Coraz częściej działalność gospodarczą zakładają młodzi przedsiębiorcy. Aby zachować płynność finansową i poczucie bezpieczeństwa, podejmują oni dodatkowo pracę na umowę o pracę lub zlecenie. Podatnicy, którzy nie ukończyli 26 lat, mogą skorzystać z tzw. PIT dla młodych, czyli zwolnienia z podatku dochodowego. Czy zwolnienie to dotyczy tylko umów z pracodawcą, czy również prowadzonej działalności gospodarczej? Czy korzystając ze zwolnienia z PIT, możliwe jest rozliczenie się z małżonkiem i skorzystanie z ulgi na dzieci? PIT dla młodych a jednoosobowa działalność – poznaj odpowiedzi na powyższe pytania!
Kto może skorzystać z ulgi PIT dla młodych?
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie podlegają przychody otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł:
ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy;
z umów zleceń, o których mowa w art. 13 pkt 8, czyli zawieranych z:
osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej;
właścicielem (posiadaczem) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającym w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością;
przedsiębiorstwem w spadku;
z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich;
z tytułu odbywania stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.
Ulga PIT dla młodych dotyczy wyłącznie przychodów do momentu przekroczenia limitu 85 528 zł uzyskiwanych przez podatników do ukończenia 26. roku życia. Po przejściu tego limitu stosowaną stawką podatku jest 12% dla nadwyżki ponad tę kwotę. Stosuje się ją aż do momentu osiągnięcia dochodu opodatkowanego 120 000 zł, a po przekroczeniu tego progu właściwa stawka jest 32% od kwoty nadwyżki. Natomiast przekroczenie limitu wieku w trakcie roku powoduje, że przychody zaliczane są do dwóch kategorii – zwolnionych z podatku dochodowego (do dnia przekroczenia 26 lat włącznie) i podlegających opodatkowaniu (po dniu 26 urodzin bez względu na to, czy dzień ten przypada w sobotę, niedzielę lub święto).
Dodatkowo do limitu przychodów zwolnionych z podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 39 ustawy o PIT nie zalicza się również przychodów:
podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym;
zwolnionych od podatku dochodowego;
od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Przykład 1.
Pan Aleksander, który ma 25 lat, uzyskał w 2022 roku przychód w wysokości 100 000 zł. W ramach prowadzonej działalności uzyskał przychód 60 000 zł, a z tytułu umowy o pracę – przychód w wysokości 40 000 zł. Czy pan Aleksander ma możliwość skorzystać z ulgi PIT dla młodych?
Tak, w związku z tym, że przychody z działalności nie są objęte zwolnieniem z PIT, nie wpływają na wysokość limitu uprawniającego do skorzystania z ulgi PIT dla młodych. Uzyskując z tytułu umowy o pracę przychody w wysokości 40 000 zł, pan Aleksander, który ma 25 lat, nie przekroczył limitu przychodu 85 528 zł, a więc może skorzystać z ulgi PIT dla młodych.
Przykład 2.
Pan Wiktor, który ma 20 lat, z prowadzonej działalności uzyskał w 2022 roku przychód w wysokości 85 000 zł. Pracował również na umowę o pracę, z której uzyskał przychód 120 000 zł, oraz na umowę zlecenie, z tytułu której otrzymał przychód w wysokości 150 zł. Czy pan Wiktor może skorzystać z ulgi dla młodych?
Tak, ponieważ pan Wiktor w 2022 roku nie przekroczył limitu przychodów wynoszącego 85 528 zł, który uprawnia do skorzystania z ulgi PIT dla młodych. Przychody z prowadzonej działalności nie mają wpływu na wysokość limitu. Do limitu należy zaliczyć wyłącznie przychody z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia, pod warunkiem że opodatkowane są skalą podatkową. Ponieważ kwota przychodu z umowy zlecenia nie przekroczyła 200 zł, pracodawca pobrał 12% zryczałtowany podatek dochodowy. W związku z tym do limitu należy wziąć pod uwagę tylko przychody z tytułu umowy o pracę, które wynoszą 120 000, a więc nie przekroczyły wartości I progu podatkowego.
Wspólne rozliczenie z małżonkiem a PIT dla młodych
Limit przychodów uprawniający do skorzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego dotyczy każdego podatnika. W przypadku wspólnego opodatkowania z małżonkiem przychody te nie sumują się. Takie stanowisko przedstawił Minister Finansów w objaśnieniach podatkowych z 14 kwietnia 2020 roku w sprawie tzw. ulgi dla młodych, w których czytamy:
„W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim – niezależnie od sposobu rozliczenia rocznego (indywidualnie albo wspólnie z małżonkiem) – limit w wysokości 85 528 zł przysługuje odrębnie podatnikowi oraz małżonkowi. Niewykorzystana przez jednego z małżonków część limitu z danego roku nie podlega rozliczeniu w ramach limitu przysługującemu drugiemu małżonkowi, ani nie zwiększa limitu przysługującego (podatnikowi albo małżonkowi) w kolejnych latach (ulga „nie przechodzi” na następny rok podatkowy)”.
Przykład 3.
W 2022 roku małżeństwo – pani Anna, która ma 24 lata, i pan Łukasz, który ma 25 lat – uzyskało dochody z umowy o pracę – po 85 000 każde z nich. Dodatkowo pan Łukasz prowadził działalność opodatkowaną skalą podatkową, z której uzyskał przychód 50 000 zł. Czy możliwe jest skorzystania z ulgi PIT dla młodych, jeżeli suma przychodów małżonków przekroczyła kwotę limitu?
Tak, limit przychodów uprawniający do skorzystania z ulgi z PIT obliczany jest dla każdego z małżonków osobno. W związku z tym, że pani Anna nie uzyskała przychodów przekraczających limit 85 528 zł, przysługuje jej możliwość skorzystania z ulgi. Pan Łukasz również ma prawo do skorzystania z niej, ponieważ uzyskane przychody z prowadzonej działalności nie wliczają się do kwoty ulgi z PIT. Dodatkowo małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie na jednym formularzu PIT-36.
PIT dla młodych a składki ZUS w zeznaniu rocznym – jaki mają wpływ na ulgę na dziecko?
Opłacone składki ZUS obniżają zobowiązanie podatkowe poprzez odliczenie ich od podstawy opodatkowania (składki społeczne) oraz od podatku (składki zdrowotne - ostatni raz odliczane w 2021 roku, od 2022 nie ma już takiej możliwości). Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT odliczeniu nie podlegają składki, których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony od podatku.
Przykład 4.
Pani Katarzyna, która ma 25 lat, samotnie wychowuje dwójkę dzieci – 6 lat i 5 lat – oraz pracuje na umowę o pracę. Opłacała składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w wysokości ok. 10 000 zł. Uzyskane przychody z umowy o pracę w 2022 roku wynosiły 50 000 zł, a tym samym są zwolnione z podatku dochodowego. Czy pani Katarzyna może skorzystać z ulgi prorodzinnej?
Tak, w przypadku dwójki dzieci pani Katarzynie przysługuje prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej w wysokości 2224,08 zł. Ze względu na to, że kwota ulgi nie przekracza kwoty zapłaconych składek ZUS, pani Katarzyna może skorzystać ze zwrotu ulgi prorodzinnej w zeznaniu rocznym za 2022 rok.
Przykład 5.
Pani Michalina prowadzi działalność opodatkowaną na zasadach ogólnych i uzyskała w 2022 roku dochód w wysokości 70 000 zł. Jej mąż, który ma 25 lat, uzyskał przychód z tytułu umowy zlecenia w wysokości 80 000 zł. Razem wychowują dwójkę dzieci – 3 lata i 5 lat. Czy mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej, jeżeli rozliczają się wspólnie?
Tak, małżeństwo może skorzystać z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości ulgi, czyli 2224,08 zł.
PIT dla młodych a jednoosobowa działalność gospodarcza – jak rozliczyć w zeznaniu rocznym?
W celu wygenerowania formularza zeznania rocznego PIT-36 w systemie wFirma.pl, na którym rozliczone zostaną dochody z prowadzonej działalności i przychody w ramach ulgi PIT dla młodych, należy przejść do zakładki: START » PODATKI » DEKLARACJE ROCZNE » DODAJ DEKLARACJĘ i następnie wybrać Roczna deklaracja podatku dochodowego na zasadach ogólnych (PIT 36).
Przychody zwolnione z podatku w związku z ulgą PIT dla młodych trzeba na podstawie otrzymanego od pracodawcy PIT-11 wprowadzić w części D. Przychody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148, 152, 153 i 154 ustawy w:
zaznaczamy pole 71/72 i uzupełniamy kwoty w poz. 79 (podatnik), 80 (małżonek) – w przypadku przychodów z umowy o pracę;
zaznaczamy pole 73/74 i uzupełniamy kwoty w poz. 81 (podatnik), 82 (małżonek) – w przypadku przychodów z umowy zlecenia.
W sytuacji gdy w zeznaniu rocznym podatnik nie wykazał podatku do zapłaty, nadal może skorzystać z ulgi prorodzinnej. Oprócz limitów ulgi przysługującej w zależności od liczby posiadanych dzieci podatnik musi zastosować dodatkowe ograniczenie, jakim jest limit opłaconych w danym roku składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Oznacza to, że ulga prorodzinna może być ujęta w niższej z kwot:
sumy wpłaconych składek społecznych i zdrowotnych;
limitu ulgi prorodzinnej.
Ulgę prorodzinną w takiej sytuacji wykazuje się w:
poz. 424 (podatnik), 425 (małżonek) – wprowadza sumę wpłaconych z tego tytułu składek społecznych i zdrowotnych;
poz. 426 (podatnik), 427 (małżonek) – wprowadza kwotę przysługującej ulgi prorodzinnej (w tym celu należy dodatkowo wypełnić załącznik PIT-O).
