Coraz częściej w wielu firmach można spotkać się sytuacją, w której pracownik, np. z okazji ślubu, otrzymuje od szefa prezent, a z okazji urodzin czy też imienin przełożony wręcza osobom zatrudnionym kwiaty. Jednak czy wydatki na prezenty dla pracowników przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów podatkowych?
Prezenty dla pracowników nie są objęte podatkiem PIT
Problem ten należy rozpatrywać w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 roku (sygn. akt K 7/13), w którym stwierdził on, że nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez pracowników od pracodawców można uznać za przychód w rozumieniu ustawy. W ocenie Trybunału jest oczywiste, że pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie jest oczywiste, że wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać, lecz także postać różnego rodzaju świadczeń, które – nawet nieujęte w umowie o pracę – w praktyce są postrzegane jako jego element. Gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie o podatku od spadków i darowizn.
A zatem to nie zamiar obdarowania stanowi kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają. Kryterium tym musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku.
W rezultacie trzeba stwierdzić, że wartość prezentów, które nie są elementem wynagrodzenia, do którego zapłaty zobowiązany jest pracodawca na podstawie zawartej umowy o pracę, a więc nie stanowią dla pracowników dodatkowej gratyfikacji/wynagrodzenia za wykonywaną pracę, a jest to dobrowolne świadczenie ze strony pracodawcy (do którego nie jest zobowiązany na podstawie zapisów umownych), podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a zatem na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W takim przypadku mamy do czynienia z darowiznami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jednakże należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy SD w przypadku osób niespokrewnionych kwota wolna od podatku wynosi 5733 zł. To zatem oznacza, że prezenty mieszczące się w tej kwocie nie spowodują powstania obowiązku podatkowego. Warto przy tym odnotować, że ww. kwota wolna od podatku dotyczy sumy darowizn z okresu 5 lat poprzedzających rok podatkowy i nie jest to kwota wolna odnosząca się do wartości pojedynczej darowizny.
Tak też uznał Dyrektor KIS w interpretacji z 25 czerwca 2024 roku (nr 0112-KDIL2-1.4011.494.2024.1.DJ), gdzie można przeczytać, że przekazywanie pracownikom prezentów, voucherów czy bonów, które nie będą stanowić elementu wynagrodzenia wynikającego z zawartej umowy o pracę, ale będą dla pracownika formą podziękowania za lata pracy czy uhonorowania go w ważnym dla niego dniu oraz będą miały na celu budowanie/podtrzymywanie z nim dobrych relacji, co do zasady będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
W konsekwencji na pracodawcy nie ciąży obowiązek płatnika związany z obliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem zaliczki na podatek dochodowy.
Prezenty przekazywane pracownikom nie stanowią kosztów podatkowych
Przyjęcie powyższych wyjaśnień będzie miało również istotne skutki w sferze kosztów podatkowych z punktu widzenia pracodawcy.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztem uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Treść przywołanej regulacji implikuje wniosek, że dla możliwości zaliczenia danego wydatku do kosztów podatkowych na gruncie ustawy o CIT konieczne jest spełnienie następujących przesłanek:
- istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wydatkiem a osiągnięciem przychodu, zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła;
- właściwe udokumentowanie wydatku;
- wydatek nie został wymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT jako wydatek niestanowiący kosztów uzyskania przychodów;
- wydatek został poniesiony przez podatnika i ma charakter definitywny.
W odniesieniu do powyższego należy zauważyć, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodu darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów Ustawy z 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje.
W związku z tym, jak stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji z 13 sierpnia 2020 roku (nr 0111-KDIB2-1.4010.191.2020.4.BKD), spółka nie będzie uprawniona do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych w związku z przekazaniem prezentów na rzecz pracowników i współpracowników. Tak samo stanowi też pismo Dyrektora KIS z 4 kwietnia 2022 roku (nr 0111-KDIB2-1.4010.629.2021.4.PB).
Ponownie zatem należy stwierdzić, że jeżeli wydatek na zakup prezentu jest dobrowolnym świadczeniem ze strony pracodawcy, do którego nie jest zobowiązany na podstawie zapisów umownych ani innych porozumień (zakupione prezenty nie będą też elementem wynagrodzenia, do którego zapłaty pracodawca jest zobowiązany na podstawie zawartej umowy o pracę), to z uwagi na wyłączenie wynikające z cytowanego powyżej art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT pracodawca nie będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanych we wniosku wydatków ponoszonych w związku z zakupem prezentów na rzecz pracowników.
Przykład 1.
Spółka Alfa zakupiła dla wieloletniego pracownika prezent z uwagi na jubileusz pracy. Prezentem tym był zegarek o wartości 3000 zł. Jakie skutki podatkowe wywoła przekazanie prezentu pracownikowi?
Przekazanie prezentu stanowi dla pracownika darowiznę, która co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Z uwagi jednak na fakt, że wartość otrzymanego prezentu mieści się w kwocie wolnej od podatku, pracownik nie musi składać do urzędu skarbowego deklaracji SD-3 (podatek w tym przypadku nie wystąpi). Spółka Alfa nie może wartości zakupionego prezentu zaliczyć do kosztów podatkowych z uwagi na ustawowe wyłączenie określone w art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT.
Ponadto, jak można przeczytać w interpretacji Dyrektora KIS z 18 kwietnia 2019 roku (nr 0115-KDIT2-2.4011.74.2019.1.MU), argumenty zawarte w ww. wyroku TK odnoszą się do umowy o pracę, ale z uwagi na to, że zasadnicza część rozważań TK została oparta na art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który definiuje pojęcie przychodu nie tylko ze stosunku pracy, ale także z innych tytułów, wnioski płynące z wyroku TK należy odnieść także do przychodów innych niż pracownicy osób, np. do osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie.
Wskazany na wstępie wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sposób jednolity ukształtował linię interpretacyjną dotyczącą podatkowego rozliczenia prezentów przekazywanych pracownikom. Organy podatkowe zgodnie uznają, że taki prezent stanowi darowiznę regulowaną przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn, a nie przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Polecamy:
