KDIP1-2.4012.579.2021.2.RM), gdzie organ podatkowy rozpatrywał przypadek eksportu towaru bezpośrednio z terytorium Zjednoczonych Emiratów Arabskich do Chin.
W uzasadnieniu organ podatkowy wskazał, że skoro w odniesieniu do dostaw towarów dokonywanych na rzecz spółki przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, to dostawy towarów z terytorium ZEA należy wykazać w polu K_11 (część ewidencyjna) oraz P_11 (część deklaracyjna) pliku JPK_V7M, jako dostawy towarów dokonane poza terytorium kraju.
Podsumowując powyższe, trzeba zauważyć, że chociaż eksport towarów dokonywany z innego kraju nie jest podatkowo rozliczany w Polsce, to jednak należy taką czynność wykazać w części ewidencyjnej JPK VAT jako dostawa towarów poza terytorium krajów.