Egzekucja komornicza to ostatni etap w dochodzeniu odzyskania należności przez wierzyciela. Dla dłużnika wiąże się to z przymusowym uregulowaniem zobowiązania nakazanym prawomocnym wyrokiem sądu. Mimo to, nie wolno zapomnieć, że podczas jej trwania dłużnik posiada swoje prawa. W poniższym artykule zostanie przedstawione jak w praktyce wyglądają prawa dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym.
Prawa dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym - podstawy do wszczęcia egzekucji
Podstawą do wszczęcia egzekucji jest tzw. klauzula wykonalności, która zapada na wniosek wierzyciela lub z urzędu po przeprowadzonym postępowaniu sądowym. Sąd po przebadaniu gruntownie sprawy wydaje nakaz zapłaty określonej sumy pieniężnej przez dłużnika. Następnie to od wierzyciela zależy, na jaki tor sprawa zostanie sprowadzona, innymi słowy - czy rozpocząć egzekucję komorniczą.
Powództwo przeciwegzekucyjne
Jednym z podstawowych praw dłużnika wpostępowaniu egzekucyjnym jest tzw. powództwo przeciwegzekucyjne, które dzieli się na dwa rodzaje: pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (powództwo opozycyjne) oraz zwolnienie spod egzekucji (powództwo ekscydencyjne).
Prawem zarezerwowanym wyłącznie dla dłużnika jest żądanie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, czyli całkowitego umorzenia egzekucji. Podstawą do wniesienia takiego powództwa jest:
- wystąpienie zdarzenia, wskutek którego wierzytelność wygasła lub nie może być egzekwowana,
- zobowiązanie zostało spłacone przez dłużnika,
- udowodnienie małżonka, że egzekwowane zobowiązanie nie należy się wierzycielowi (zostało już spłacone).
Zwolnienie spod egzekucji przysługuje osobom trzecim, jeżeli w jej toku zostały naruszone ich prawa. Przykład stanowi egzekucja cudzej rzeczy (firmowy laptop, samochód itp.). Ważne jest to, że wystąpienie o zwolnienie spod egzekucji możliwe jest w terminie miesiąca od daty naruszenia praw, zazwyczaj od momentu dowiedzenia się o zajęciu danej rzeczy przez komornika. Po upływie tego czasu powództwo zostanie oddalone przez sąd.
Skarga przeciw komornikowi
Dłużnik ma prawo kwestionować również sposób prowadzenia egzekucji przez komornika. Komornik jest funkcjonariuszem publicznym, co nie oznacza, że nie popełnia błędów. Podstawą do kwestionowania jego działań jest przewlekłe prowadzenie egzekucji oraz każde naruszenie przepisów dotyczących postępowania egzekucyjnego, np.:
- niezawiadomienie o wszczęciu egzekucji,
- nieprawidłowe naliczenie kosztów egzekucyjnych lub odsetek,
- zajęcie rzeczy niezbędnej do codziennego życia lub wykonywania pracy,
- uniemożliwienie dobrowolnej spłaty naliczonych kosztów (np. naliczenie kosztów, jednocześnie zajmując wynagrodzenie z tytułu pracy).
Skargę można wnieść w terminie do 7 dni od dnia, w którym nastąpiło naruszenie przepisów.
Co nie może być podstawą egzekucji?
Szczegółowy wykaz rzeczy, które nie mogą stanowić podstawy do egzekucji opisuje art. 829 kodeksu postępowania cywilnego. Są to m. in.:
- przedmioty codziennego użytku, również uważane jako osobiste (pościel, bielizna, ubrania), a także wykorzystywane podczas wykonywania pracy,
- żywność,
- przedmioty niezbędne do nauki, dokumenty, przedmioty kultu religijnego oraz rzeczy subiektywnie wartościowe dla dłużnika,
- leki,
- niezbędne przedmioty wykorzystywane przez osobę niepełnosprawną.
| Uwaga! Komornik ma prawo skonfiskować rzecz należącą do osoby trzeciej, jeżeli wykorzystuje ją dłużnik. Dopiero po wystąpieniu właściciela o zwolnienie spod egzekucji zostaje ona wyłączona z postępowania egzekucyjnego. |
Polecamy:
